Κατύδατα

Ένα χωριό που υπήρχε ως οικισμός από τα προϊστορικά χρόνια

Τα Κατύδατα είναι χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, το οποίο απέχει 56 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα και είναι κτισμένο σε υψόμετρο 275 μέτρων. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είχε 114 κατοίκους. 

Φωτογραφία: Windcraft Music Fest

Η ονομασία του χωριού προέρχεται από τις λέξεις «Κάτω» και «Ύδωρ» (νερό) και αυτό γιατί  στην περιοχή ρέουν υπόγεια νερά, άρα «κάτω ύδατα». σύμφωνα με τις πήγες το χωριό αναφέρεται σε Μεσαιωνικούς χάρτες ως «Cattidata».

Όπως επισημαίνουν ιστορικές πήγες, το χωριό υπήρχε ως οικισμός από τα προϊστορικά χρόνια, από την πρώιμη εποχή του χαλκού μέχρι την Ελληνιστική περίοδο. Το 1960 κατοικούσαν στο χωριό 278 Ελληνοκύπριοι. Οι πλείστοι κάτοικοι του χωριού κατά τα παλαιοτέρα χρόνια εργάζονταν στα γειτονικά μεταλλεία Φουκάσα, Μαυροβούνι, Απλίκι και το χωριό βρισκόταν σε άνθιση μέχρι το 1974. Κατά τους νεότερους χρόνους, με την αναστολή της λειτουργίας των μεταλλείων, το χωριό πέρασε δύσκολα, ιδιαίτερα μετά τη Ρωμαϊκή περίοδο. Με την επαναλειτουργία όμως του μεταλλείου της Φουκάσας, το χωριό επαναδραστηριοποιήθηκε και μέχρι πρόσφατα ευημερούσε. 

Φωτογραφία: Windcraft Music Fest

Ανασκαφές που έγιναν το 1918 στην περιοχή Λαονάρκα, έφεραν στο φως 100 αρχαίους τάφους και πολλά αγγεία της εποχής του χαλκού. Ενώ πρόσφατες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν το 2000-2005 στη ίδια περιοχή, έδειξαν ότι υπήρχε εκεί οικισμός από την Προϊστορική Εποχή του Χαλκού. 

Τα αξιοθέατα και οι εκκλησίες του χωριού: 
Κάνοντας κάνεις μια βόλτα στο χωριό, θα συναντήσει την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου κτίσμα του 1870, την εκκλησιά της Αγίας Παρασκευής και το Μοναστήρι Παναγίας της Σκουριώτισσας. Επιπρόσθετα στο χωριό υπάρχει σιδηρόδρομος, Εργαστήριο Γύψινων αγαλμάτων, Μουσείο Μεταλλευτικής Κληρονομιάς κ.ά. Στα νότια υψώματα του χωριού υπάρχει το κοινοτικό πάρκο με θεά προς το επιβλητικό Μεταλλείο της Φουκάσας, την καταπράσινη κοιλάδας του Κλάριου και την θάλασσα του Μόρφου. Τέλος, στο χωριό υπάρχει και το κρησφύγετο της ΕΟΚΑ της ομάδας του Μάρκου Δράκου στο σπίτι του Δημοσθένη Κυριάκου Σχίζα το οποίο μπορεί κανείς να επισκεφτεί. 

Φωτογραφία: Windcraft Music Fest