Αψιού

Επιβάλλεται μια στάση στο πανέμορφο μοναστήρι της Παναγίας της Αμιρούς

Το χωριό Αψιού, είναι χωριό της επαρχίας Λεμεσού στα πόδια του οποίου ρέει το ποταμός Γαρύλης. Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 410 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Φωτογραφία: Giannakis Papanastasiou

Η Αψιού συνδέεται οδικά με τον κύριο δρόμο Λεμεσού – Καλού Χωριού στα δυτικά, με τον Λουβαρά στα βόρεια, στα νότια με την Φασούλα, στα νοτιοανατολικά με την Μαθηκολώνη. Στα ανατολικά ο δρόμος συνεχίζεται μέχρι το μοναστήρι της Αμιρούς.Φωτογραφία: Constantinos N

Ιστορικές Αναφορές: 
Η Αψιού ήταν ένα από τα χωριά της Μεγάλης Κουμμανταρίας, αναφέρεται και από τον γάλλο περιηγητή Μας Λατρί ως Apsiu και Apsius. Ο Γκάννις αναφέρει την εκκλησία της Παναγίας, κτίσμα του 1740, καθώς και το πολύ γνωστό μοναστήρι της Παναγίας Αμιρούς.
Φωτογραφία: Γραφείο Ενημερώσεως και Επικοινωνίας της Εκκλησίας της Κύπρου

Η Ονομασία του χωριού Αψιού:
Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν αρκετές εκδοχές. Σύμφωνα με την εκδοχή του Νέαρχου Κληρίδη αναφέρεται πως το χωριό πήρε το όνομά του από τους πρώτους μεταλλουργούς που δούλεψαν σ΄αυτό. Οι μεταλλουργοί αυτοί ήρθαν από την Νάξο, Ναξιώτες, Αξιώτες, Αψιώτες, Αψιού και κάπως έτσι εικάζεται ότι πήρε το όνομά του το χωριό. Μια δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι αρκετοί κάτοικοι της Απαισιάς μετακόμισαν στην περιοχή και προήλθε η ονομασία από το Απαισιά, Απαισιού, Αψιού.Φωτογραφία: Andri Andreou‎

Αξιοθέατα: 
Εκεί που δεσπόζει σήμερα το νέο κτίριο του σχολείου, αναμεσά στις δύο γειτονιές του χωριού, την πάνω Αψιού και την κάτω Αψιού, στην κορφή του λόφου, που παλαιότερα ήταν πιο ψηλός και επιβλητικός ήταν κτισμένο το παλιό σχολείο.

Από το νότιο μέρος του σχολείου φαίνεται η «Οινοποιητική». Πριν από αρκετά χρόνια γινόταν επί τόπου η επεξεργασία των σταφυλιών για να παραχθεί η κουμανταρία. Για δεκαπέντε μέρες το γήπεδο, τα αλώνια και τα γύρω χωράφια μετατρέπονταν σε μια μεγάλη «απλώστρα», όπου απλώνονταν τα σταφύλια για να μαραθούν. 

Επιπρόσθετα, στην περιοχή λειτουργούσαν πολλά μεταλλεία και πολλά λατομεία. Η γεωγραφική θέση του χωριού το καθιστά «πηγή» μεταλλευμάτων και πετρωμάτων. Στο χωριό λειτούργησαν μεταλλεία σιδηροπυρίτη, χαλκοπυρίτη, καθώς και λατομείο παραγωγής κεραμιδιών και τούβλων. Σήμερα (2018) τίποτα από αυτά δεν λειτουργεί.

Όπως και δύο ελιόμυλοι που ανήκαν στην εκκλησία από τους οποίους ότι απομένει είναι μια μυλόπετρα στην αυλή του Αγίου Επιφανίου και ένα μέρος του πιεστηρίου στον ελιόμυλο της Παναγίας.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι στο χωριό υπάρχει μια μεγάλη ποίκιλα πετρωμάτων για τα οποία υπάρχει μεγάλο γεωλογικό ενδιαφέρον από διάφορους επιστήμονες, Αιωνόβια Δένδρα και ένα μνημείο αφιερωμένο στους Δημήτρη Πέτρου Απαισιώτη που έπεσε στις 28 Ιούλη του 1974 και Κυριακό Α. Κυριακίδη ο οποίος έχασε την ζωή του στον Βαλκανικό πόλεμο του 1912-13.
Φωτογραφία: Αρωμα Ελλαδας και Κυπρου

Εκκλησίες: 
Στα ανατολικά του χωριού βρίσκεται το Μοναστήρι της Παναγίας Φανερωμένης Αμιρούς, κτισμένο στους πρόποδες του Κακομάλλη και ιδρυμένο σύμφωνα με την παράδοση το 12ο αιώνα. 

Επιπρόσθετα στην Αψιού είναι κτισμένη η Εκκλησιά του Αγίου Επιφανίου, το εξωκλήσι της Παναγίας της Χρυσογαλούσας ή Γαλακτούσας κτίσμα μεταξύ του 1700 – 1711, το Αγίασμα της Πανάγιας Χρυσογαλούσας, το Ησυχαστήριο της Αγίας Μαρίνας, και τα ερείπια του Αγίου Μάμα.
Φωτογραφία: Thea Georgiou

Πληθυσμός: 
Ο πληθυσμός της κοινότητας Αψιού γνώρισε πολλές αυξομειώσεις στη μακρόχρονη ιστορία του. Το 1881 οι κάτοικοι της ήταν 183, για να αυξηθούν στους 262 το 1921, να μειωθούν στους 244. Στην απογραφή του 2001 οι κάτοικοι της Αψιούς ανέρχονταν στους 230.
Φωτογραφία: Αρωμα Ελλαδας και Κυπρου

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ