Μεσαιωνικό κάστρο και μουσείο Λεμεσού

Το μεσαιωνικό κάστρο και μουσείο της Λεμεσού στο κέντρο της παλιάς πόλης της Λεμεσού βρίσκεται απέναντι απο το πάρκο του Μόλου και κοντά στο παλιό λιμάνι.
Με μια βόλτα στην πλατεία θα δείτε το κάστρο τριγυρισμένο απο καφετέριες, εστιατόρια, τον Χαρουπόμυλο, gourmet εστιατόρια και ψαροταβέρνες, παγωταρίες, μαγαζάκια, χειροτεχνίες και κλαμπς. 
Η εικόνα του θα σας πάρει στις εποχές του μεσαίωνα. Μια επίσκεψη στο κάστρο θα σας κάνει να ζήσετε τον καιρό εκείνο, από το 1987 μέχρι σήμερα φιλοξενεί μέρος της Μεσαιωνική Συλλογής του Κυπριακού Μουσείου. Μέσα στο κάστρο υπάρχουν διάφορα πολύτιμα αντικείμενα θα δείτε τα όπλα, πανοπλίες, εργαλεία, βυζαντινή, μεσαιωνική και ισλαμική εφυαλωμένη και χρηστική κεραμική, χάλκινα και υάλινα σκεύη, λύχνοι, κοσμήματα, νομίσματα, αντικείμενα λατρείας, καθώς και αρχιτεκτονικά μέλη που προέρχονται από βυζαντινά και γοτθικά κτίρια.
Εντυπωσιακή είναι μια σειρά γύψινων εκμαγείων του γλυπτού διακόσμου του μεσαιωνικού καθεδρικού ναού της Αγίας Σοφίας στη Λευκωσία. Εκτίθεται επίσης μια σημαντική συλλογή από μεσαιωνικές εγχάρακτες ταφόπλακες. 

Στο Κάστρο παρουσιάζεται επίσης πλούσιο φωτογραφικό υλικό που αφορά τις βυζαντινές και μεσαιωνικές οχυρώσεις της Κύπρου, καθώς και αντιπροσωπευτικά εκκλησιαστικά μνημεία των προαναφερθέντων περιόδων.

Όμως ας πάμε πίσω στην ιστορία που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρων.  Η ακριβής ημερομηνία της κατασκευής του κάστρου δεν είναι γνωστή. Το αρχικό κάστρο ήταν μεγαλύτερο από το σημερινό, στο οποίο ενσωματώθηκαν κάποια κομμάτια από το παλιότερο κτίριο και θεωρείται ότι είναι τμήμα ενός μεγαλύτερου κάστρου που όμως δυστυχώς δε σώζεται. Όπως αποκαλύφθηκε απο ευρήματα το 1951, το κάστρο είναι χτισμένο πάνω σε μια παλαιοχριστιανική Βασιλική (4ο - 7ο αι. μ.χ) και στην ανατολική πλευρά του τριώροφου κτίσματος καμαροσκέπατου υπογείου υπάρχει στο έδαφος μία μεγάλη αψίδα με διάμετρο 12 περίπου μέτρων. (10ος-11ος αι. μ.Χ.) που  πιθανώς να ανήκει στον πρώτο λατινικό καθεδρικό της πόλης δηλαδή για έναν σημαντικό ναο.
Σύμφωνα  όμως με τον Στέφανο Λουζινιανό το αρχικό Κάστρο κτίστηκε από τον από τον ιδρυτή της δυναστείας των Λουζινιανών, Γουϊδο Λουζινιανό το 1193. Εντούτοις, η πρώτη επίσημη αναφορά στο κάστρο χρονολογείται από το 1228, κατά τη διάρκεια της ανάμιξης του Frederic II της Γερμανίας στις υποθέσεις της Κύπρου. Αυτό το αρχικό οχυρό αν πράγματι υπήρχε δεν έχει εντοπιστεί αρχαιολογικά και το πιο πιθανό είναι ότι παραδόθηκε στους Ναΐτες για να το διαχειρίζονται επ' ονόματι του στέμματος το 1308.
Η παράδοση λέει οτι ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος τέλεσε το γάμο του με τη Βερεγγάρια και την έστεψε βασίλισσα της Αγγλίας το 1191 μ.χ στη Λεμεσό όμως αυτό δεν ισχύει γιατί το κάστρο κτίστηκε λίγα χρόνια αργότερα.

Το κάστρο υπέστη σοβαρές ζημιές, απο σεισμούς που συνέβαιναν κατα τα διαστήματα ανάμεσα στους αιώνες, και άλλες σοβαρές ζημιές που δέχτηκε επιθέσεις διαφόρων εισβολέων,όπως απο τους Γενουάτες  το 1373 αφού κυρίευσαν το κάστρο και το κατέστρεψαν μετά έκαψαν την πόλη. Αυτό οδήγησε στο τέλος της μεσαιωνικής κατάστασης του. Τον 15ο αιώνα άρχισε να επισκευάζεται αφού το 1402 ήταν ξανά έτοιμο για να αντιμετωπίσει τους Γενουάτες. Απο τους Μαμελούκους της Αιγύπτου το 1413, η πρώτη τους επίθεση ήταν αποτυχημένη αλλά η δεύτερη οχι. Το 1491 άλλο ένας σεισμός ξανα - προκάλεσε ζημιές... 
Έγιναν και πάλι εκτεταμένες επιδιορθώσεις και ανακατασκευές το 1518 απο τον Saige που επισκέφθηκε την πόλη και βρήκε το κάστρο ισχυρό, μέχρι που το κατεδάφισε ο Βενετός Κυβερνήτης της Κύπρου Βραγανδίνος για να μην αφήσει τους Οθωμανούς να χρησιμοποιήσουν το κάστρο ως οχυρό το 1538 και ξανα ανακατασκευές απο την Λατινική επισκοπική έδρα της Λεμεσού και χρησιμοποιεί ένα παλιό Μεσοβυζαντινό Ναό στην Οδό Ζικ-Ζακ πίσω από το σημερινό τέμενος Κεπήρ ενώ ταυτόχρονα  επισκευάζεται το Κάστρο. 
Μετά την οριστική κατάληψη της νήσου (1576) από τους Οθωμανούς Τούρκους  τα ερείπια ή τμήματα των ερειπίων του παλιού κάστρου ενσωματώθηκαν γύρω στο 1590 μέσα στο νέο οχυρό των Οθωμανών με ισχυρό τοίχο πάχους 2  μέτρων και διαμόρφωσαν  τα κελιά του ισογείου και του ορόφου που μέχρι και το 1948 χρησιμοποιούνταν σαν φυλακές. Από την Τουρκοκρατία και μέχρι το 1940, το Κάστρο χρησιμοποιείτο ως φυλακή, ενώ από το 1948 έως το 1964 χρησιμοποιήθηκε ως Επαρχιακό Αρχαιολογικό Μουσείο Λεμεσού.γυρο στο 1590, οι Οθωμανοί ξανάχτισαν το κάστρο στην αρχική μορφή του.

Οι ιστορικές περίοδοι που εκπροσωπούνται στο Μεσαιωνικό Μουσείο της Λεμεσού είναι οι εξής:
Παλαιοχριστιανική 324-650 μ.Χ.
Περίοδος Αραβικών επιδρομών/ Πρωτοβυζαντινή 650-965 μ.Χ.
Μεσοβυζαντινή 650-1192 μ.Χ.
Φραγκοκρατία 1192-1489 μ.Χ.
Ενετοκρατία 1489-1570 μ.Χ.
Τουρκοκρατία 1570-1878 μ.Χ.

Διεύθυνση    Οδός Ριχάρδου και Βερεγγάριας, Κοντά στο παλαιό λιμάνι
Τηλέφωνο    25305419
Ώρες λειτουργίας    Δευτέρα - Παρασκευή: 8.00 - 17.00
Σάββατο: 9.00 - 17.00
Κυριακή: 10.00 - 13.00
Τιμή εισιτηρίου    € 4,50
Προσβασιμότητα: Στο εσωτερικό χώρο ΜΗ προσβάσιμος ο χώρος σε άτομα που διακινούνται με αναπηρικό τροχοκάθισμα. Μόνο στην αυλή του κάστρου.