Άγιος Δημήτριος Μαραθάσας

Ο Κρυός ποταμός προσφέρει απλόχερα δροσιά και μαγευτική θέα

Άγιος Δημήτριος είναι χωριό της επαρχίας Λεμεσού και βρίσκεται στη γεωγραφική περιφέρεια της Μαραθάσας η οποία περιλαμβάνει ένα σύμπλεγμα δεκατεσσάρων χωριών.

Το σύμπλεγμα των χωριών αυτών αποτελείται από τον Άγιο Δημήτριο, τον Παλαιόμυλο, τη Λεμύθου, τις Τρεις Ελιές, τα Καμινάρια, τον Πρόδρομο, το Μηλικούρι, τον Πεδουλά, τον Μουτουλλά, τον Καλοπαναγιώτη, τον Οίκο, τις Γερακιές, την Τσακκίστρα  και τον Κάμπο.
Φωτογραφία: Άγιος Δημήτριος Μαραθάσας Λεμεσού

Πρόκειται για ένα χωριό το οποίο είναι κτισμένο σε υψόμετρο 900 μέτρων. Στα νότια συνορεύει με το Φοινί, στα ανατολικά και βορειοανατολικά με τις Τρεις Ελιές και στα δυτικά και βορειοδυτικά με τον Παλιόμυλο. Επίσης, ο Άγιος Δημήτριος, βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τα ορεινά θέρετρα του Προδρόμου και των Πάνω Πλατρών. 

Το χωριό Άγιος Δημήτριος διασχίζεται από τον Κρυό ποταμό, παραπόταμο του Διάριζου και είναι περιτριγυρισμένο από πυκνό δάσος. 
Φωτογραφία: Άγιος Δημήτριος Μαραθάσας Λεμεσού

Η Ονομασία του Αγίου Δημητρίου:
Το χωριό πήρε το όνομά του από την ομόνυμη εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, γύρω από την οποία αρχικά άρχισε να δημιουργείται το χωριό. 

Η Ιστορία του χωριού: 
Σύμφωνα με την παράδοση, η περιοχή της Μαραθάσας κατοικήθηκε κατά τη βυζαντινή περίοδο, όταν, λόγω των αραβικών επιδρομών, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τα παράλια και αναζήτησαν ασφαλέστερους χώρους στο εσωτερικό του νησιού. Ο Αγιος Δημήτριος, αναφέρεται σε ιστορικές πηγές στα μέσα του 15ου αιώνα.  Σύμφωνα με τον χρονικογράφο Φλώριο Βουστρώνιο, ο Φράγκος βασιλιάς του νησιού Ιάκωβος Β΄, το 1460 – 1473 μ.Χ, παραχώρησε κάποια χωριά σε διάφορους ευγενής. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το χωριό Αγιος Δημήτριος, δόθηκε στον Ονούφριο Ρεσκουένσες. 

Στα μετέπειτα χρόνια, ίσως στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ο Άγιος Δημήτριος εγκαταλείφθηκε και ερημώθηκε για άγνωστο λόγο. Σύμφωνα με τον Κώδικα Β΄ της Μητροπόλεως Κυρηνείας του έτους 1773, ο Αγιος Δημήτριος κατά τα μετέπειτα χρόνια, αποτέλεσε Μετόχιο της Μονής του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή. Σύμφωνα με την παράδοση, στα τέλη του 18ου ή 19ου αιώνα μια οικογένεια από το χωριό Τρεις Ελιές που γειτονεύει με τον Άγιο Δημήτριο, αγόρασε την περιοχή από την Μονή του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή. Στην συνέχεια δόθηκε ως προίκα στην αδελφή του Μητροπολίτη Πάφου, Χρύσανθου, η Μαρουδιά όταν παντρεύτηκε τον Κοντζαμπάση Χατζηθεόδοτο από τα Καμινάρια, γιο του αγιογράφου Μιχαήλ προσκυνητή ή Χατζημιχαήλ
Φωτογραφία: Rafaellos Markitanis‎

Αξιοθέατα και εκκλησίες του Αγίου Δημητρίου:
Περιδιαβαίνοντας κανείς τους δρόμους του χωριού, θα συναντήσει όμορφες εκκλησίες όπως το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου του Καπουράλλη, κτίσμα του 1963, το οποίο ανεγέρθηκε με πρωτοβουλία του Ιωάννη Πηλαβάκη αλλά και με την πολύτιμη συνδρομή όλων των κατοίκων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ονομασία Καπουράλλης, εχει ρίζα το λατινικό caput, που σημαίνει κεφαλή και στην κυπριακή διάλεκτο λέγεται κάππος και σημαίνει επικεφαλής.

Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου είναι ο κυρίως ναός του χωριού, κτίσμα του 1831, σύμφωνα με τα πρότυπα των ναών της Μαραθάσας, που έχουν μικρές διαστάσεις και ψαλιδωτή στέγη. Σύμφωνα με την παράδοση κατά την ανοικοδόμηση της εν λόγω εκκλησίας, στα θεμέλια της παλιάς εκκλησίας, βρέθηκε ένα ανθρώπινο κρανίο, τότε ένας από τους εργάτες πέταξε μια πετρά και πέτυχε το κρανίο. Η πράξη του αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να ταλαιπωρείται από έντονο πονοκέφαλο. Επέστρεψε λοιπόν πίσω έβαλε το σταυρό του και προσκύνησε το κρανίο. Σε μικρό χρονικό διάστημα ο πονοκέφαλος του είχε θεραπευτεί. Τότε θεωρώντας το κρανίο, ως άγιο λείψανο το τοποθέτησαν στην Αγία τράπεζα της καινούριας εκκλησίας και από τότε όσοι έπασχαν από πονοκέφαλο κατέφευγαν σε αυτό για να θεραπευτούν. Τέλος, στο χωριό, σε ένα ύψωμα, θα συναντήσει κανείς το μικρό εκκλησάκι της Μεταμόρφωσεως του Σωτήρος. Φωτογραφία: George Cyprus‎

Πέραν από τις εκκλησίες, στο χωριό, θα συναντήσει κανείς ένα από τα σπουδαιότερα εργαστήρια κυπριακής αγγειοπλαστικής, όπου πολλοί αγγειοπλάστες έφτιαχναν αγγεία απαραίτητα για τα νοικοκυριά της εποχής.  Επιπρόσθετα, στο χωριό υπάρχει το ποτάμι το παρακλάδι του Διάριζου που ονομάζεται Κρυός Ποταμός λόγω των κρύων του νερών, το οποίο προσφέρει απλόχερα δροσιά και μαγευτική θέα.

Ο Πληθυσμός:
Το 1881 το χωριό Άγιος Δημήτριος είχε 57 κάτοικους και μέχρι το 1960, ακολουθώντας ανοδική πορεία ανήρθαν στους 223. Από το 1971 οι κάτοικοι του χωριού αρχίζουν να μειώνονται για να φτάσουν το 2011, βάσει της απογραφής που πραγματοποιήθηκε, να είναι μόλις 54.

Οι ασχολίες των κατοίκων: 
Η περιορισμένη κατάλληλη γη για καλλιέργεια, εξαιτίας της μορφολογίας του εδάφους, εμπόδισε τη γεωργική ανάπτυξη και για τον λόγο αυτό οι οικονομικοί του πόροι ήταν λιγοστοί και η καθημερινή ζωή των ανθρώπων του αρκετά δύσκολη κατά τα παλαιότερα χρόνια. 

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ