Ευρύχου

Κάποτε η Κύπρος είχε τρένα..

Η Ευρύχου είναι χωριό της επαρχίας Λευκωσίας και βρίσκεται 50 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτευουσας και 30 χιλιόμετρα από το Τρoόδος. Βρίσκεται πάνω στον παλαιό δρόμο Λευκωσίας – Τροόδους. Η Ευρύχου είναι κτισμένη στην ανατολική όχθη του ποταμού Καρκώτη, σε μέσο υψόμετρο 440 μέτρων. Από τις πλαγιές ρέουν μικρά ρυάκια προς την κοιλάδα, τα οποία και διαμελίζουν το τοπίο του χωριού.

Στην τελευταία απογραφή του 2001 η Ευρύχου αριθμούσε στούς 819 κατοίκους. Η πληθυσμιακή ανάπτυξη του χωριού οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πλούσια και εύφορη γη του.

Για την ονομασία της Ευρύχου υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Η επικρατέστερη εκδοχή αναφέρει ότι πήρε την ονομασία του το χωριό λόγω του ότι είναι το μοναδικό χωριό της περιοχής που έχει την μεγαλύτερη έκταση. 

Στην περιοχή της Σολέας λειτουργούσαν γύρω στους είκοσι έξι αλευρόμυλους. Ο μεγάλος αυτός αριθμός υποδεικνύει τη μεγάλη παραγωγή δημητριακών αλλά και την κινητήρια δύναμη που υπήρχε, το νερό. 

Photo by: Κοινοτικό Συμβούλιο

Το χωριό της Ευρύχου δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση και έτσι στη περιοχή καλλιεργούνται μηλιές, αχλαδιές, δαμασκηνιές, βερυκοκκιές και ροδακινιές, αμυγδαλιές, ελιές, λαχανικά (κυρίως πατάτες), λίγα όσπρια, αμπέλια και σιτηρά. Η περιφέρεια της Σολιάς είναι φημισμένη για τα φρούτα και τα λαχανικά της, ωστόσο η Ευρύχου είναι ιδιαίτερα γνωστή για την ποιότητα των μήλων της. 

Photo by: Κοινοτικό Συμβούλιο

Τα δεινά του τραγικού καλοκαιριού του 1974 και της τούρκικης εισβολής στην Κύπρο,  οδήγησαν στην προσφυγιά και τις έδρες των μητροπολιτικών περιφερειών. Έτσι, μετά την τούρκικη εισβολή, οι έδρες των κατεχόμενων μητροπόλεων μεταφέρθηκαν προσωρινά στο ελεύθερο τμήμα του νησιού. Η Μητρόπολη Μόρφου σήμερα εδρεύει στην Ευρύχου, συνεχίζοντας το σημαντικό έργο και την αξιόλογη προσφορά της.

Η Εκκλησία της Αγίας Μαρίνας βρίσκεται στο κέντρο της Ευρύχου, κτίστηκε το 1872 και λειτουργεί τακτικά εβδομάδα παρά εβδομάδα με την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Είναι γοτθικού ρυθμού με παραλλαγή των παραθύρων και της στέγης που είναι επικλινής. Στη νότια πλευρά της αυλής υπήρχε κάποτε κοιμητήριο. 

Photo by: Κοινοτικό Συμβούλιο

Ένα από τα σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν την παραμονή των Άγγλων στη διάρκεια της παρουσίας τους στην Κύπρο  1878 - 1960 είναι και η λειτουργία του σιδηροδρόμου, το 1905 - 1951. Έτσι στις 21 Οκτωβρίου 1905, έγιναν τα εγκαίνια, στην Αμμόχωστο, της πρώτης γραμμής μέχρι τη Λευκωσία και το 1907 μέχρι και τη Μόρφου, για να φτάσει στον τελικό σταθμό στη Σκουριώτισσα και την Ευρύχου, το 1915. Εκεί που σώζονται τα χαλάσματα ενός πετρόκτιστου κτιρίου, ήταν ο τελευταίος σταθμός του κυπριακού σιδηρόδρομου. Αυτός κτίστηκε το 1906.  Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του μετέφερε 7.348.643 επιβάτες και 3.199.934 τόνους φορτίου. Από το σταθμό εκείνο επέζησε μόνο το κυρίως κτίριο, που συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε από το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Η λειτουργία του σιδηρόδρομου τερματίστηκε στις 31/12/1931.

Το Μουσείο του Κυπριακού Κυβερνητικού Σιδηρόδρομου βρίσκεται στο χωριό Ευρύχου και είναι ανοιχτό καθημερινά.