Μάμμαρι

Γνωστό για την «πουρόπετρα» του

Το Μάμμαρι είναι χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, τοποθετημένο στα 16 χιλιόμετρα δυτικά από αυτήν. Κτισμένο δίπλα στην Πράσινη Γραμμή,  στο δυτικό τμήμα της κοιλάδας του ποταμού Οβγού.

Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, έχει 1052 κατοίκους.
Φωτογραφία:Maria Kiriakou

Κατά Μήκος της Κοιλάδας του Οβγού, κατά την αρχαιότητα είχαν αναπτυχθεί αρχαίοι οικισμοί, πράγμα που μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι κατά την περίοδο αυτή, η περιοχή ήταν κατοικημένη. Εν τούτοις, δεν πραγματοποιήθηκαν συστηματικές ανασκαφές για να υπάρξουν ευρήματα που να το τεκμηριώνουν. Επίσημες πηγές όμως αναφέρουν πως το Μάμμαρι πρωτοκτίστηκε κατά την περίοδο του Μεσαίωνα. Τέλος, κατά την Φραγκοκρατία αποτελούσε φέουδο της οικογενείας «Mammares». Φωτογραφία:Maria Kiriakou

Το χωριό είναι επίσημα καταγραμμένο ως «τα Μάμμαρη». Θεωρείται ότι πήρε το όνομά του από τον «Κόμη ντε Μάμμαρη». Μια δεύτερη εκδοχή θέλει το χωριό να παίρνει το όνομά του από το επώνυμο της Φράγκικης οικογένειας, τους Mammares (γαλλικά) ή Μammari (ιταλικά). Τέλος, σύμφωνα με τον Σακελλάριο, το χωριό πήρε το όνομά του από τα μάρμαρα.

Φωτογραφία: Giannis Papanastasiou

Εκκλησίες και Αξιοθέατα: 
Κάνοντας κανείς μια  βόλτα στο χωριό θα συναντήσει τον νεόδμητο ναό του Αγίου Γεωργού, κτίσμα του 2008, την μικρή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου η οποία στην σημερινή μορφή συμπληρώθηκε το 1870, όπως και το Αγίασμα του Αγίου Γεωργίου το οποίο ανάβλυζε μέχρι την δεκαετίας του 90 και βρίσκεται σε απόσταση 500 μέτρων νοτιοανατολικά από τις εκκλησίες.Φωτογραφία:Maria Kiriakou

Στα ανατολικά της παλιάς εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, υπάρχει μια πρωτότυπη κατακόμβη, το «Τζιούρι» όπως ονομάζεται. Μέσα στο οποίο βρέθηκαν 7 λαξευτοί πέτρινοι τάφοι. Το Τζιούρι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ήταν ο τόπος λατρείας και προστασίας των πιστών. 

Το Μάμμαρι ήταν γνωστό για την «πουρόπετρά» του. Το λατομείο Βούναρος, που βρίσκεται δυτικά του χωριού έβγαζε πέτρα από το 1920 μέχρι το 1970 και έχει κηρυχτεί NATURA και έχει ενταχθεί στο «Φύση 2000» για τις νυχτερίδες.

Άλλα σημαντικά αξιοθέατα στο Μάμμαρι είναι η Κοινοτική Βιβλιοθήκη, το Βυρσοδεψείο το οποίο λειτουργούσε μέχρι το 1981, το Μπακάλικο το οποίο λειτουργεί από το 1940, το Καφενείο, το Σινεμά το οποίο λειτουργούσε μέχρι το 1970 και το άγαλμα του Σάββα Ροτσίδη.