Παναγία Φανερωμένη (Λευκωσία)

Ο μεγαλύτερος σε μέγεθος ορθόδοξος ναός στην εντός των ενετικών τειχών Λευκωσία

Ο Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας και είναι ο μεγαλύτερος σε μέγεθος ορθόδοξος ναός στην εντός των ενετικών τειχών Λευκωσία ο οποίος χρονολογείται ως κτίσμα του 1872-73. 

Στο σημείο που είναι κτισμένος ο σημερινός ναός παλαιότερα υπήρχε ένα μοναστήρι το οποίο καταστράφηκε πιθανότατα το 1571, όταν η Λευκωσία καταλήφθηκε από τους Τούρκους. Σύμφωνα με την παράδοση το Μοναστήρι μετατράπηκε από τους τούρκους σε τζαμί για μικρό χρονικό διάστημα. Αργότερα, το  1715 σύμφωνα με μια μαρμάρινη επιγραφή κτίστηκε εκεί ένας νέος ο οποίος καταστράφηκε. Φωτογραφία: Spiros Xaritatos Official

Ο σημερινός ναός (2018) με την μορφή που τον γνωρίζουμε κτίστηκε το 1872. Πρόκειται για ένα ναό που ακολουθεί τον τύπο τρίκλιτης βασιλικής με τρούλλο που έχει φανότρουλλο και με στοιχεία από τη δυτική αρχιτεκτονική. 

Ο λόγος αφιέρωσης του ναού, στην Παναγία της Φανερωμένης, σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, οφείλεται στο γεγονός ότι η εικόνα της Παναγίας φανερώθηκε πάνω από τα ερείπια του ναού που είχε καταστραφεί. Η εν λόγω εικόνα χρονολογείται στον 14ο αιώνα. Σήμερα φυλάσσεται εντός του ιερού βήματος. 
Φωτογραφία: I Love Cyprus

Στο εσωτερικό της εκκλησίας θα δει κάνεις τοιχογραφίες του Ιωάννη Κισσόνεργη που χρονολογούνται το 1929. Στον τρούλλο του ναού δεσπόζει ο Θεός Πατήρ Παντοκράτωρ, στον κύλινδρο του τρούλλου προφήτες και στα τρίγωνα του τρούλλου οι τέσσερεις Ευαγγελιστές. Στην κόγχη του ιερού Βήματος είναι ζωγραφισμένη η Παναγία Πλατυτέρα των Ουρανών στον τύπο της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας.

Το εικονοστάσι του ναού είναι ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο με παραστάσεις από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη και χρονολογείται στον 18° – 19° αιώνα. Οι εικόνες του χρονολογούνται από το 16° αιώνα μέχρι τον 20° αιώνα. Ο άμβωνας είναι έργο του ξυλογλύπτη M. Χ. Ταλιαδώρου και φέρει τις εικόνες των τεσσάρων Ευαγγελιστών τις οποίες ζωγράφισε ο Κύπριος ζωγράφος Αδαμάντιος Διαμαντής το 1928. Φωτογραφία: Bill Sarandas

Ο δεσποτικός θρόνος είναι δείγμα ξυλογλυπτικής τέχνης του Κύπριου ξυλογλύπτη Αρτέμη Παπαδόπουλου όπως και η Αγία Τράπεζα με το περίτεχνο κιβώριο εντός του Ιερού Βήματος και φέρει παραστάσεις από τα Θεία Πάθη. Πάνω στην Αγία Τράπεζα είναι τοποθετημένο αργυρό αρτοφόριο, ένα από τα ωραιότερα δείγματα αργυροχοΐας του 20ου αιώνα, έργο του χρυσοχού Πολύβιου Κόλοκου.

Στον εξωτερικό χώρο του ναού υπάρχει το Παρθεναγωγείου Φανερωμένης, η Βιβλιοθήκη Φανερωμένης, τα OXEN Κατηχητικά σχολεία, τα γραφεία του ναού και το Μαυσωλείο των Κυπρίων Εθνομαρτύρων. Το μαρμάρινο μαυσωλείο στα ανατολικά της εκκλησίας εμπεριέχει λείψανα των επισκόπων και ιερέων που εκτελέστηκαν από τους Οθωμανούς το 1821.Φωτογραφία: Georgios Eleftheriadis

Ο ναός της Παναγίας Φανερωμένης πανηγυρίζει την 25η Μαρτίου κάθε χρόνο, ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και την 28η Οκτωβρίου ημέρα της Αγίας Σκέπης.

• Τηλέφωνα: +357 22673296 και +357 22660761
• Απρίλιος – Οκτώβριος : 06:30 – 13:00 και 16:00 – 20:00
• Νοέμβριος – Μάρτιος: 06:30 – 13:00 και 15:00 – 18:30

Φωτογραφία: Bill Sarandas

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ