Λόφου

Όμορφο αγροτουριστικό θέρετρο... πάνω στους λόφους

Το χωρίο Λόφου είναι χωριό της επαρχίας Λεμεσού το οποίο βρίσκεται στα 26 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης.

Είναι κτισμένο αμφιθεατρικά πάνω στους λόφους σε υψόμετρο 800 περίπου μέτρων και συνορεύει με τον Ύψωνα, με το χωριό Άγιος Θεράποντας και με το Πέρα Πεδί.
Φωτογραφία: Xanthos Athinodorou Photography

Η Ονομασία του χωριού: 
Η ονομασία της Λόφου οφείλεται στην τοποθεσία που είναι κτισμένο δηλαδή πάνω σε ένα λόφο. Η αρχική του ονομασία ήταν Λόφος, η οποία χρησιμοποιείτο μέχρι τον 20ο αιώνα όπως μαρτυρούν τα αρχεία του δημοτικού σχολείου. 

Η αλλαγή από αρσενικό σε θηλυκό έγινε επειδή η λέξη συνοδεύεται από τη λέξη «κώμη» που είναι σε γένος θηλυκό και έτσι ο λόφος μετατράπηκε στην καθημερινή ομιλία σε λόφου. Φωτογραφία: Νίκος Αγαθοκλέους‎

Ιστορικά στοιχεία: 
Σχετικά με το πότε ακριβώς ιδρύθηκε η Λόφου δεν υπάρχουν ακριβής αναφορές. Εν τούτοις πρέπει να κατοικείτο και κατά την εποχή του χαλκού, πράγμα που μαρτυρείτε από την ανεύρεση αγγείων αυτής της περιόδου.

Η επικρατέστερη όμως άποψη λέει ότι το χωριό πρέπει να ιδρύθηκε στα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Έτσι, ανάγεται η ίδρυσή του στα χρόνια των αραβικών επιδρομών, όταν οι κάτοικοι του νησιού εγκατέλειψαν τα παράλια για να εγκατασταθούν σε πιο ασφαλές Περιοχές. 

Σύμφωνα με τον Πέτρο Πόρακο στο βιβλίο του «Λόφου, οι άνθρωποι στο χώρο και στο χρόνο» (2004) το χωριό, με βάση αρχαιολογικές μαρτυρίες, ήταν ξανά και ξανά κατοικημένο μιας και καταστράφηκε πολλές φορές.Φωτογραφία: Νίκος Αγαθοκλέους‎

Η πρώτη γραπτή αναφορά για τη Λόφου τοποθετείται την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Σύμφωνα με το μεσαιωνικό χρονογράφο Λεόντιο Μαχαιρά, η Λόφου παραχωρήθηκε το 1392 από το Βασιλιά της Κύπρου Ιάκωβο Α, στον αδελφό του Τζανότ ντε Λουζινιάν.

Τέλος, όπως μαρτυρεί ένα βενετικό χειρόγραφο, που ανάγεται στο τέλος του 15ου αιώνα, η Λόφου περιλαμβανόταν στον κατάλογο των κυπριακών χωριών που αποτελούσαν κτήματα του ίδιου του βασιλιά της Κύπρου. 

Κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας σύμφωνα με τον ερευνητή Πόρακο (2004) η Λόφου μεταμορφώνεται σε ένα μεγάλο αμπελοχώρι, ενώ κατά τα χρόνια 1946 – 1986 το χωριό εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στον Ύψωνα. 
Φωτογραφία: Stelios Michaelides

Εκκλησίες και αξιοθέατα: 
Περιδιαβαίνοντας κανείς στη Λόφου, εντυπωσιάζεται με την αρχιτεκτονική της. Η πυκνή δόμηση, τα ανηφορικά και κατηφορικά λιθόστρωτα δρομάκια, η ξεχωριστή τοιχοποιία των οικοδομών, τα εντυπωσιακά «ξωπόρτια» είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία που «χαρίζουν» στη Λόφου μοναδική ομορφιά.

Η εκκλησία της Λόφου είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Πρόκειται για μια εκκλησία κτίσμα του 19ου αιώνα που υψώνεται σε μικρό ύψωμα στα δυτικά του κέντρου του χωριού. Στη Λόφου υπάρχουν και αρκετά εξωκλήσια όπως το εξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας στα νοτιοδυτικά του χωριού κτίσμα του 1983, το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία το οποίο έτυχε ανακαίνισης το τέλος του 20ου αιώνα και το εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου στα δυτικά του χωριού το οποίο ανακαινίσθηκε το 2000. 
Φωτογραφία: Xanthos Athinodorou Photography

Επιπρόσθετά στο χωριό υπάρχουν και πολλά αξιοθέατα όπως το Κοινοτικό Αγροτικό Μουσείο, ο Ελιόμυλος, το παλιό ελαιοτριβείο, το Ιδιωτικό Λαογραφικό Μουσείο, το μονοπάτι της φύσης το οποίο έχει μήκος περίπου ενάμιση χιλιόμετρο και ακολουθεί μια κατηφορική πορεία προς την παραδοσιακή βρύση της Ελίτζιης, το Δημοτικό Σχολείο το οποίο είναι κτισμένο στο ψηλότερο σημείο του χωριού ένα νεοκλασικό. Πρόκειται για νεοκλασικό κτίριο, που υιοθετεί στοιχεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής των σπιτιών.Φωτογραφία: Xanthos Athinodorou Photography

Θα ήταν παράληψη μας να μην αναφέρουμε ότι η Λόφου ανέδειξε σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο ήρωας του 1821 Ιωάννης Σταυριανός και ο ήρωας κληρωτός λοχίας του 1974 Ηλίας Καννάουρος. Τα αγάλματα του Ιωάννη Σταυριανού και του Ηλία Καννάουρου βρίσκονται εντός του προαυλίου του Δημοτικού Σχολείου Λόφου
Φωτογραφία: Νίκος Αγαθοκλέους‎

Πληθυσμός: 
Η Λόφου, σύμφωνα με τις απογραφές που πραγματοποιήθηκαν στο νησί από το 1881 μέχρι το 2011 είχε αρκετές πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Πιο συγκεκριμένα, το 1881 είχε 578 κατοίκους και έπειτα αυξάνονται σταδιακά μέχρι το 1921 για να ανέλθουν στους 962. Το 1931 μειώνονται σε 952 και σε 924 το 1936. Το 1960 μειώνονται ραγδαία στους 234 για να αυξηθούν το 1973 σε 317. Το 1976 οι κάτοικοι της Λόφου μειώνονται στους 156. Το χωριό το1982 αριθμούσε 106 κατοίκους. Το 1992 μετα τον Β παγκόσμιο πόλεμο μειώνονται στους 37. Το 2001 είχε μόλις 10 κατοίκους ενώ το 2011 αυξήθηκαν σε 46.Φωτογραφία: Ricos Gregoriou

Καλλιέργειες: 
Η Λόφου στο παρελθόν ήταν ένα από τα μεγαλύτερα αμπελοχώρια της Κύπρου αλλά σήμερα, λόγω της αστυφυλίας η καλλιέργεια αμπελιών έχει σε πολύ μεγάλο βαθμό εγκαταλειφθεί. Επιπρόσθετα, σε πολύ μικρότερη έκταση καλλιεργούνται οι αμυγδαλιές, οι ελιές, τα σιτηρά και τα νομευτικά φυτά.

Στο χωριό υπάρχουν και μεγάλες ακαλλιέργητες εκτάσεις, όπου κυριαρχεί η άγρια φυσική βλάστηση κυρίως σπαλαθκιές, λατζιές, σχινιές, τρεμιθιές και μαζιές.Φωτογραφία: Kimonas Markoulis

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ