Μύρισε Πάσχα...Το έθιμο της Φλαούνας!

Το κατ'εξοχήν παραδοσιακό Κυπριακό έδεσμα

Περίοπτη θέση στο Πασχαλινό τραπέζι κατέχει η "Φλαούνα", η οποία αποτελεί το κατ’εξοχην πασχαλινό κυπριακό έδεσμα και συνήθως καταναλώνεται το Μεγάλο Σάββατο,μετά το βράδυ της Ανάστασης.

Σύμφωνα με διάφορες εκδοχές η λέξη φλαούνα προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «παλάθη» (παρασκεύασμα με ξηρά φρούτα). Μία άλλη εκδοχή υποστηρίζει ότι η λέξη φλαούνα είναι συνώνυμη της λατινικής λέξης «fladonis».Υπάρχει ωστόσο ακόμη μία εκδοχή,σύμφωνα με τη οποία η φλαούνα προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ρήμα «φλάω» (θλίβω).

Στην Κύπρο η λέξη "Φλαούνα" προφέρεται ως φλαούνα και σπανιότερα ως βλαούνα. Όμως στην περιοχή του Καραβά η "Φλαούνα" ονομαζόταν «φεσούδκια», ενώ στην Καρπασία ήταν γνωστή ως «αφλαούνες».
Το έθιμο της "Φλαούνας χρονολογείται περίπου από το 19ο αιώνα και σύμφωνα με την παράδοση φτιαχνόταν το Μ.Σάββατο και στη συνέχεια μεταφερόταν στις εκκλησίες και καταναλωνόταν μετά την Ανάσταση. Στις μέρες μας οι νοικοκυρές τις φτιάχνουν συνήθως την Μ.Πέμπτη.

Οι "Φλαούνες" είναι τρόφιμο το οποίο στις παλαιότερες εποχές αλλά και στο σήμερα, χρησιμοποιούταν για την μετάβαση των πιστών από τη νηστεία στην κατανάλωση των μη νηστίσιμων τροφών, χωρίς να ελλοχεύει ο κίνδυνος διαφόρων στομαχικών διαταραχών.
Κύριο συστατικό της παραδοσιακής "Φλαούνας" αποτελεί  το ειδικό τυρί για τη φλαούνα και τα αυγά. Η κλασσική φλαούνα περιέχει τυρί και χαλούμι.Τα τελευταία χρόνια όμως αρκετοί δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στην αναρή,γιατί είναι μια πιο υγιεινή επιλογή και η διαδικασία προετοιμασίας της ζύμης είναι λιγότερο χρονοβόρα.

Η διαδικασία παρασκευής της φλαούνας ξεκινά από την προηγούμενη μέρα, με το τρίψιμο των τυριών για να γίνει ο ξακουστός «φουκός» ή «φωκός» ή «φουτζιά», με πιο απλά λόγια η γέμιση. Στη συνέχεια μέσα στο τυρί προσθέτουν τα αβγά, το προζύμι,το σιμιγδάλι και τα ανακατεύουν. Στο φωκό επίσης προσθέτουν διάφορες μυρωδιές (μαχλέπι, δυόσμο,κανέλα, μαστίχα) και σταφίδες για πιο γλυκιά γεύση. Το φωκό οι νοικοκυρές τον αφήνουν όλη τη νύχτα για να «μπει»,δλδ.να φουσκώσει.Την επόμενη μέρα ετοιμάζεται η ζύμη για το φύλλο της φλαούνας,αφού πρώτα το προζύμι έχει ανακινηθεί (ανατζινηθεί) από την προηγούμενη νύχτα.Έπειτα το φύλλο ανοίγεται σε μικρές πίττες,γεμίζεται με το φωκό και οι άκρες της πίττας διπλώνονται στα πλευρά.Στο τέλος η φλαούνα αλείφεται με ένα μείγμα χτυπημένου αυγού και σουσαμιού προτού ψηθεί,για να κοκκινίσει η φλαούνα.Το σχήμα της ποικίλλει από τετράγωνο,τρίγωνο ή ακόμα και στρόγγυλο. Αφού τελειώσει η διαδικασία παρασκευής της το τελικό βήμα είναι το φούρνισμα των φλαούνων.Οι νοικοκυρές τοποθετούν τις φλαούνες σε λαμαρίνες ή παραδοσιακούς τσέστους και τις ψήνουν ή στο φούρνο της γειτονιάς τους ή σε ξυλόφουρνο.

Ωστόσο σε μερικά χωριά της Πάφου η παρασκευάζονται οι επονομαζόμενες «Πασκιές»,οι οποίες διαφοροποιούνται λίγο από τις υπόλοιπες φλαούνες. Οι Πασκιές είναι στρογγυλές φλαούνες,περίπου στο μέγεθος μιας παλάμης και η γέμιση τους γίνεται με κομματάκια κρέατος,συνήθως τηγανισμένου με μπαχαρικά.

Καλή μας όρεξη λοιπόν!!