Συλίκου

Το μουσείο κουμανδαρίας και το πιθάρι της Συρκάς...

Η Συλίκου είναι χωριό της επαρχίας Λεμεσού το οποίο είναι κτισμένο 28 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης, σε υψόμετρο 650 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας.

Στα νότια συνορεύει με τον Άγιο Γεώργιο (Συλίκου), στα νοτιοδυτικά με τη Λόφου, στα δυτικά με το Κοιλάνι, στα βόρεια με το Πέρα Πεδί και την Κουκά, στα βορειοανατολικά με την Τριμίκλινη και στα ανατολικά με τη Λάνια.Φωτογραφία: Constantinos N

Ονομασία:
Σχετικά με το πώς πήρε το όνομά του το χωριό, εικάζεται ότι, προέρχεται από την λέξη Συλίκου, λατινικής προέλευσης η οποία παράγεται από το όνομα Σελίσια.

Ιστορικά στοιχεία: 
Το 1191 ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος κατέκτησε την Κύπρο και την πούλησε στον φράγκο Γκυ ντε Λουζινιάν, πρώην βασιλιά της Ιερουσαλήμ. Η Κύπρος κατά την περίοδο αυτή μοιράστηκε σε φέουδα, η διαχείριση των οποίων ανατέθηκε σε πλούσιους ευγενείς. Ένα από αυτά τα φέουδα ήταν και η περιοχή που σήμερα είναι κτισμένη η Συλίκου. 

Στην άκρη του οροπεδίου που δεσπόζει της κοιλάδας του Κούρρη, κατά τα χρόνια αυτά, δημιουργήθηκε ένας οικισμός, οχυρωμένος με ψηλά τείχη. Γύρω από τον οικισμό αυτό δημιουργήθηκαν μικρότεροι οικισμοί. Ο φεουδάρχης παραχώρησε στους κατοίκους των οικισμών αυτών αγρούς στους οποίους καλλιεργούσαν αμπέλια, ελιές και αμυγδαλιές. Οι οικισμοί αυτοί ενώθηκαν πολύ αργότερα δημιουργώντας το χωριό Συλίκου. Η Φράγκοι την περιοχή αυτή, την ονόμασαν Συρία. 

Από τον 13ο μέχρι το 16ο αιώνα, η Σιλίκου γνώρισε μεγάλη άνθηση και έγινε ένα από τα πιο εύπορα και μεγάλα χωριά της Κύπρου. Από τα έγγραφα του Βατικανού που δημοσίευσε το 1962 ο Γάλλος Ακαδημαϊκός Ζιάν Ρισιάρτ, μαθαίνουμε ότι το 1367 η Σιλίκου παρήγε πάνω από 4.000 εκατόλιτρα κουμανδαρίας εξαιρετικής ποιότητας.

Εξαετίας αυτής της πλούσιας παραγωγής κρασιού, το χωριό δέχτηκε επίθεση από τους Οθωμανούς. Οι κάτοικοι πολέμησαν μαζί με τους Φράγκους αλλά μετά από αρκετούς μήνες έχασαν. Οι Οθωμανοί έσφαξαν όλους τους κατοίκους και διέλυσαν τον οικισμό της Συρίας. Διασώθηκαν μόνο οι αμπελώνες και οι ελαιώνες. Έπειτα η περιοχή της Συρίας (Συρκά) παραχωρήθηκε στην εκκλησία για να την διαχειρίζεται. Έτσι πολλοί αγρότες κατοίκισαν την περιοχή για να καλλιεργήσουν τα χωράφια της, ενώ οι Οθωμανοί έστειλαν εκεί τουρκικό πληθυσμό, όταν είδαν το ποσό ευημερούσε η περιοχή, μετατρέποντας το χωριό σε μικτό. Φωτογραφία: Constantinos Neophytou‎

Εκκλησίες και Αξιοθέατα: 
Στο χωριό Συλίκου θα συναντήσει κανείς τέσσερις συνολικά εκκλησίες. Την κύρια εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου κτίσμα του 1818, την Εκκλησία της Παναγίας της Συρκάς η οποία κατά μία εκδοχή κτίστηκε το 19ο αιώνα πάνω στα ερείπια ενός μεγάλου μεσαιωνικού ληνού και την Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου η οποία αναστυλώθηκε πρόσφατα. Οι εργασίες για την αναστύλωση της άρχισαν το 1993, αλλά οικονομικοί λόγοι παρέτειναν την αποπεράτωση του μέχρι το 2000. Επίσης, την Εκκλησία του Αγίου Δημητρίου η οποία ξανακτίσθηκε στα θεμέλια της παλαιάς εκκλησία.

Επιπρόσθετα, στη Συλίκου υπάρχει το παρεκκλήσι της Παναγίας της Βουναρκώτισσας, το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας που σήμερα υπάρχουν μόνο τα παλιά θεμέλια της, τα θεμέλια της εκκλησίας του Αγίου Μάμα, το εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας η οποία πιθανόν να ήταν Φράγκο-εκκλησία επί την εποχή των Λουζιανών και Φράγκων η οποία μετατράπηκε σε Τζαμί μετά την Τουρκική κατοχή της Κύπρου το 1571, το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση.
Φωτογραφία: Συλικου - silikou Village

Πέραν από τα θρησκευτικά μνημεία που δεσπόζουν στο χωριό, ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί από τους όμορφους λιθόστρωτους δρόμους της Συλίκου και τις πλατείες που περιτριγυρίζονται από πετρόκτιστα σπίτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Επίσης στο χωριό Συλίκου υπάρχουν θεματικά μουσεία και εργαστήρια που αφορούν την παραγωγή ελαιόλαδου και Κουμανδαρίας.
Φωτογραφία: Αγνή Τσουλούπα

Συνεπώς, λίγο μετά την είσοδο της Συλίκου, θα αντικρίσει κανείς το Μουσείο της Κουμανδαρίας που εγκαινιάστηκε τον Ιούνιο του 2014 από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη. Το μουσείο κουμανδαρίας στεγάστηκε στην πρώην κατοικία της οικογένειας Αναστασιάδη που κατάγεται από τη Σιλίκου.  Σε αυτό φυλάγεται το ανεκτίμητης αξίας «πιθάρι της Συρκάς» με τις ανεξίτηλες μαρτυρίες του για τη βασιλική οινοποιία των Λουζινιανών.

Από το χωριό δε μπορούσε να λείπει ο παραδοσιακός Ελιόμυλος, το μουσείο του λαδιού, ένα μικρό γεωργικό μουσείο και ένα εντυπωσιακό αγροτικό σπίτι με παραδοσιακά εκθέματα που σε ταξιδεύουν πολλές δεκαετίες πίσω.

Τέλος, στη Συλίκου υπάρχουν 3 πηγές πόσιμου νερού: η πηγή της Παναγίας της Συρκάς, η Λαυρανια πηγή και η τρίτη πηγή βρίσκεται βορειοδυτικά του χωριού.
Φωτογραφία: Συλικου - silikou Village

Πληθυσμός:
Ο πληθυσμός της Συλίκου γνώρισε αρκετές αυξομειώσεις στο πέρασμα του χρόνου. Πιο συγκεκριμένα το 1881 το χωριό είχε 297 κατοίκους, το 1891 αυξάνονται σε 329 και το 1901 σε 350. Η αύξηση φτάνει μέχρι το 1946 οπού οι κάτοικοι ανέρχονται στους 516. Το 1960 μειώνονται σε 427 και το 1973 σε 256. Από τότε η μείωση είναι σταδιακή και συνεχίζεται όλα τα επόμενα χρόνια μέχρι που φτάνουμε το 2001 να έχει το χωριό 98 κατοίκους. Σύμφωνα με το 2011 οι κάτοικοι του χωριού ήταν 137.

Καλλιέργειες και ασχολίες: 
Οι κάτοικοι του χωριού Συλίκου ασχολούνταν με την γεωργία. Το χωριό διαθέτει πολλές εύφορες πεδιάδες και αμπέλια.

Το φυσικό περιβάλλον της περιοχής βοηθούσε στην παραγωγή μαύρων και άσπρων σταφυλιών από τα οποία εξαγόταν ένα πολύ γλυκό κρασί, η Κουμανδαρία κατά τα παλαιότερα χρόνιαΦωτογραφία: Αγνή Τσουλούπα‎

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ