Κυπριακές Λέξεις

Λέξεις που χρησιμοποιούμε και πιστεύουμε ότι προέρχονται από τη Αγγλική γλώσσα ενώ είναι λάθος! Μάθετε την πραγματική καταγωγή των λέξεων!

Υπάρχουν πολλές λέξεις που χρησιμοποιούμε στην Κύπρο που θεωρούμε ότι προέρχονται από την αγγλική γλώσσα λόγω της αγγλοκρατίας, όμως νομίζαμε λάθος!

Μερικές λέξεις από αυτές είναι:

Tσαέρα
Η τσαέρα λένε ότι προέρχεται από την αγγλική λέξη chair, φυσικά και ακούγεται λογικό και βγάζει νόημα έτσι λόγω της μεγάλης ομοιότητας τους, όμως δεν είναι έτσι.  Η λέξη αυτή είναι πολύ παλιά, πριν την αγγλοκρατία και υπάρχει και σε δημοτικά τραγούδια, είναι από τον 18^ο-19^ο αιώνα και αυτό το κάνει απίθανο να προέρχεται από την αγγλοκρατία.

Λοιπόν η λέξη τσαέρα βγαίνει από το αρχαίο καθέδρα, το οποίο στα λατινικά γίνεται cathedra και δίνει τον αρχαίο γαλλικό τύπο chaere/chaire από τον οποίο βγήκε αργότερα η σύγχρονη γαλλική λέξη για την καρέκλα, chaise.  Ο τύπος chaere (ή ο προβηγκιανός chaira) περνάει στην γαλλοκρατούμενη Κύπρο της εποχής των Λουζινιάν, και γίνεται το σημερινό τσαέρα.

Επίσης, η αγγλική λέξη chair προέρχεται και αυτή από το παλαιογαλλικό chaire, άρα ή κυπριακή και αγγλική λέξη προέρχονται από κοινή λέξη την γαλλική σαν αδέρφια.

Αμπάλατος
Αμπάλατος είναι ένας κυπριακός αρνητικός χαρακτηρισμός που περιγράφει κάποιον που είναι ξεροκέφαλος και κάνει ότι θέλει χωρίς να ακούει κανένα. Και αυτή η λέξη λένε ότι προέρχεται από την αγγλική λέξη unbalanced, δικαιολογημένα επειδή είναι πολύ όμοιες λέξεις, όμως δεν είναι έτσι.  Η λέξη αυτή βρίσκεται σε έργο του 15^ου αιώνα (Άνθος των Χαρίτων) επομένως αυτό αποκλείει το γεγονός να προέρχεται από την αγγλοκρατία.  Υπάρχουν δύο εκδοχές για την καταγωγή της λέξης αυτής, κάποιοι λένε είναι από το αναπάλωτος (ανυποχώρητος) ενώ ο Κ. Καραποτόσογλου, λέει ότι οι ρίζες της λέξης είναι από το αραβικό balid, ablad < balada (ηλίθιος).

Κουτσιώ
Το ρήμα κουτσιώ σημαίνει «στοχεύω το σημάδι».  Για αυτή την λέξη λένε ότι προέρχεται από το αγγλικό «good shot», λογικό ακούγεται λόγω της ομοιότητας τους.  Στην πραγματικότητα, όπως αναφέρει ο Κ. Γιαγκουλλής στο λεξικό του, το «κουτσιώ» ή «κουτσίζω» αντιστοιχεί στο αρχαίο «κοκκίζω» και είχε αρχική σημασία «προσθέτω κόκκους κριθαριού στη ζωοτροφή»

Σικκιρτισμένος
Η λέξη σικκιρτισμένος που σημαίνει συγχυσμένος/αναστατωμένος λένε ότι προέρχεται από το αγγλικό sick and tired, όμως η λέξη αυτή έχει τούρκικη καταγωγή και προέρχεται από το τουρκικό sıkıldım που σημάνει βαρέθηκα.

Νάμι
Το νάμι είναι κυπρική λέξη που έχει την ίδια σημασία με την λέξη "ρεζίλι’’ και το χρησιμοποιούμε για τον εξευτελισμό «εφκάλαμεν νάμι» και είναι το όνομα/φήμη, άρα σημαίνει ότι μας βγήκε το όνομα/η φήμη (κακό όνομα/φήμη) και λένε ότι βγαίνει από το αγγλικό name. Όμως είναι κι αυτή από το τούρικικο λεξιλόγιο, από την τούρκικη λέξη nam, που είναι περσικής αρχής και από την ίδια ινδοευραική ρίζα με το ελληνικό «όνομα».  Η λέξη αυτή υπάρχει επίσης στα κρητικά και παλιά στην ελληνική γλώσσα.

Αγκρισμένος
Η λέξη αγρκισμένος σημαίνει θυμωμένος, ως ρήμα «αγκρίζουμαι» που σημαίνει θυμώνω/πειράζομαι) και λένε ότι προέρχεται από την αγγλική λέξη angry, και παρόλο που ακούγεται πολύ παρόμιο δεν είναι ούτε αυτή από το αγγλικό λεξιλόγιο.  Προέρχεται λοιπόν από την ελληνική γλώσσα, επομένως δεν είναι λέξη μόνο κυπριακή αλλά ακούγεται και σε πολλές περιοχές της Ελλάδας ή τουλάχιστον ακουγόταν.

Το άγκρισμα είναι, σύμφωνα με τον ορισμό του Σεφέρη για τα ζώα είναι η ερωτική τους διάθεση αλλά για ανθρώπους είναι η δυσαρέσκεια. Αγκρισμένο άλογο είναι το ερεθισμένο, είτε σεξουαλικά είτε αλλιώς. Όλες οι λέξεις αυτής της οικογένειας βρίσκονται γραμμένες και με –γκ, αγκρίζω κτλ. Κι αυτό προέρχεται από το αρχαίο αγρίζω που είναι το άγριος.

Υπάρχουν φυσικά κυπριακές λέξεις που προέρχονται από το αγγλικό λεξιλόγιο.

Μερικές από αυτές είναι:

Πόλιπιφ
Πόλιπιφ είναι το βοδινό της κονσέρβας, στην Ελλάδα το λένε κορν-μπιφ και προέρχεται όντως από τα αγγλικά, αλλά όχι από το boiled beef, αλλά από το bully beef και είναι εξαγγλισμός του γαλλικού boeuf bouilli.

Τάσπιν
Τάσπιν είναι ο κάλαθος των αχρήστων και προέρχεται όντως από το αγγλικό dustbin.

Πισφίξ
Το πισφίξ, στα ελληνικά σελοτέιπ προέρχεται από το αγγλικό Speedfix.

Λοιπόν αυτές είναι μερικές από τις λέξεις που χρησιμοποιούμε στην Κύπρο που έχουν ξένη καταγωγή.  Ελπίζω να το βρήκατε τόσο ενδιαφέρον όσο το βρήκα κι εγώ που ανακάλυψα τις πραγματικές ρίζες των λέξεων αυτών!