Ελληνικά
English
Русский
Εκκλησία Αγίου Νικολάου της Στέγης
Αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά θρησκευτικά μνημεία του νησιού
Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου της Στέγης βρίσκεται σε κεντρική περιοχή της οροσειράς του Τροόδους, στην άνω κοιλάδα Σολέας. Είναι χτισμένη στη δυτική όχθη του ποταμού Κλάριου / Καρκώτη, σε απόσταση δύο περίπου χιλιομέτρων νοτιοδυτικά του χωριού Κακοπετριά. Το 1985 εγγράφηκε στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το οποίο περιλαμβάνει εννέα άλλες τοιχογραφημένες βυζαντινές εκκλησίες του Τροόδους.
Το μοναστήρι Αγίου Νικολάου της Στέγης είναι το μόνο επιζών καθολικό του 11ου αιώνα βυζαντινό μοναστήρι στην Κύπρο. Η ίδια η εκκλησία χρονολογείται από τον 11ο αιώνα, ενώ οι πρώτες γραπτές πηγές που αναφέρουν τη Μονή, χρονολογείται στα τέλη του 13ου ή στις αρχές του 14ου αιώνα. Αυτό το μοναστήρι άκμασε από τη Μέση Βυζαντινή περίοδο μέχρι και την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Μειώθηκε η ακμή του κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα και έπαψε να λειτουργεί ως μοναστήρι μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα. Από τότε, φαίνεται να λειτούργησε ως ένα απλό ξωκλήσι για προσκύνημα. Εκτός από την εκκλησία, δεν υπάρχουν άλλα μοναστικά κτίσματα να σώζονται σήμερα.
Η δομή της εκκλησίας είναι σε θολωτό βυζαντινό ρυθμό και αρχικά ήταν χωρίς τον νάρθηκα και την ξύλινη στέγη που καλύπτει τόσο τον κυρίως ναό όσο και τον νάρθηκα. Αργότερα η αμφικλινή στέγη, η οποία ασκεί ένα είδος κοινής επίπεδης πλακιδίων στην περιοχή του Τροόδους, έδωσε στο μοναστήρι Άγιος Νικόλαος το παρωνύμιο «της οροφής» («στέγης») τουλάχιστον από τον 13ο αιώνα. Ο νάρθηκας προστέθηκε στις αρχές του 12ου αιώνα, ενώ οι μεταγενέστερες προσθήκες και μετατροπές άλλαξαν την αρχική εμφάνιση της εκκλησίας και συχνά είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή σημαντικών τοιχογραφιών.
Το εσωτερικό του ναού είναι διακοσμημένο με τοιχογραφίες που ανήκουν σε διάφορες περιόδους, οι οποίες καλύπτουν ένα χρονικό διάστημα πάνω από 600 χρόνια. Σε αυτό το εξ’ ολοκλήρου βαμμένο εσωτερικό του ναού, η εκκλησία έχει δικαίως χαρακτηριστεί ως μουσείο της βυζαντινής ζωγραφικής. Η παλαιότερη φάση διακόσμησης της τοιχογραφίας χρονολογείται στον 11ο αιώνα και είναι το πιο σημαντικό σύνολο τοιχογραφιών που σώζεται στο νησί από αυτή την περίοδο. Τα έργα περιλαμβάνουν σκηνές από το Δωδεκάορτο (η ζωή του Ιησού), την Έγερση του Λαζάρου, την Κοίμηση της Θεοτόκου, κ.λπ. Η επόμενη φάση χρονολογείται στον 12ο αιώνα και περιλαμβάνει τοιχογραφίες από το νοτιοδυτικό τμήμα του ναού, στο νάρθηκα και αλλού. Η σύνθεση των Σαράντα Μαρτύρων και ο αριθμός του Αγίου Νικολάου αξίζει να αναφερθούν.
Τα περισσότερα από τα τοιχογραφήματα του ναού χρονολογούνται στον 14ο αιώνα. Η Σταύρωση και η Ανάσταση ανήκει στο τέλος του 13ου-αρχές του 14ου αιώνα, ενώ ο Παντοκράτωρ Χριστός στον τρούλο, οι Προφήτες στο τύμπανο του τρούλου και οι Ευαγγελιστές στα σφαιρικά τέσσερα τρίγωνα χρονολογούνται από τον 14ο αιώνα. Στον κυρίως ναό και το νάρθηκα υπάρχει μια ομάδα των Αγίων σε κανονικό μέγεθος ζωής και χρονολογούνται στην ίδια περίοδο. Τα μεγαλύτερα τοιχογραφήματα είναι των Αγίων Θεοδώρου και Γεωργίου στη βορειοδυτική προβλήτα και είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά. Αργότερα, κατά τον 14ο αιώνα, την αψίδα, την Ανατολική και τη Νότια πλευρά την είχαν ανακαινίσει. Ορισμένες από αυτές τις τοιχογραφίες εκτίθενται σήμερα στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ ' στη Λευκωσία. Το ίδιο Μουσείο φιλοξενεί επίσης μερικές σημαντικές φορητές εικόνες από τον Άγιο Νικόλαο Στέγης.
Η τελευταία φάση των τοιχογραφιών χρονολογείται στα 1633 και περιλαμβάνει τους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο, που διακοσμούν τις προβλήτες ανατολικά που στηρίζουν τον τρούλο, κοντά στο τέμπλο που χρονολογείται επίσης από τον 17ο αιώνα.
Περιοχή: Περιοχή Τροόδους (Επαρχία Λευκωσίας)
Διεύθυνση: Περιοχή Σολέας, 5 χλμ. από την Κακοπετριά
Τηλ. Επικοινωνίας: Τηλ: 22922583 και 22922999
Ώρες Λειτουργίας:
- Τρίτη - Σάββατο: 09:00 - 16:00
- Κυριακή: 11:00 - 16:00
- Κλειστή κάθε Δευτέρα.
- Περίοδος Λειτουργίας: Όλο τον χρόνο.
- Κλειστή κατά τις Δημόσιες Αργίες.
Τιμή Εισόδου: Δωρεάν
Πρόσβαση Αναπήρων: Προσβάσιμος χώρος σε άτομα με τροχοκάθισμα.
Οι ώρες λειτουργίας, καθώς και η τιμή εισόδου υπόκεινται σε αλλαγές χωρίς ειδοποίηση.
Συνετό θα ήταν οι επισκέπτες να το επιβεβαιώνουν πριν την επίσκεψή τους.