Λόγοι μειωμένου μεταβολισμού

7 πιθανοί λόγοι για τους οποίους δεν μπορείτε να χάσετε βάρος

Προσπαθείτε να χάσετε κιλά και δεν μπορείτε; Τι μπορεί να φταίει για αυτό; Μήπως κάνετε κάποιο λάθος ή μήπως ο βασικός μεταβολισμός σας έχει μειωθεί για κάποιο λόγο;  

Για αρχή πρέπει να λεχθεί ότι ο βασικός μεταβολισμός είναι η διαδικασία που γίνεται στον οργανισμό, έτσι ώστε να μετατρέψει την ενέργεια που παίρνετε από τις τροφές σε κινητική.  Ποιο συγκεκριμένα, ο βασικός μεταβολισμός είναι το σύνολο της ενέργειας (θερμίδες), που χρειάζεται το ανθρώπινο σώμα για ένα 24ωρο σε κατάσταση ηρεμίας ώστε να εκτελεί βασικές λειτουργίες όπως αναπνοή, χτύποι καρδιάς, κυκλοφορία του αίματος, κυτταρικές λειτουργίες, θερμοκρασία, ρυθμίσεις που αφορούν τις διάφορες ορμόνες κτλ.

Ο μεταβολισμός αυτός διαφέρει σε κάθε άνθρωπό αφού επηρεάζεται από παράγοντες όπως είναι η ηλικία, ορμόνες, φύλο, κληρονομικότητα, μυϊκός ιστός, θερμιδική πρόσληψη κτλ. Όσο πιο ψηλός είναι ο μεταβολισμός, τόσο πιο πολλές θερμίδες μπορείτε να καταναλώσετε χωρίς να αυξάνετε το βάρος σας.

Κάποιες φορές, ενώ προσπαθείτε να χάσετε κιλά με μια υποθερμιδική  δίαιτα, δεν επέρχεται η επιθυμητή μείωση της ζυγαριάς, και αυτό καταλήγει στον να πέφτετε ψυχολογικά. Πάρα κάτω θα βρείτε πιθανούς λόγους που μπορεί να ευθύνονται για αυτό.

1. Στερητικές δίαιτες

Οι στερητικές δίαιτες, που έχουν θερμιδική πρόσληψη μικρότερη των 1200 θερμίδων ανά μέρα κατατάσσονται στην κατηγορία πολύ χαμηλών θερμίδων, ενώ κάτω από 900 θερμίδες, θεωρείται λιμοκτονία.

Οι δίαιτες αυτές, οδηγούν τον οργανισμό σε κατάσταση στρες και αναγκάζεται να ενεργοποιήσει το αίσθημα αυτοσυντήρησης, το οποίο οδηγεί στη μείωση του μεταβολισμού. Επιπλέον, οι εξαντλητικές δίαιτες, δίαιτες μονοφαγίας και λιμοκτονίας, ναι μεν οδηγούν στην απώλεια βάρους, η οποία όμως, ως επί το πλείστων οφείλεται στο χάσιμο μυϊκής μάζας που κυριολεκτικά καταστρέφει τον βασικό μεταβολισμό μέχρι και 20%! Το αποτέλεσμα είναι τα χαμένα κιλά να επανέλθουν σε χρόνο ρεκόρ και συνήθως περισσότερα από ότι πριν. Το χειρότερο είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις όταν θέλετε να χάσετε ξανά τα κιλά σας, ίσως να μην είναι τόσο εύκολο όσο ήταν πριν τις εν λόγω δίαιτες.

Λύση: Ακολουθείστε μια εξατομικευμένη δίαιτα που δεν ξεπέφτει από τις 1200 θερμίδες/μέρα και εντάξτε την άσκηση στην ζωή σας. Η αλλαγή τρόπου ζωής και διατροφικών συνηθειών είναι σημαντική για την διατήρηση του επιθυμητού βάρους.

2. Μειωμένη άσκηση

Με την πάροδο του χρόνο ο μεταβολισμός φθείρεται. Πιο συγκεκριμένα, ο ρυθμός του μεταβολισμού σταδιακά μειώνεται 2-8% μετά την ηλικία των 30. Για τις γυναίκες η μεγαλύτερη μείωση επέρχεται όταν ξεκινήσει η εμμηνόπαυση με μείωση μεταβολισμού μέχρι και 12% λόγω αλλαγής των ορμονών!

Η φυσική δραστηριότητα βοηθά στην αύξηση του μυϊκού ιστού ο οποίος όπως έχει αναφερθεί και παραπάνω, οδηγεί στην αύξηση του μεταβολισμού.  Σημαντικό είναι να γνωρίζετε ότι εάν κάποιος είναι σε δίαιτα και παράλληλα ξεκινήσει γυμναστική είναι πολύ πιθανό η ζυγαριά να μην δείχνει την αντίστοιχη απώλεια βάρους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η άσκηση βοηθά στην δημιουργία μυϊκού ιστού, και δεν είναι καθόλου κακό αφού αυτή η αύξηση των λίγων κιλών θα οδηγήσουν σε μετέπειτα αύξηση του μεταβολισμού και χάσιμο πόντων και μελλοντικής απώλειας βάρους από το σώμα σας.

Λύση: Εντάξετε οποιανδήποτε φυσική δραστηριότητα σας βολεύει  και σας ευχαριστεί για τουλάχιστον μισή ώρα 3-4 φορές την βδομάδα.

3. Αϋπνία

Η ποιότητα και η ποσότητα ύπνου έχει αποδειχτεί ότι βελτιώνει τον βασικό μεταβολισμό. Η έλλειψη ύπνου (<7 ώρες) προκαλεί μείωση της λεπτίνης, και αύξηση της γκρελίνης με αποτέλεσμα την αύξηση της πείνας, αναζητώντας κυρίως τροφές που περιέχουν ζάχαρη και λίπη.

Επιπρόσθετα, δεσμεύει την ευαισθησία του σώματος στην ινσουλίνη και επηρεάζει την ικανότητα του σώματος να ελέγχει τα επίπεδα γλυκόζης που καταλήγει στον αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας και διαβήτη.

Λύση: Ένα φλιτζάνι γάλα πριν να κοιμηθείτε μπορεί να σας βοηθήσει. Αντίθετα, με την καφεΐνη και το αλκοόλ, που μπορεί να προκαλεί διαταραχές στον ύπνο.  

4. Μειωμένη κατανάλωση νερού

Η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού βοηθά στην ομαλή λειτουργία όλων των οργάνων και οδηγεί στις αυξημένες καύσεις η οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση του μεταβολισμού μέχρι και 30%. Πιο συγκεκριμένα, η επίδραση του νερού στο μεταβολισμό αρχίζει 10 λεπτά μετά την κατάποση, με την κορύφωση να είναι στα 30-60 λεπτά.

Λύση: Η συνιστώμενη ποσότητα νερού για ένα ενήλικα ανέρχεται στα 6-8 φλ/ημέρα ή 30ml ανά κιλό βάρους. Αν δεν είσαστε φίλοι του νερού μπορείτε να προσθέσετε λεμόνι στο νερό ή να καταναλώσετε τσάγια βοτάνων χωρίς ζάχαρη.

5. Είσαι συνέχεια αγχωμένος

Το άγχος έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της κορτιζόλης, γνωστή ως ορμόνη του στρες. Η ορμόνη αυτή όταν είναι αυξημένη, απελευθερώνει γρήγορα ινσουλίνη και διατηρεί υψηλά τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.

Ταυτόχρονα, η σεροτονίνη είναι  νευροδιαβιβαστής που ευθύνεται για την καλή διάθεση. Η αύξηση του επιτυγχάνεται με την κατανάλωση των υδατανθράκων. Οι απλοί υδατάνθρακες όπως τα γλυκά μπορεί να δίνουν γρήγορο αποτέλεσμα στην διάθεση σας αλλά ταυτόχρονα η συνεχής κατανάλωση τους καταλήγει στην εναπόθεση κοιλιακού λίπους.   

Λύση: Καταναλώστε σύνθετους υδατάνθρακες όπως τα ολοσίταρα προϊόντα και λαχανικά. Μπορεί να προσφέρει πιο ήπιο αποτέλεσμα στην διάθεση αλλά έχει μεγαλύτερη διάρκεια και συνεπάγεται στην σταθερή παραγωγή σεροτονίνης. 

6. Μειωμένος σίδηρος

Ο σίδηρος είναι απαραίτητος στην μεταφορά οξυγόνου στους μυς, ενώ επίσης βοηθά στην λειτουργία του θυρεοειδή. Η αύξηση του βάρους λόγω σιδηροπενίας συνδυάζεται με χαμηλά επίπεδα ενέργειας, χαμηλή θερμοκρασία σώματος, σπασμένα νύχια και μαλλιά.

Λύση: Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε αιμικό σίδηρο, ο οποίος απορροφάται καλύτερα από τον μη αιμικό, όπως το βοδινό, μύδια, στρείδια σαρδέλες σε κονσέρβα, κοτόπουλο, σολομός, χοιρινό. Ο αιμικός σίδηρος απορροφάται σε ποσοστό 10 με 30%, ενώ ο μη-αιμικός σίδηρος απορροφάται σε ποσοστό μόλις 2 με 10%. Εάν καταναλώνεται τροφές οι οποίες προέρχονται από μη αιμικό σίδηρο, τότε συνδυάστε τις με βιταμίνη Γ για καλύτερη απορρόφησή της. Οι τροφές αυτές είναι κυρίως φυτικής προέλευσης όπως δημητριακά εμπλουτισμένα με σίδηρο, σουσάμι, φασόλια, φάβα, σπανάκι κτλ.

7. Ορμονικά προβλήματα

Εάν αντιμετωπίζεις ορμονικές διαταραχές όπως η ινσουλινοαντίσταση, τότε πολύ πιθανόν να μην βλέπεις τον αριθμό στην ζυγαριάς να κατεβαίνει. Τα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα, 1-2 ώρες μετά από ένα γεύμα, συνεχίζουν να παραμένουν υψηλά, αντί να πέφτουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτή η επιπλέον ινσουλίνη διεγείρει τα κύτταρα του οργανισμού με αποτέλεσμα χρησιμοποιούν περισσότερη ενέργεια σε μορφή γλυκόζης και τελικά να τη μετατραπούν σε λίπος.

Επιπλέον, σε περίπτωση υποθυρεοειδισμού ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει επαρκή ποσότητα ορμονών, με αποτέλεσμα να μην μπορεί ο μεταβολισμός να λειτουργεί σε κανονικούς ρυθμούς, έτσι επέρχεται μείωση λειτουργίας του βασικού μεταβολισμού. Η θυροξίνη είναι βασικός ρυθμιστής του μεταβολισμού, τον οποίο αυξάνει όταν αυξάνεται η παραγωγή της από τον θυρεοειδή αδένα και μειώνεται όταν ελαττώνεται η παραγωγή της.

Λύση: Μια επίσκεψη στον ενδοκρινολόγο με συνεργασία με τον κλινικό διαιτολόγο σας θα βοηθήσει στο να καταφέρετε να χάσετε το περιττό βάρος.