Ύψωνας

Βιομηχανική, οικονομική και πληθυσμιακή ανάπτυξη...

Ο Ύψωνας είναι προάστιο της Λεμεσού και ανεξάρτητος δήμος της Κύπρου από το 2012, ο οποίος βρίσκεται 7 περίπου χιλιόμετρα δυτικά της πόλης της Λεμεσού. Είναι κτισμένος σε μέσο υψόμετρο 90 μέτρων.

Το νότιο μέρος του χωριού υπάγεται στα διοικητικά όρια της βρετανικής στρατιωτικής βάσης Ακρωτηρίου - Επισκοπής.
Φωτογραφία: Παναγιώτα Κωνσταντίνου‎

Ιστορικά στοιχεία: 
Ο Ύψωνας υπήρχε ως οικισμός από τα Μεσαιωνικά χρόνια και σύμφωνα με τον Nτε Μας Λατρί περιλαμβάνεται μεταξύ των χωριών που ανήκαν στον ίδιο τον βασιλιά της Κύπρου κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Σε παλιούς χάρτες ο Ύψωνας είναι σημειωμένος ως «Ipsona». 

Πιθανολογείται ότι το χωριό είχε καταστραφεί το 1426, όταν οι Μαμελούκοι της Αιγύπτου εισέβαλαν στη Κύπρο από τον κόλπο της Αυδήμου, και αφού επιτέθηκαν κατά της Επισκοπής, βάδισαν προς την Λεμεσό και την κατέλαβαν. Κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι καταστράφηκε το 1570 με την εισβολή των Τούρκων στη Κύπρο.
Πολλοί κάτοικοι της Λόφου κατέβαιναν εποχιακά στον Ύψωνα για να καλλιεργήσουν ή να θερίσουν τους καρπούς από τα χωράφια τους. Έτσι για πολλά χρόνια το χωριό κατοικείτο από Λοφίτες για μερικούς μήνες τον χρόνο ώσπου και τελικά πολλοί εγκαταστάθηκαν μονιμά εγκαταλείποντας την Λόφου και τα άλλα γειτονικά χωριά.
Φωτογραφία: Kimonas Markoulis

Σημερα, ο Ύψωνας ακολουθεί μια σταθερή οικονομική και πληθυσμιακή ανάπτυξη ενώ στις 3 Ιουλίου 2011 οι κάτοικοι του Ύψωνα ψήφισαν μέσα από δημοψίφησμα την μετεξέλιξη της κοινότητας τους σε Δήμο, από τον Ιανουάριο του 2012.

Αξιοθέατα και Εκκλησίες: 
Στον Ύψωνα υπάρχει Δημοτικό Μέγαρο, Δημοτικό Θέατρο το οποίο  βρίσκεται σε κεντρική αρτηρία του Δήμου και το οποίο φιλοξενεί Μουσικές, Θεατρικές και Χορευτικές Παραστάσεις. Στην έκταση του χωριού υπάρχουν αρκετά Δημοτικά Πάρκα όπως το πάρκο του Άγιου Σίλα και το πάρκο ανεμόμυλος. Στην Δημόσια Εκπαίδευση είναι επίσης ανεπτυγμένη στο χωριό το οποίο έχει νηπιαγωγεία, δημοτικά και περιφερικό γυμνάσιο. Τέλος, ο Ύψωνας παρουσιάζει μια έντονη βιομηχανική ανάπτυξη, έτσι στην έκταση του ευδοκιμούν Βιομηχανικές και Βιοτεχνικές μονάδες.
Φωτογραφία: Παναγιώτα Κωνσταντίνου‎

Στον Ύψωνα δεσπόζουν εντυπωσιακά και αξιολογά θρησκευτικά μνημεία όπως η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του φτωχού, η οποία άρχισε να κτίζεται το 1950 και ολοκληρώθηκε το 1960 περίπου, η εκκλησία της Παναγίας της Χρυσοπολίτισσας κτίσμα του 1864, το πετρόκτιστο εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου Βικλίου, το εξωκλήσι του Αγίου Βηχιανού το οποίο δεσπόζει στα δυτικά του Ύψωνα και είναι κτίσμα του 1969, το εξωκλήσι του Αγίου Ραφαήλ το οποίο άρχισε να οικοδομάτε το 1995 στα δυτικά του Ύψωνα και η εκκλησιά του Αγίου Σάββα που είναι σήμερα η κύρια εκκλησία του χωριού.Φωτογραφία: Kimonas Markoulis‎

Πληθυσμός Ύψωνα: 
Ο πληθυσμός πέρασε μέσα από πολλές και εντυπωσιακές πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Πιο συγκεκριμένα, το 1881 ο Ύψωνας αριθμούσε 3 κατοίκους που αυξήθηκαν στους 4 το 1891. Το 1901 οι κάτοικοι αυξήθηκαν στους 21 και μειωθήκαν σε 12 το 1911. Το 1921 ο πληθυσμός ανήλθε στους 167 ενώ το 1931 οι κάτοικοι αυξήθηκαν σε  256 και μέχρι το 1960 αυξήθηκαν στους 1496. Το 1973 αυξήθηκαν σε 2043, το 1982 σε 3061 και το 2001 ο πληθυσμός ανήλθε στους 6250. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του Ύψωνα ανερχόταν στις 11 117 μόνιμους κατοίκους.

Καλλιέργειες και Ασχολίες: 
Στον Ύψωνα καλλιεργούνται αμπέλια οινοποιήσιμων και επιτραπέζιων ποικιλιών, εσπεριδοειδή, αμυγδαλιές, ελιές, χαρουπιές, σιτηρά και λίγα φρουτόδεντρα.
Παλαιότερα, οι κάτοικοι ασχολούνταν αποκλειστικά με την γεωργία και την κτηνοτροφία πιο περιορισμένα. Σήμερα όμως, λόγω της άνθησης της βιομηχανίας στον Ύψωνα, οι περισσότεροι κάτοικοι απασχολούνται σε αυτήν. Τα κυριότερα είδη βιομηχανίας που αναπτύχθηκαν είναι η αλλαντοποιία, η τυροκομία, τα πριονιστήρια, τα είδη μετάλλου και επινικέλωσης, η κατασκευή ψυγείων, οι τσιμεντόλιθοι και τσιμεντοσωλήνες, η κατασκευή ξύλινων επίπλων καθώς επίσης και η συσκευασία γεωργικών προϊόντων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο μέρος των κάτοικων εργοδοτείται σε άλλους τομείς απασχόλησης όπως στον τομέα των ξενοδοχείων, των εστιατορίων, του εμπορίου, των μεταφορών και στο τομέα των υπηρεσιών.Φωτογραφία: Kimonas Markoulis‎

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ