Ο Οικισμός της Χοιροκοιτίας

Από τους αντιπροσωπευτικότερους της νεολιθικής περιόδου

Ο οικισμός της Χοιροκoιτίας απλώνεται στην Κοιλάδα του ποταμού Αγίου Μηνά, στους πρόποδες του Τροόδους, 6 χιλιόμετρά μακριά από την θάλασσα. Ο εν λόγω οικισμός ανακαλύφθηκε από τον αρχαιολόγο Πορφυρό Δίκαιο το 1934.

Οι κατοικίες του οικισμού
Ο οικισμός της Χοιροκoιτίας θεωρείται από τους αντιπροσωπευτικότερους της νεολιθικής περιόδους. Με κατοικίες κυκλικές μικρής διάστασης, που σαν βάση τους είχαν λιθάρια και στο πάνω μέρος πλιθάρια και πηλό. Οι στέγες ήταν κατασκευασμένες από κλαδιά και καλαμιά επικαλυμμένες με πηλό. Αρχικά οι αρχαιολόγοι πίστευαν ότι οι στέγες ήταν θολωτές, γιατί κάποιοι από τους τοίχους φαίνεται να έχουν μια μικρή κλίση προς τα μέσα.  Αργότερα, με νεότερες ανασκαφές, βρέθηκαν τα ερείπια μιας στέγης που είχε καταρρεύσει και η οποία δεν ήταν θολωτή, αλλά επίπεδη.

Στο κέντρο της οικίας υπήρχε η εστία και ένα μικρό άνοιγμα για να βγαίνει ο καπνός από την φωτιά. Οι τοίχοι των οικιών ήταν καλυμμένοι με τοιχογραφίες, ωστόσο με την πάροδο του χρόνου έχουν καταστραφεί. Στην πλειοψηφία τους είχαν μεσοπάτωμα και υπερυψωμένο κατώφλι, προφανώς για να προστατεύονται από τις πλημμύρες.

Τον oικισμός της Χοιροκοιτίας διασχίζει ένα μακρόστενο πέτρινο τμήμα, μήκους 185 μέτρων, που οι αρχαιολόγοι και μελετητές εικάζουν ότι είναι ο βασικός δρόμος ή το τείχος του οικισμού.

Γενικά ιστορικά στοιχεία για τον οικισμό
Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, οι κάτοικοι της Χοιροκoιτίας ασχολούνταν με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Καλλιεργούσαν κυρίως δημητριακά ενώ ανέτρεφαν πρόβατα, αίγες και χοίρους. Κατασκεύαζαν εργαλεία από πυρόλιθο, ασβεστόλιθο και οστά ζωών τα οποία τους χρησίμευαν για τις καθημερινές τους ασχολίες και την εξασφάλιση τροφής και νερού. Αναμεσά στις ανακαλύψεις των αρχαιολόγων υπάρχουν κοσμήματα, όπως περιδέραια, τα οποία είναι διακοσμημένα με πετραδάκια και ειδώλια αποτυπωμένα σε πέτρες, τα οποία μαρτυρούν ότι η ανθρώπινη μορφή ήταν το κυρίαρχο στοιχείο για τους κατοίκους.