Το χωριό Πελένδρι

Από τις τρεις πλευρές του ξεπροβάλλουν επιβλητικά ψηλές βουνοκορφές

Το Πελένδρι ή Πελέντρι όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται, είναι ένα χωριό της επαρχίας Λεμεσού. Βρίσκεται κάτω από την οροσειρά του Τροόδους, στο δυτικό άκρο της Πιτσιλιάς, σε μια άγονη βουνοπλαγιά, σε υψόμετρο 880 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 το χωριό κατοικείται από 1074 ανθρώπους.

Φωτογραφία: Γιαννης Σταυρου

Το ανάγλυφο της περιοχής είναι τραχύ και βουνίσιο με στενές βαθιές κοιλάδες και απότομες πλαγιές. Από τις τρεις πλευρές του χωριού ξεπροβάλλουν ψηλές βουνοκορφές που το ύψος τους σε αρκετές περιπτώσεις ξεπερνά τα 1000 μέτρα.

Φωτογραφία: Ορεστης Μακαρουνας

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές το Πελένδρι αποτελούσε γνωστό οικισμό που υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια. Ο Λουί Ντε Μας Λατρί το αναφέρει ως Pelendres ή Pelondres. Επιπλέον, αναφέρει ότι το 1353 ήταν φέουδο του Ιωάννη ντε Λουζινιάν, πρίγκηπα της Αντιόχειας και μέλος της βασιλικής οικογένειας της Κύπρου.

Φωτογραφία: Augousta Stilianou

Ο μεσαιωνικός χρονογράφος Γεώργιος Βουστρώνιος αναφέρει δύο φορές το χωριό στο χρονικό του. Πιο συγκεκριμένα αναφέρεται πρώτα σε ένα πλούσιο, πιθανότατα έμπορο, με το όνομα Σατένης που ζούσε στον οικισμό το 1461 και έπειτα σε δύο προάστειά των Πελενδρίων, τα Κάρδαμα (Kardama) και τα Φίλαγρα, τα οποία διαλύθηκαν κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας.

Φωτογραφία: Σελιδα Αρωμα Ελλαδας και Κυπρου

Η ονομασία του χωριού:
Για το πώς πηρέ το όνομα του, το χωριό υπάρχουν πολλές εκδοχές. Μερικές από αυτές αναφέρουν ότι το όνομα του προήρθε από ένα φυτό το οποίο έφερε το όνομα «φελάνδριο». Μια δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι όνομα του χωριού προήρθε από ένα είδος δηλητηριώδους μανιταριού που φύτρωνε σε αφθονία στο χωριό και έφερε την ονομασία «Πελεντρο». Ωστόσο, ο Νέαρχος Κληρίδης αναφέρει ότι το μανιτάρι πήρε το όνομα του από το χωριό και όχι το αντίθετο. Μια τρίτη εκδοχή θέλει το χωριό να παίρνει το όνομα του από το αρωματικό χόρτο της περιοχής με την ονομασία «πεδέντρι». Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση και την τέταρτη εκδοχή, υποστηρίζεται ότι το χωριό ονομάστηκε Πελένδρι παίρνοντας το επώνυμο μιας μεσαιωνικής οικογένειας που το κατείχε κάποτε ως φέουδο (πριν το 1353). Ο Λεόντιος Μαχαιράς αναφέρει την «οικογένεια Πελεντρί».

Φωτογραφία: Σελίδα Σαν την Κύπρο

Αξιοθέατα και εκκλησίες του χωριού
Κάνοντας κανείς μια βόλτα στο Πελένδρι θα συναντήσει παραδοσιακά σπίτια χτισμένα με το τοπικό πέτρωμα του γάββρου, με ξύλινα ανώφλια, δοκούς και ξύλινες πόρτες.

Φωτογραφία: Σελίδα Σαν την Κύπρο

Πέραν από την όμορφη αρχιτεκτονική των παραδοσιακών σπιτιών θα συναντήσει και πολλές εκκλησίες καθώς το χωριό διαθέτει πολλά μνημεία βυζαντινής τέχνης και είναι γνωστό για της εκκλησιές και τα παρεκκλήσια του. Παλαιότερα στο χωριό υπήρχαν πέντε παρεκκλήσια: του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Δημητρίου, του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου και της Αγίας Σωζόμενης.

Σήμερα υπάρχουν πέντε εκκλησίες: του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, του Τιμίου Σταυρού, της Παναγίας της Καθολικής και του Αγίου Μάμαντος. Επίσης, υπάρχει και ένα ξωκλήσι της Παναγίας του Αμιάντου (Γαλιλαίας).