Παπουτσόσυκο (Φραγκόσυκο)

...ένα καλοκαιρινό νόστιμο φρούτο!

Τα παπουτσόσυκα είναι ένα απο τα αγαπημένα καλοκαιρινά φρούτα των Κυπρίων και κανείς δεν μπορεί να φάει μόνο ένα. Φαντάζει σαν εξωτικό φρούτο αλλά δεν έχει να ζηλέψει τίποτα απο αυτό, ειδικά απο την ιδιαίτερη εξαιρετική νόστιμη γεύση του. Θα το χαρακτήριζα ώς άγριο φρούτο εφόσον η φραγκοσυκιά είναι κάκτος και φυτρώνει σε τόπους όπου υπάρχει ξηρασία με πολύ ζεστό καιρό. Στη Κύπρο θα δείτε το φυτό σχεδόν σε όλες τις περιοχές του νησιού.

Θεωρείται ότι η καταγωγή της είναι από το Μεξικό. Αν δείτε την σημαία του Μεξικού θα δείτε την φραγκοσυκιά να κοσμά την σημαία. Στην Ευρώπη φαίνεται να την έφερε ο εξερευνητής Φερνάντο Κορτέζ τον 15ο αιώνα. Οι Μεξικανοί θεωρούν την παπουτσοσυκιά ως το όπλο κατά πολλών ασθενειών και δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία!

Όσοι δεν δοκιμάσατε μην διστάσετε να τα κόψετε επειδή έχει αγκάθια. Με την απαραίτητη ενδυμασία και με μια μικρή προετοιμασία θα ανταμειφθείτε χωρίς να το μετανιώσετε, όχι μόνο για την νοστιμάδα του αλλά κάνει και πολύ καλό στην υγεία μας και μπορεί να μας ξεδιψάσει αφού περιέχει 85% νερό.

Τα άνθη εμφανίζονται για πρώτη φορά συνήθως τον Απρίλη. Τα παπουτσόσυκα είναι έτοιμα για κόψιμο αρχές του Ιούλη ως αρχές του Σεπτέμβρη, αν τα κόψετε πιο μετά θα δείτε οτι λιώνουν εύκολα και δεν έχουν ωραία γεύση. Τα φρούτα φυτρώνουν ομοιόμορφα στις άκρες των φύλλων της φραγκοσυκιάς και έχουν χρώμα κίτρινο-πράσινο και μετά όταν γίνονται πιο ώριμα είναι κίτρινο-πορτοκαλί.

Το φρούτο περιέχει πάρα πολλούς μικρούς σπόρους και είναι καλύτερα να μην φάτε πολλά φραγκόσυκα γιατί σε κάποιους θα δημιουργήσει δυσκοιλιότητα. Όσοι έχουν πρόβλημα δυσκοιλιότητας καλύτερα να φάνε ελάχιστα, όμως γίνεται καθαρτικό εάν καταναλωθεί χωρίς τους σπόρους. Τρώγεται ωμό, ψημένο και γίνεται χυμός ή μαρμελάδα. Είναι κατάλληλο για όσους κάνουν δίαιτα αφού δεν έχει σχεδόν καθόλου θερμίδες! Μπορείτε να δείτε στο πάρακάτω βίντεο μου πως να κάνετε χυμό το φραγκόσυκο χωρίς τους κόκκους.

Φυτεύεται πάρα πολύ εύκολα όπως σχεδόν όλοι οι κάκτοι και μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι και 5 μέτρα. Αποτελείται απο σαρκώδη επίπεδα φύλλα και στην άκρη τους βλαστούν όμορφα άνθη που στην συνέχεια γίνονται καρποί. Ακόμη, αν ένα απο τα φύλλα αγγίξει το έδαφος θα βγάλει ρίζες και έτσι η παπουτσοσυκιά θα εξαπλωθεί κάνοντας πολύ εύκολη την αναπαραγωγή της. Προσέχετε να μην την αφήσετε να μεγαλώσει πολύ γιατί μετά θα θέλει καθαρισμό και είναι δύσκολο. Γι' αυτό χρησιμοποιείται συχνά ως φυτοφράκτης. Φράκτες από φραγκοσυκιές μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά στην εξάπλωση δασικών πυρκαγιών διότι ο σαρκώδης κορμός περιέχει νερό και καίγεται δύσκολα. Θα ήταν καλά να χρησιμοποιούσαμε αυτή την μέθοδο να καταπολεμήσουμε τις πυρκαγιές που πληγούν το νησί μας κάθε χρόνο ή να γίνεται παραγωγή αφού μπορεί να αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη απο την καλλιέργεια της.

Πώς μπορείτε να κόψετε τα παπουτσόσυκα?
Το καλοκαίρι της Κύπρου κάποιες φορές γίνεται ανυπόφορο και θα είναι πολύ βασανιστικό να φορέσετε μακρύ παντελόνι, μακρυά ρούχα και γάντια. Εγώ προσωπικά είμαι με τα κοντά πρόχειρα μου ρούχα, έχοντας μαζί μου πλαστικά χοντρά γάντια και είμαι πολύ προσεχτική. Παίρνω μαζί μου ενα κουβά και το μέσο που χρησιμοποιώ για να κόψω το αγκαθωτό χνουδωτό φρούτο είναι ένα τενεκεδάκι από αναψυκτικό το οποίο κόβω στην μέση. Αν φυσάει είναι καλύτερα να σταθείτε προς την φορά που πάει ο αέρας (να τον έχετε πλάτη) και τα φύλλα να είναι μπροστά σας, έτσι όταν κόβετε τα φρούτα τα αγκάθια δεν θα έρχονται καταπάνω σας. Όταν ακούσετε κάποιους να λένε οτι τα αγκάθια της φραγκοσυκιάς πετάνε είναι αλήθεια. Όχι γιατί βγάζουν φτερά... αλλά γιατί τα μικρά χνουδωτά αγκάθια βγαίνουν εύκολα απο το φρούτο και αιωρούνται στην ατμόσφαιρα και πολλά απο αυτά έρχονται σε επαφή με το δέρμα. Τα αγκάθια δεν είναι ορατά στο μάτι και δεν θα τα νιώσετε ακριβώς την ίδια ώρα στο δέρμα σας αλλά μετά απο λίγη ώρα όταν υπάρξει τριβή πάνω στο δέρμα από οτιδήποτε, η μυτερή τους άκρη θα σας τρυπήσει και θα σας δημιουργήσει φαγούρα με κάπως ανεχτικό πόνο.

Το καθάρισμα από τα αγκάθια του φραγκόσυκου, γίνεται ως εξής:
Τα φραγκόσυκα αν δεν τα έχετε μέσα σε ένα κουβά να τα βάλετε. Ρίξτε νερό με λάστιχο ποτίσματος, με πολλή πίεση και θα δείτε που θα βγαίνουν τα μικρά και τα μεγάλα αγκάθια απο τα φρούτα. Επειδή τα φραγκόσυκα που είναι από κάτω στον κουβά θα έχουν ακόμη αγκάθια, να τα ανακατώσετε όπως είναι μέσα με το νερό και τα φραγκόσυκα θα τρίβονται μεταξύ τους με τα αγκαθάκια να παρασύρονται στο νερό. Δεν θα συνιστούσα όμως να τα πιάσετε με γυμνά χέρια. Δείτε πώς καθαρίζονται τα φραγκόσυκα σε βίντεο ΕΔΩ.

Ήθελα επίσης να μοιραστώ μαζί σας μια συγκλονιστική ιστορία την οποία μου έχει διηγηθεί ο πατέρας μου. Μια ομάδα από τουρίστες χάθηκαν σε μια έρημο του Μεξικού όταν κάποιοι απο αυτούς απομακρύνθηκαν για να εξερευνήσουν την περιοχή και ξέφυγαν από την προσοχή του ξεναγού. Θέλοντας να επιστρέψουν πίσω στην ομάδα τους για να φύγουν, αποπροσανατολίστηκαν και χάθηκαν. Περπατούσαν μέσα στην έρημο για ώρες αλλά τίποτα. Άντεξαν 3-4 μέρες χωρίς νερό αλλά ήταν ήδη αφυδατωμένοι. Την 7η μέρα είχαν την τύχη να δούνε μπροστά τους πολλές φραγκοσυκιές που πρώτη φορά στην ζωή τους έβλεπαν. Τους έκαναν εντύπωση οι καρποί επειδή ξεχωρίζαν απο το χρώμα, με γυμνά χέρια τα πίεσαν και έτρεξε ο χυμός τους. Όταν κατάλαβαν οτι τρώγονται απο την πείνα τους τα φάγανε μαζί με τα αγκάθια. Μετά απο μέρες τους βρήκανε όλους ζωντανούς. Δυστυχώς όμως από τα αγκάθια πάθανε ταραχές εντέρων και μολύνσεις στο στόμα. Οι γιατροί είπαν όμως ότι χωρίς αυτά τα φρούτα δεν θα είχαν επιβιώσει!

Τι κάνουν τα παπουτσόσυκα στο σώμα μας και στον οργανισμό μας?

Την επιδερμίδα μας φωτεινότερη.
Σταμάτα την διαδικασία της γήρανσης.
Κάνει τα νύχια μας δυνατότερα και τα μαλλιά μας λαμπερά.
Χτίζουν πιό δυνατά τα δόντια μας και τα κόκαλα μας.
Δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Οι ασθένειες τις οποίες καταπολεμούν τα φραγκόσυκα είναι:

Μείωση της χοληστερόλης, μείωση της αρτηριακής πίεσης, και ενίσχυση των αιμοφόρων αγγείων. Μπορεί να αποτρέψει την αθηροσκλήρωση, την στεφανιαία νόσο και τα εγκεφαλικά επεισόδια.
Ισχυρό αντιφλεγμονώδες. Χρησιμοποιείται σαν κατάπλασμα για την θεραπεία φλεγμονωδών αποστημάτων, την διόγκωση της σπλήνας, την ελονοσία, τους μώλωπες και την περιποίηση των τραυμάτων.
Θεραπεύει την υπερλιπιδαιμία και της παχυσαρκία.
Κατά του σακχαρώδους διαβήτη.
Δίνει ανακούφιση από την αρθρίτιδα, την ουρική αρθρίτιδα και μυϊκή καταπόνηση
Κατά της υπερτροφίας του προστάτου
Κατά της χοληστερόλης
Ευεργετική για τη βελτίωση της όρασης
Θεραπεύει την οστεοπόρωση.
Αυξάνει τη δύναμη και τη λειτουργικότητα του εγκεφάλου σας που αποτρέπει την άνοια και νόσο του Αλτσχάιμερ
Κατά της φλεβίτιδας
Κατά πνευμονικών παθήσεων
Πιθανός παράγοντας για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών καρκίνου του στήθους, προστάτου, στομάχου, πνευμόνων, παγκρέατος, επειδή έχει υψηλά επίπεδα φλαβονοειδών και πολυφαινόλων που αποτρέπουν τον καρκίνο.

Τα φύλλα χρησιμοποιούνται ως :

Διουρητικά, αντιδιαρροϊακά, καθώς για καταπολέμηση της άμμου στα νεφρά, και της νεφρίτιδος.
Τονωτικά στην καρδιά λόγω της ουσίας κακτίνη που περιέχουν.
Αντίδοτο κατά της μέθης. Απομακρύνουν πονοκεφάλους, ναυτία ξηροστομία και άλλα.
Στην μαγειρική τα φύλλα παράγουν δεκάδες φαγητά με κρέας και λαχανικά για τον άνθρωπο.
Εκχυλίσματα φραγκόσυκου κατεβάζουν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα των διαβητικών, καθώς και σε υγιή άτομα με ανεβασμένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Ασθενείς με μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη που έτρωγαν βρασμένα φύλλα φραγκοσυκιάς, παρουσίαζαν μείωση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, ενώ η ινσουλίνη τους γινόταν όλο και πιο αποτελεσματική.
Το φυτό αυτό περιέχει σημαντικά επίπεδα διαλυτών ινών, όπως πηκτίνη.
Οι ίνες που περιέχει πιστεύεται ότι ευθύνονται για την ικανότητα του κάκτου να μειώνει το σάκχαρο στο αίμα και τα επίπεδα των λιπιδίων.

Θρεπτικά συστατικά: φυτικές ίνες 14%, υδατάνθρακες 3%, θερμίδες 2%, πρωτεΐνη 1%
Βιταμίνες: Βιταμίνη C 23%, ριβοφλαβίνη 4%, βιταμίνη Β6 3%, νικοτινικό οξύ 2%
Μέταλλα: Μαγνήσιο 21%, ασβέστιο 6%, κάλιο 6%, χαλκός 4%