Εκκλησία Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Κακοπετριά

Ένα μικρό, αρχαίο εκκλησάκι στην καρδιά του «παλιού χωριού»

Ο Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ήταν η κεντρική εκκλησία της Κακοπετριάς μέχρι το 1994. Κτισμένος από τον 1520 με πέτρες από την περιοχή των ποταμών Καρκώτη και Γαρίλλη, μιας και το χωριό βρίσκεται ανάμεσά τους.

Η εκκλησία είναι ορθογώνια, σε ρυθμό μονόκλιτης Βασιλικής, η οποία φέρει έντονα σημάδια Γοτθικής και Βυζαντινής επιρροής. Εξωτερικά είναι πετρόκτιστη και ασπρισμένη. Η στέγη είναι ξύλινη, δίρριχτη, με έντονη κλίση, που αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των εκκλησιών που βρίσκονται στην περιοχή του Τροόδους.

Τεράστιο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον έχει το καμπαναριότου Ναού της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Είναι κτισμένο στην γωνία του νότιου τοίχου και του δυτικού, και ορθώνεται πολύ πάνω από την οροφή του υπόλοιπου Ναού, μετατρέποντας την θέση του σε δεσπόζουσα για όλη την περιοχή. Από την βάση μέχρι πάνω είναι κτισμένος με πελεκημένη πέτρα που μετέφεραν από άλλες περιοχές της Κύπρου. Στα τρία ψηλότερα επίπεδά του έχει περίτεχνες σκαλισμένες μορφές και κίονες με κιονόκρανα.

Το 1880 έγινε η πρώτη επέκταση της εκκλησίας Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και μια δεύτερη ακολούθησε το 1960, γιατί η Κακοπετριά συνεχώς μεγάλωνε. Όταν έσκαψαν το πάτωμα βρήκαν πολλά κομμάτια τοιχογραφιών με το όνομα του αγιογράφου που λεγόταν Συμεών Αυξέντης.

Στο Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος υπάρχουν διάφορες αξιόλογες παραστάσεις, του 16ου και 17ου αιώνα. Το εικονοστάσι είναι ξύλινο σκαλιστό, όπως επίσης και τα δύο ψαλτήρια που υπάρχουν στο ναό.

Το εικονοστάσι περιλαμβάνει εικόνες διαφόρων χρονολογιών.

Αρχαιολογική αξία συγκεντρώνουν τα ακόλουθα:

α. Το Βημόθυρο. Παριστάνει τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και κάτω, τους Ιεράρχες Βασίλειο, Γρηγόριο και Νικόλαο.

β. Η Σταύρωση. Είναι έργο του 16 ου αιώνα αρκετά καλής Βυζαντινής τέχνης.

γ. Η εικόνα του Χριστού. Είναι μεγάλη και φορητή. Η εικόνα αυτή μεταφέρθηκε από το ξωκλήσι της Παναγίας της Αποθεριώτισσας.

δ. Η εικόνα της Παναγίας. Είναι μια ωραιότατη εικόνα. Μεταφέρθηκε κι αυτή από το ξωκλήσι της Αποθεριώτισσας.

ε. Η εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Είναι πολύ αρχαία εικόνα, πιθανόν του 16ου αιώνα. Είναι ζωγραφισμένη σε σκληρή μεμβράνη και είναι φορητή.

στ. Η εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Μεταφέρθηκε από το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου και είναι εξαιρετικής τέχνης.

Στην εκκλησία της Ματαμορφώσεως του Σωτήρος, γίνονται συνήθως, όλα τα απόδειπνα του πενηνταημέρου των νηστειών.

Λειτουργεί τώρα 5-6 φορές τον χρόνο. Η αφιερωμένη εικόνα του Σωτήρος, που δεν είναι και πολύ παλιά, βρίσκεται σε ειδικό προσκυνητάρι στο κέντρο του ναού.

Στην προαύλιο, μια παλιά ελιά, προσθέτει στην γραφική ομορφιά που εμπέμπει το πετρόχτιστο εκκλησάκι. Στον ίδιο χώρο υπάρχει το μουσείο «παλιός ελιόμυλος».