Βουνί

Μονοπάτια της φύσης, Σπήλαια, Μουσεία και εκκλησίες σε ένα καταπράσινο τοπίο!

Το χωριο Βουνί, είναι ένα γραφικό χωριό της επαρχίας Λεμεσού, το οποίο ανήκει στην περιφέρεια των κρασοχωρίων. Είναι κτισμένο σε μέσο υψόμετρο 800 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας

Στα βορειοδυτικά συνορεύει με το Όμοδος, στα δυτικά με την Κισσούσα και την Ποταμιού, στα νοτιοδυτικά με την Πάχνα, στα νότια με τον Άγιο Αμβρόσιο, στα νοτιοανατολικά με τον Άγιο Θεράπων, στα ανατολικά με τη Λόφου και στα βορειοανατολικά με το Κοιλάνι.
Φωτογραφία: Stamatelopoulos Kyriakos

Ονομασία:
Το όνομα του χωριού είναι άμεσα συνδεδεμένο με την τοποθεσία στην οποία είναι κτισμένο. Όπως αναφέρει η Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, στο χωριό δόθηκε η ονομασία «βουνί» που «σημαίνει χαμηλό βουνό», εξαιτίας του ότι είναι κτισμένο στην πλάγια ενός «βουνό».

Καλλιέργειες και Ασχολίες: 
Σύμφωνα με την Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, το Βουνί «από τα παλαιά χρόνια υπήρξε κατ’ εξοχήν αμπελουργικό χωριό». Μέχρι και τη δεκαετία του’90, το Βουνί ήταν το τρίτο σε έκταση αμπελουργικό χωριό της Λεμεσού του οποίου το 40% καλυπτόταν με αμπέλια.

Σήμερα εν τούτοις, η αμπελοκαλλιέργεια έχει περιοριστεί σημαντικά εξαιτίας της αστυφιλίας που ταλανίζει όχι μόνο το βουνί αλλά και όλα τα αμπελοχώρια της Λεμεσού.

Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με την γεωργία και καλλιεργούν πέραν από αμπέλια και δημητριακά, χαρουπιά και ελιές.

Ιστορικά στοιχεία: 
Κατά τον Μεσαίωνα υπάρχει η πρώτη αναφορά για το χωριό ενώ σε ενετικούς χάρτες αναγράφεται ως «Voni». Πρέπει να σημειωθεί όμως ότι, το χωριό δεν σημειώνεται στην σημερινή του θέση αλλά βόρεια των Κυβίδων.

Ούτε οι επισκέπτες και οι συγγραφείς του Μεσαίωνα, αλλά ούτε οι ταξιδιώτες του 19ου αιώνα, αναφέρουν το Βουνί στα κείμενα τους. 

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, κατά τα παλαιότερα χρόνια, στην περιοχή του σημερινού χωριού υπήρχαν τέσσερις οικισμοί, οι οποίοι ήταν κτισμένοι σε χαμηλά βουνά. Οι τρεις από αυτούς, το Πέρα Βουνίν, η Βελόνακα και ο Άης Μάμας ερημώθηκαν από επιδημία που ξέσπασε στην Κύπρο. Ο λόγος που ο οικισμός Βουνί, σώθηκε ήταν γιατί προστατεύτηκε από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, στον οποίο είναι αφιερωμένη η κύρια εκκλησία του χωριού.
Φωτογραφία: Αρωμα Ελλαδας και Κυπρου

Πληθυσμός:
Από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα, η κοινότητα γνώρισε μεγάλες πληθυσμιακές ανακατατάξεις. Πιο συγκεκριμένα, το 1881 είχε 706 κατοίκους, το 1960 αυξάνονται σε 990. Το 1901 μειωθήκαν σε 834 και το 1976 σε 617. Το 1921 αθλήθηκαν σε 1089 ενώ το 1982 παρουσιάστηκε ραγδαία μείωση του πληθυσμού σε 373. Στην συνέχεια ο αριθμός αυξήθηκε κατά πολύ το 1946 σε 1247 ενώ το 2001 μειώθηκε και πάλι σε 136 μόνιμους κατοίκους. 

Αξιοθέατα και Εκκλησίες: 
Κάνοντας κανείς μια βόλτα στο Βουνί, θα εντυπωσιαστεί από τα λιθόστρωτα δρομάκια του και τα παραδοσιακά σπίτια με τις ξύλινες πόρτες, τα μεγάλα παράθυρα, τα στενά μπαλκόνια και τις εσωτερικές αυλές τους. Είναι έκδηλη σε όλη την έκταση του χωριού η διατήρηση της πλούσιας αρχιτεκτονικής κληρονομιάς που ελκύει ντόπιους και ξένους.
Φωτογραφία: Nic Papa‎

Στο Βουνί υπάρχουν εντυπωσιακά Μουσεία όπως το Βυζαντινό Μουσείο, το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης, το Οινολογικό Μουσείο, ένας παλιός Ελιόμυλος, μια Ενετική Χαβούζα και μια Οθωμανική Χαβούζα. Το βουνί χαρακτηρίζεται επίσης από καταπράσινα και όμορφα μονοπάτια της φύσης όπως τα μονοπάτια : Βουνί – Λόφου, Βουνί – Μαντριά, Βουνί – Ποταμιού και Βουνί - Άγιος Θεράποντας.

Στο χωριό υπάρχουν εντυπωσιακά θρησκευτικά μνημεία όπως η εκκλησιά του Εκκλησία Τιμίου Προδρόμου και η Εκκλησία της Παναγίας της Περαβουνιώτισσας, το εξωκλήσι του Χρυσοσώτηρου, το εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Ρώσσου, το εξωκλήσι του Αγίου Μάμα και Ιερά Μονή της Αναστάσεως.
Φωτογραφία: Xanthos Athinodorou

Όπως και διάφορα Σπήλαια όπως το Σπήλαιο της Παναγίας και το Σπήλαιο Μούλου.

Τέλος, στο Βουνί υπάρχει και ένα μνημείο ηρώων κτισμένο στην ανατολική πλευρά του δημοτικού σχολείου του χωριού, αφιερωμένο στους Βουνιώτες που έδωσαν τη ζωή τους στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1955-59, Ανδρέα Βλάμη και Πλάτωνα Στυλιανού. Επίσης, ένα καταπράσινο κοινοτικό πάρκο με δέντρα, λουλούδια, χωματένιους διαδρόμους και με ξύλινα παγκάκια.

Στο Βουνί σήμερα λειτουργεί Νηπιαγωγείο, Δημοτικό Σχολείο και Γυμνάσιο.

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ