Μοναστήρι Σταυροβουνίου

To Σταυροβούνι αποτελεί την πρώτη μαρτυρία μοναστηριού στην Κύπρο

Η Ιερά Μονή Σταυροβουνίου βρίσκεται στην κορυφή ενός βραχώδους λόφου σε υψόμετρο 750 μέτρων κοντά στα χωριά Κόρνος, Πυργά και Κλαυδιά στην επαρχία Λάρνακας. Η τοποθεσία είναι ελαφρώς δυτικά της μέσης περίπου του τριγώνου των πόλεων Λευκωσίας, Λεμεσού και Λάρνακας.

Η πρόσβαση στην Μονή Σταυροβουνίου γίνεται από ένα ασφαλτοστρωμένο δρόμο ο οποίος ενώνεται με τον παλαιό δρόμο Λευκωσίας - Λεμεσού, ο οποίος επίσης καταλήγει σε κοντινή έξοδο του αυτοκινητοδρόμου Λευκωσίας-Λεμεσού.Φωτογραφία:Κώστας Παπαγεωργίου

Η Μονή Σταυροβουνίου αποτελεί την πρώτη μαρτυρία μοναστηριού στο νησί και η ίδρυση της ανάγεται γύρω στο 327- 328. Η παλαιότερη σχετική γραπτή αναφορά εντοπίζεται κατά τη βυζαντινή περίοδο και αποδεικνύει ότι το Σταυροβούνι ήταν ένα σημαντικό θρησκευτικό κέντρο από τον 4ο αιώνα. Οι σχετικές πληροφορίες μπορούν να βρεθούν στα απομνημονεύματα ενός Ρώσου περιηγητή, του Abbot Daniel, ο οποίος έμενε στην Κύπρο το 1106. Έχει καταγράψει ότι ο Τίμιος Σταυρός εντοπίστηκε στον Όλυμπο με στόχο «να απομακρύνει τα κακά πνεύματα και τη θεραπεία κάθε ασθένειας», και σημείωσε, "Αυτός ο σταυρός είναι σαν μετεωρίτης, δεν στέκει στο έδαφος, επειδή το Άγιο Πνεύμα το κρατά στον αέρα. Εγώ, ο ανάξιος άνθρωπος, γονατίζω μπροστά σε αυτό το ιερό, μυστηριώδες αντικείμενο και έχω δει με τα ίδια μου, αμαρτωλά μάτια την έμφυτη ιερή χάρη που βρίσκεται σε αυτόν τον τόπο".Φωτογραφία:I Love Cyprus

Σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία Ελένη η Ισαπόστολος, μητέρα του Αυτοκράτορος Αγίου Κωνσταντίνου του Μεγάλου, σταμάτησε στην Κύπρο και έκτισε Ναό στο σημείο όπου με θαυματουργικό τρόπο μεταφέρθηκε ο Τίμιος Σταυρός, στο χώρο δηλαδή που σήμερα είναι κτισμένη η Μονή Σταυροβουνίου. Σύμφωνα με την παράδοση η Αγία Ελένη ένα πρωί όταν ξύπνησε, δεν βρήκε τον Τίμιο Σταυρό που είχε μαζί της. Όταν είδε ένα λαμπρό φως στην κορυφή ενός μεγάλου λόφου, πλησίασε και εκεί βρήκε τον Τίμιο Σταυρό. Προς τιμή του έκτισε Ναό και άφησε τεμάχιο του και άλλα κειμήλια για ευλογία του νησιού. Μετα από χρόνια στο συγκεκριμένο σημείο, προσήλθαν ευλαβείς Χριστιανοί μοναχοί και εκτίσαν γύρω από τον αρχικό ναό κελιά, διαμορφώνοντας έτσι ένα Μοναστήρι, το οποίο ονομάστηκε Ιερά Μονή του Τιμίου Σταυρού. Το αρχικό κτιριακό συγκρότημα στο μεγαλύτερό του μέρος διατηρείται μέχρι σήμερα (2018) συντηρημένο με διάφορες προσθήκες κτιρίων.Φωτογραφία:George Leontas‎

Το κύριο κειμήλιο της Μονής Σταυροβουνίου είναι το τεμάχιο του Τιμίου Σταυρού το οποίο στα παλαιότερα χρόνια φαίνεται να αιωρείτο πάνω από την γη και μέχρι σήμερα (2018) ευωδιάζει. Η Μονή παλαιότερα ονομαζόταν " Μονή του Θεοκρεμμάστου Σταυρού", από το γεγονός ότι το Τίμιο Ξύλο αιωρείτο. Εκτός από αυτό το τεμάχιο του τιμίου Σταυρού, η Αγία Ελένη άφησε και μισό από το Σταυρό του Καλού Ληστή και ένα ήλο (καρφί δηλαδή) του Ιησού Χριστού ως ευλογία στην Μονή Σταυροβουνίου. Κάποιες παραδόσεις λένε επίσης ότι η Αγία Ελένη άφησε και τεμάχιο από τον Άγιο Κάνναβο.

Η Μονή διαθέτει επιπλέον αριθμό παλαιών εγγράφων, εικόνων, Αγιογραφιών, αμφίων, εκκλησιαστικών σκευών και άλλων αντικειμένων τα οποία μαρτυρούν την μακρά της ιστορία. Αριθμός παλαιών πιθαριών, δείγματα δυτικής αρχιτεκτονικής και αγιογραφίας συνθέτουν το πολύπλοκο μάρμαρο της ιστορίας της Μονής.

Στην Ιερά Μονή Σταυροβουνίου βρίσκονται επίσης και οι δύο αλυσίδες που έφερε στο σώμα του ο Άγιος Πανάρετος για άσκηση, ο οποιος ήταν Επίσκοπος Πάφου.Φωτογραφία: wikipedia

Σήμερα (2018) η Μονή Σταυροβουνίου τηρεί το άβατο για τις γυναίκες στον κυρίως ναό στη κορυφή του Σταυροβουνίου. Αυτό καθιστά την Μονή Σταυροβουνίου τον μόνο άβατο χώρο στην Κύπρο. Το μοναστήρι ακολουθεί τον κανόνα του Μεγάλου Βασιλείου που ακολουθείται στο Άγιο Όρος. Επίσης το Μετόχιο της Αγίας Βαρβάρας τηρεί το άβατο για τις γυναίκες εκτός της Κυριακής.

Από την κορυφή του Σταυροβουνίου μπορεί εύκολα ο προσκυνητής να δει τα γύρω χωριά, την Λάρνακα και πολύ καθαρά τον κόλπο της πόλης. Στους πρόποδες του λόφου βρίσκεται το Μετόχιον της Αγίας Βαρβάρας.

Η Μονή Σταυροβουνίου είναι ενοριακή και ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Κιτίου. Είναι επανδρωμένη με Ορθόδοξους μοναχούς. Η Μονή στάθηκε πνευματικός φάρος για το νησί της Κύπρου, τον τελευταίο αιώνα εφόσον από την αδελφότητα πέρασαν ιστορικές μορφές που αγίασαν τον τόπο με την ασκητική βιοτή τους και τα έργα τους. Σύγχρονη μορφή υπήρξε ο Άγιος Νεομάρτυς Φιλούμενος ο Κύπριος ο οποίος κοιμήθηκε το 1979.

Οι τελευταίοι Ηγούμενοι της μονής είναι οι ακόλουθοι:

• Γέρων Διονύσιος Α' 1889-1902 Γέρων Βαρνάβας 1902-1948 
• Γέρων Διονύσιος Β' 1948-1952 
• Γέρων Γερμανός 1952-1982 
• Γέρων Αθανάσιος 1982-σήμερα 

Ώρες Λειτουργίας:
Σεπτέμβριος - Μάρτιος: 7:00-11:00 και 14:00 - 17:00.
Απρίλιος - Αύγουστος: 8:00-12:00 και 15:00 - 18:00.

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ