Τα Παραδοσιακά Σπιτάκια Στα Χωριά της Κύπρου

Η Κυπριακή Λαϊκή αρχιτεκτονική

Το κτίσιμο των σπιτιών στα χωριά
Η λαϊκή αρχιτεκτονική αποτελεί ένα κλάδο των τεχνών. Εκατοντάδες χρόνια πριν, ο άνθρωπος, έμαθε να κατασκευάζει οικοδομήματα, με ότι μέσο ή υλικό είχε στην διάθεση του. Λειτουργικά και όμορφα οικοδομήματα, φτιαγμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να προσφέρουν ασφάλεια αλλά και λειτουργικότητα στους κατόχους τους.

Πριν από εκατό με διακόσα χρόνια, οι καθημερινοί άνθρωποι δεν είχαν εξειδικευμένους τεχνίτες για να κατασκευάζουν τα σπίτια τους, έτσι αναγκάζονταν να μαθαίνουν την τεχνική που χρειαζόταν για να μπορούν να τα κτίσουν μόνοι τους. Το αποτέλεσμα; Τα σημερινά όμορφα οικοδομήματα που συναντούμε στα χωρία της Κύπρου. 

Τα υλικά που χρησιμοποιούσαν!
Για να κτίσουν τα σπίτια τους, οι κάτοικοι της Κύπρου, κατά τον 19ο μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα χρησιμοποιούσαν πέτρες, πλιθάρι και ξύλα. Η στέγη ήταν κατασκευασμένη από καλάμια και χοντρά ξύλα που έπαιρναν κυρίως από ελιές και πιο σπάνια από βελανιδιές, τα λεγόμενα «βολίτζια» στην κυπριακή. 

Οι Χώροι του Σπιτιού
Το χαρακτηριστικό της Κυπριακής λαϊκής αρχιτεκτονικής είναι ότι, οι άνθρωποι έχτιζαν στα σπίτια τους, μόνο όσους χώρους χρειάζονταν και εξυπηρετούσαν την καθημερινότητα τους.

Ο πρώτος χώρος που αντίκριζε κανείς, όταν έμπαινε μέσα σε ένα παραδοσιακό σπίτι, ήταν το «δίχωρο» με καμάρα. Επρόκειτο για ένα μεγάλο χώρο, που χρησίμευε σαν καθιστικό, τραπεζαρία ή ακόμα και σαν κρεβατοκάμαρα για τις πολυμελής τότε οικογένειες. Στο εσωτερικό του υπήρχε συνήθως μια «αρμαρόλλα» ή ένα ερμάρι με χαραγμένη την χαρακτηριστική μορφή του αετού. Η σουβάντζα ήταν ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά διακοσμητικά στοιχεία του διχώρου, μια γύψινη προεξοχή, στολισμένη με μαγείρισσες (=κατσαρόλες) και κούζες. Στον ίδιο χώρο έβρισκες συνήθως ένα σιδερένιο κρεβάτι με χρυσά «μήλα» και τα «σκλουβέρκα» δηλαδή τα άσπρα υφάσματα που κάλυπταν το πάνω μέρος του κρεβατιού. Γύρω υπήρχε η κουνουπιέρα που σκέπαζε όλο το κρεβάτι προστατεύοντας από τα κουνούπια.

Επιπρόσθετα σε ένα κυπριακό σπίτι θα έβρισκε κάποιος, οπωσδήποτε την αποθήκη – «τζελάρι» όπου φύλαγαν τα διάφορα προϊόντα τους, όπως αλεύρι, λάδι, ελιές κλπ, το «μαειρκό» οπού μαγείρευαν οι νοικοκυρές και δεν ήταν τίποτε άλλο από ένα μικρό χώρο αποτελούμενο από ένα πάγκο και μια πέτρινη βούρνα (= νεροχύτης) για να πλένουν τα οικιακά τους σκεύη. Τον «στάβλο» στον οποίο έκτρεφαν τα ζώα τους και το λουτρό στο οποίο έκαναν το μπάνιο τους. Ο «ηλιακός» ήταν επίσης ένας πολύ συνηθισμένος χώρος που ήταν ανοικτός προς την αυλή. Τέλος, όλα τα σπίτια των Κυπριακών χωριών είχαν και αποθηκευτικούς χώρους, στους οποίους έβαζαν τα ασκιά (=σακούλες) για το κρασί, τα πιθάρια, τα γεωργικά εργαλεία όπως το αλέτρι και το ζυγό, τα κόσκινα, το χερομύλι και της βούρνες της νοικοκυράς.

Όλοι αυτοί οι χώροι ήταν περικυκλωμένοι από έναν αρκετά ψηλό τοίχο για προστασία από τους κλέφτες.

Η Εσωτερική διακόσμηση
Τα κυπριακά παραδοσιακά σπίτια ήταν διακοσμημένα από τους ιδιοκτήτες τους, με διακόσμηση χειροποίητη από τους ίδιους. Στους τοίχους έβλεπε κάνεις, συνήθως, κάδρα φτιαγμένα από κουκούλια του μεταξοσκώληκα, φωτογραφίες της οικογένειας ή κάποιου ήρωα. Στη γύψινη σουβάντζα τοποθετούνταν πιάτα, εικόνες, χειροποίητα πανέρια και εργαλεία καθημερινής χρήσης. 

Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%9A%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF