Φλάσου

Η σημερινή ονομασία του χωριού Φλάσου είναι αγιολογική

Η Φλάσου είναι χωριό της περιοχής της Σολιάς, της επαρχίας Λευκωσίας. Η κοινότητα είναι κτισμένη στην κοιλάδα του ποταμού Καρκώτη, σε μέσο υψόμετρο 330 μέτρων περίπου. 

Η Φλάσου είναι ένα μικτό χωριό αφού αποτελείται από δύο γειτονιές. Την Πάνω Φλάσου όπου κατοικούσαν τουρκοκύπριοι και την Κάτω Φλάσου όπου κατoικούσαν ελληνοκύπριοι. Στην τελευταία απογραφή που έγινε το 2001, οι κάτοικοι ήταν 254.

Το χωριό δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση και έτσι  καλλιεργούνται τα εσπεριδοειδή, τα λαχανικά (κυρίως μπιζέλια και πατάτες), διάφορα φρουτόδεντρα, ελιές, σιτηρά, νομευτικά φυτά, όσπρια και οι αμυγδαλιές.

Photo by: Κοινοτικό Συμβούλιο

Κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια το χωριό υπήρχε ως φέουδο, με την ίδια ονομασία. Ο ντε Μας Λατρί το αναφέρει ως φέουδο, χρησιμοποιώντας τις ονομασίες Flace, Flasso ή και Phlasso. Σε παλαιούς χάρτες εξ άλλου το χωριό βρίσκεται σημειωμένο ως Flaso αλλά και ως Fluso.

Επίσης υπάρχει αναφορά ότι το χωριό, ως φέουδο κατά την περίοδο της φραγκοκρατίας, ότι ανήκε σε μεσαιωνική οικογένεια που ονομαζόταν ντε Φλάσσε (ή ντε Φλάσσο), της οποίας γνωστό μέλος, ήταν ο ευγενής Βαρθολομαίος ντε Φλάσσε. Έτσι, υπάρχει η άποψη, ότι το χωριό πήρε το όνομα του ιδιοκτήτη του, δηλαδή της οικογένειας ντε Φλάσσε.

Υπάρχει όμως και μια αντίθετη άποψη, ότι το χωριό αρχικά έφερε την ονομασία Βλάσου, μερικοί δε θεωρούν ότι κάποιος ονόματι Βλάσος, υπήρξε ο πρώτος οικιστής. Πιστεύεται λοιπόν ότι το χωριό θα πρέπει να ιδρύθηκε κατά τα Βυζαντινά χρόνια και ότι αρχικά έφερε την ονομασία του Αγίου Βλασίου.

Συνεπώς η σημερινή ονομασία του χωριού Φλάσου που αλλοιώθηκε κατά τα χρόνια της Φραγκοκρατίας, είναι αγιολογική.

Photo by: Κοινοτικό Συμβούλιο

Στο χωριό σήμερα υπάρχουν δύο κύριες εκκλησίες. Η μία είναι αφιερωμένη στον Άγιο Δημητριανό όπου θεωρείται σπουδαίο οικοδόμημα. Ο ναός κτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και βρίσκεται στο κέντρο του χωριού ανάμεσα στα παραδοσιακά του σπίτια. Η άλλη εκκλησία, είναι πρώτη εκκλησία της κοινότητας Φλάσου και είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο.

Photo by: Κοινοτικό Συμβούλιο

Υπάρχει επίσης το εξωκλήσι της Κουσουλιώτισσας, το οποίο δεν ξέρουμε ακριβώς το πότε κτίστηκε, αλλά από μαρτυρίες βιβλίων υπολογίζεται περίπου το 18ο αιώνα. Παλιά ήταν μοναστήρι, σήμερα όμως υπάρχει μόνο το εκκλησάκι που περίπου μπορεί να φιλοξενήσει 50-60 πιστούς. Σύμφωνα με την παράδοση για το όνομα της Παναγίας, υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη λέγεται πως ο άνθρωπος που έκανε την δωρεά του κτήματος για να κτιστεί το εκκλησάκι, λεγόταν Κούσουλος και η δεύτερη και πιο δυνατή είναι πως η Παναγία θεράπευε τα νήπια (κουσουλούθκια) μικρά παιδιά και από εκεί πήρε και το όνομα Παναγία Κουσουλιώτισσα.

Ανάμεσα στα πεύκα και στο πράσινο, στα δυτικά και έξω από το χωριό βρίσκεται το ξωκλησάκι του Αγίου Γεωργίου του Επιτηδειώτη. Το όνομά του το πήρε από τα επιτήδεια, τους μίσχους (φύλλα) των πεύκων. Είναι πετρόκτιστο και η πέτρα στους εξωτερικούς τοίχους διατηρείται μέχρι και σήμερα. Το καμπαναριό του δεν είναι κτιστό αλλά φτιαγμένο και στηριζόμενο σε μεταλλικές κολώνες, φέροντας στο εσωτερικό του μια μόνο καμπάνα που ηχεί με το τράβηγμα σχοινιού, καλώντας τους πιστούς τις δύο έως τρεις φορές το χρόνο, που λειτουργεί το ξωκλήσι.

Photo by: Κοινοτικό Συμβούλιο

Εσωτερικά το ξωκλησάκι, έχει και την άνεση να φιλοξενήσει γύρω στους πενήντα πιστούς. Το τέμπλο του είναι ξυλόγλυπτο και παλιό όπως και οι άγιες φορητές εικόνες του πάνω σ’ αυτό. Ο Άγιος Γεώργιος ο Επιτηδειώτης, γιορτάζεται στις 23 Απριλίου και λειτουργείται επίσης και την Κυριακή του Θωμά.

Η Φλάσου ήταν το χωριό του ΧατζηΠέτρου Βοσκού, που εκτελέστηκε από τους Τούρκους στις 10.7.1821, στη Λευκωσία. Σύμφωνα με τον Κηπιάδη, ο Χατζη-Πέτρος Βοσκός, ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και γραμματοκομιστής της, είχε δε συλληφθεί από τους Τούρκους, ενώ μετέφερε μυστικές επιστολές της Εταιρείας στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό.

Κατά τις αρχές του αιώνα μας, από τη Φλάσου πέρασε η επέκταση της γραμμής του κυπριακού σιδηροδρόμου, που έφθανε μέχρι την Ευρύχου.