Ιερά Μονή Παναγίας Μαχαιρά

Ένα μοναστήρι με μακραίωνη ιστορία...

Ιερά Μονή Μαχαιρά ή Ιερά Βασιλική Σταυροπηγιακή Μονή Μαχαιρά βρίσκεται σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία στο δάσος Μαχαιρά. Η εκκλησιαστική παράδοση, όπως και σε άλλες περιπτώσεις στην Κύπρο, συνδέει την ίδρυση της μονής με την εικονομαχία. Την περίοδο εκείνη μετέφερε την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Μαχαιριώτισσας από την Μικράν Ασία κάποιος ασκητής, ο οποίος ασκήτεψε στην περιοχή του Μαχαιρά. Μετά τον θάνατο του, με την παρέλευση τριών περίπου αιώνων ανευρέθει η εικόνα σε μια σπηλιά από τους ασκητές Νεόφυτο και Ιγνάτιο, με θεία φώτιση. Η ιερή εικόνα πιστεύεται ότι είναι μία από τις 70 που ζωγράφισε ο Απόστολος Λουκάς.

Η ιστορία της μονής που ιδρύθηκε στα μέσα του 12ου αι. είναι πολυτάραχη αφού κυνηγήθηκε από όλους τους κατακτητές της Κύπρου. Επίσης δύο φορές κάηκε ολοσχερώς, το 1530 που μόνο η εικόνα της Παναγίας διασώθηκε, και το 1892 που από τα λίγα διασωθέντα αντικείμενα, ήταν και πάλι η εικόνα της Παναγίας. Πολύπλευρη ήταν η προσφορά της μονής στον Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα 1955-59, και έχει συνδεθεί με τον ηρωικό θάνατο, μετά από μάχη με τους Άγγλους σε παρακείμενο κρησφύγετο, του ήρωα, σύμβολο για τους Έλληνες της Κύπρου Γρηγόρη Αυξεντίου. Η εκκλησία της μονής κτίστηκε στα ερείπια της προηγούμενης που καταστράφηκε στην πυρκαγιά του 1892 και αποπερατώθηκε το 1900. Πανηγυρίζει στις 21 Νοεμβρίου (Εισόδια της Θεοτόκου). Χιλιάδες είναι επισκέπτες του Μαχαιρά καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου, από ντόπιους και τουρίστες. Δίπλα από την μονή βρίσκεται το κρησφύγετο του Αυξεντίου προσβάσιμο και ανακατασκευασμένο, δέχεται πολλούς επισκέπτες. Επίσης στο χώρο του μοναστηριού λειτουργεί αξιόλογο μουσείο με εκθέματα και φωτογραφίες από τη μάχη του Μαχαιρά και του Γρηγόρη Αυξεντίου.