Θεωρίες συνομωσίας

Για ποιό λόγο ανθνούν;

Με τον όρο θεωρία συνωμοσίας χαρακτηρίζεται κάθε θεωρία σύμφωνα με την οποία, κάποιο γεγονός, ή μια σειρά από γεγονότα ερμηνεύονται ως αποτέλεσμα συνωμοτικής και οργανωμένης δράσης ενός ατόμου, ή ομάδας ανθρώπων, ή μυστικών υπηρεσιών, ή πολιτικών παρατάξεων, καθώς και κυβερνήσεων

Οι θεωρίες συνωμοσίας αποτελούν εναλλακτικές απαντήσεις σχετικά με κάποιο θέμα, αντί των επίσημων κυβερνητικών ερμηνειών, οι οποίες εκλαμβάνονται ως προσπάθεια συγκάλυψης και παραπληροφόρησης. Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης για να χαρακτηρίσει κάθε αναπόδεικτη μέχρι σήμερα ερμηνεία για κάποια γεγονότα.

Μέρος της κοινής γνώμης, που βαίνει αυξανόμενο, τείνει να υιοθετεί συνωμοσιολογικές θεωρίες για την ερμηνεία αγνώστων και μη επαρκών επιστημονικά τεκμηριωμένων φαινομένων. Συχνό αντικείμενο θεωριών συνομωσίας αποτελούν τα μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία θεωρούνται ως τέταρτη εξουσία και μέσο προπαγάνδας.;

Οι θεωρίες συνωμοσίας ξεκινούν συχνά από μια υπόνοια. Θέτουν ερωτήματα, όπως ποιος επωφελείται από το γεγονός ή την κατάσταση και, με τον τρόπο αυτό, εντοπίζουν συνωμότες. Κάθε «στοιχείο» το παρουσιάζουν τότε έτσι ώστε να ταιριάζει στη θεωρία.

Μόλις ριζώσουν οι θεωρίες συνωμοσίας, εξαπλώνονται ταχύτατα. Είναι δύσκολο να τις αντικρούσει κάποιος, επειδή όποιος το επιχειρεί θεωρείται συμμέτοχος της συνωμοσίας.

Η πανδημία του κωρονοϊού συνοδεύτηκε από την εμφάνιση τέτοιων επιβλαβών ή παραπλανητικών θεωριών συνωμοσίας, οι οποίες εξαπλώνονται κυρίως στο διαδίκτυο.

Γιατί όμως ανθούν αυτές οι θεωρίες;

Συχνά εμφανίζονται ως η λογική εξήγηση δυσεξήγητων γεγονότων ή καταστάσεων και δημιουργούν μια ψευδή αίσθηση ελέγχου των πραγμάτων. Αυτή η ανάγκη για σαφή εξήγηση γίνεται εντονότερη σε καιρούς αβεβαιότητας όπως σήμερα με την πανδημία COVID-19.

Οι θεωρίες συνωμοσίας συχνά στοχοποιούν μια ολόκληρη ομάδα ή εισάγουν διακρίσεις σε βάρος της, ομάδα την οποία αντιλαμβάνονται ως εχθρό που βρίσκεται πίσω από μια πραγματική ή φανταστική απειλή. Πολώνουν την κοινωνία και υποδαυλίζουν τον βίαιο εξτρεμισμό. Οι περισσότεροι άνθρωποι που διαδίδουν θεωρίες συνωμοσίας τις πιστεύουν πραγματικά, ωστόσο υπάρχουν και κάποιοι που τις διαδίδουν με κυνισμό για να επιτύχουν αυτά τα αποτελέσματα.

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι είναι αληθινές. Άλλοι επιθυμούν σκοπίμως να προκαλέσουν, να χειραγωγήσουν ή να στοχεύσουν άτομα για πολιτικούς ή οικονομικούς λόγους.

Προσοχή: Μπορεί να προέρχονται από πολλές πηγές, όπως το διαδίκτυο, οι φίλοι, οι συγγενείς.