Μαρί

Με δυο λιμάνια, ένα εμπορικό και ένα ψαρολίμανο...

Το Μαρί είναι χωριό της επαρχίας Λάρνακας, απέχει από αυτήν 39 χιλιόμετρα στα νοτιοδυτικά και είναι κτισμένο σε υψόμετρο 80 μέτρων. 

Το χωριο Μαρί γειτνιάζει με το χωριό Ζύγι και στα ανατολικά του ρέει ο Βασιλικός ποταμός.
Φωτογραφία: Christou Odysseas

Ονομασία: 
Σχετικά με το  πως πήρε το όνομά του το χωριό, υπάρχουν αρκετές εκδοχές. Σύμφωνα με μια πρώτη εκδοχή, το Μαρί ήταν το αρχαίο χωριό «Μάριον», και με το πέρασμα του χρόνου έγινε «Μαρί». Η εκδοχή αυτή απορρίπτετε εξαιτίας του ότι το χωριό Μάριον δεν ανήκει στην Λάρνακα άλλα στην Πόλη Χρυσοχούς.

Μια δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι το Μαρί πήρε το όνομά του από την Αγία Μαρίνα. Το Μαρί κατοικείτο από την περίοδο της Φραγκοκρατίας και κατά την περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ονομαζόταν Αγία Μαρίνα. Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας μετετράπη από τους Φράγκους σε Marin, και αργότερα μεταφρασμένη στην ελληνική γλώσσα Μαρί.

Μια τρίτη άποψη θεωρεί ότι το Μαρί πήρε την ονομασία του από κάποιον Μαρίνι στα χρόνια της Φραγκοκρατίας.

Αξίζει τέλος, να σημειωθεί ότι, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του χωριού το ονόμαζαν «Tatli Su» που σημαίνει «γλυκό νερό». 
Φωτογραφία: Christou Odysseas

Ιστορικά στοιχεία: 
Κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια το Μαρί υπήρχε με το ίδιο όνομα και σε παλαιούς χάρτες αναγράφετε ως «Marin». Σύμφωνα με τον Ντε Μας Λατρί, αποτελούσε βασιλικό φέουδο που παραχωρήθηκε από τον βασιλιά σε ευγενείς.

Το Μαρί υπήρχε και κατά την εποχή του σιδήρου και του χαλκού όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα και οι νεκροπόλεις που ανευρέθηκαν στη τοποθεσία Μεσοβούνι στην περιοχή του χωριού. Επιπρόσθετα, κοντά στο Μαρί υπάρχει ο νεολιθικός συνοικισμός της Τέντας, ενώ στη περιοχή υπάρχουν και άλλοι αρχαιολογικοί χώροι όπως η Καλαβασός, της Χοιροκοιτία, και το Μαρώνι, πράγμα που μαρτυρεί την ύπαρξη του και την συγκεκριμένη περίοδο. 

Εκτός από τους προϊστορικούς οικισμούς βρέθηκαν στη περιοχή και ίχνη πόλεως των Ιστορικών χρόνων, ενώ το 1979 βρέθηκε στο χωριό και τάφος των Κυπρο-Αρχαϊκών χρόνων. Συνεπώς η περιοχή κατοικείτο και κατά τα Προϊστορικά και Ιστορικά χρόνια.Φωτογραφία: Antreas Constantinou

Αξιοθέατα και Εκκλησίες: 
Κάνοντας κανείς μια βόλτα στο Μαρί θα συναντήσει αρκετά αναπαλαιωμένα σπίτια καθώς και το τουρκοκυπριακό κοιμητήριο. Σε κάποιο σημείο του χωριού, υψώνεται το παλιό δημοτικό σχολείο της κοινότητας, το οποίο θα μετατραπεί σε πολιτιστικό κέντρο, αγροτικό μουσείο και εργαστήρι αγροτικής τέχνης.

Στο χωριο Μαρί επίσης, υπάρχουν εντυπωσιακά θρησκευτικά μνημεία, όπως το αρχαίο εξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας, το οποίο θεωρείται ανεκτίμητης ιστορικής αξίας και χρονολογείται στα χρόνια του Μεσαίωνα, η εκκλησιά του Αγίου Σπυρίδωνα κτίσμα του 20ου αιώνα, το μικρό λιθόκτιστο εξωκλήσι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης κτίσμα του 1995 και το εξωκλήσι της Αγίας Μαύρης. 
Φωτογραφία: Antreas Constantinou

Άλλα αξιοθέατα της κοινότητας είναι το Χάνι του Χατζηλοΐζου, τα παλιό γεφύρι που βρίσκεται δίπλα του, το Τζαμί το οποίο εγκαταλείφθηκε το 1974, με την ανταλλαγή πληθυσμών, το παλιό Αρχοντικό με τα μεγάλα παράθυρα και το μικρό μπαλκόνι στο οποίο σήμερα παρασκευάζονται παραδοσιακά ψωμιά, το κοινοτικό πάρκο στο οποίο είναι κτισμένο το Μνημείο αφιερωμένο στον αγνοούμενο Ανδρέα Αλεξάνδρου.
Φωτογραφία: Antreas Constantinou

Τέλος, στην κοινότητα Μαρί λειτουργούν δυο λιμάνια, ένα εμπορικό και ένα ψαρολίμανο, όπως και τέσσερα λατομεία, τα οποία τελούν κάτω από την επίβλεψη των «Τσιμεντοποιίων Μονής και Βασιλικού».

Πληθυσμός:
Μετά τη τουρκική κατάκτηση της Κύπρου από τους τούρκους το χωριό εκτουρκίστηκε. Μέχρι τον 19ον αιώνα παρέμεινε τουρκικό και αργότερα λόγω των μεταλλείων της περιοχής, που πρόσφεραν απασχόληση, κατοικήθηκε και από Έλληνες και μετατράπηκε σε μεικτό.

Το Μαρί γνώρισε αρκετές πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Πιο συγκεκριμένα, το 1881 οι κάτοικοι του χωριού ήταν 248 οι οποίοι αυξήθηκαν στους 270 το 1891 και στους 298 το 1901. Το 1911 οι κάτοικοι ανέρχονταν στους 367, το 1921 στους 436 και το 1931 στους 444. Το 1946 ο πληθυσμός αυξήθηκε στους 580 ενώ το 1960 οι κάτοικοι ανήλθαν στους 923 και το 1973 στους 964.  Το 1976 οι κάτοικοι της κοινότητας αριθμούσαν τους 651 για να μειωθούν το 1982 στους 478. Στην απογραφή τους 2001 οι κάτοικοι του χωριού ήταν μόλις 175 ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ήταν 158.Φωτογραφία: Antreas Constantinou

Ασχολίες και Προϊόντα: 
Οι κάτοικοι της κοινότητας, από τα παλιά χρόνια ασχολούνταν με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Σήμερα, το 90% του ενεργού πληθυσμού της κοινότητας ασχολείται με τον τομέα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας .Βασικές καλλιέργειες της περιοχής είναι τα σιτηρά, κτηνοτροφικά φυτά όπως τριφύλλι το οποίο είναι πολυετές φυτό, καλαμπόκι το οποίο είναι εποχιακό  κλπ, κηπευτικά όπως πατάτες, λαχανικά και πεπονοειδή. Πρέπει να σημειωθεί ότι λειτουργούν αρκετές μονάδες θερμοκηπίων οι οποίες προσφέρουν ολόχρονα διάφορα είδη. Επίσης στη περιοχή ευδοκιμεί η καλλιέργεια της ελιάς και της χαρουπιάς.  

Επίσης, στην κοινότητα Μαρί, σήμερά υπάρχουν τρεις μεγάλες και σύγχρονες μονάδες αγελαδοτροφίας καθώς επίσης και δεκαπέντε μονάδες ποιμενοτροφίας. Φωτογραφία: Christou Odysseas

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ