Πολύστυπος

Απολαύσετε την ξεχωριστή ομορφιά του φουντουκοδάσους με τις πολύχρωμες εικόνες και τις μαγευτικές μυρωδιές

Ο Πολύστυπος είναι ένα χωριό της επαρχίας Λευκωσίας κτισμένο σε υψόμετρο 1150 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας και συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο ψηλών χωριών της Κύπρου. Ο Πολύστυπος είναι επίσης το τρίτο μικρότερο σε διοικητική έκταση χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, με έκταση 239 εκτάρια.

Ο παραδοσιακός χαρακτήρας του Πολύστυπου έχει διατηρηθεί και αποτελεί ένα από τα πιο γραφικά χωριά της μεγαλονήσου με παραδοσιακά σπιτάκια και δρομάκια. Κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου στο χωριό παρατηρείται βαριά χιονόπτωση, κάτι που προσδίδει ακόμη περισσότερο στη γραφική του γοητεία.
Φωτογραφία: Πολύστυπος Πιτσιλιάς Fan Club - Polystypos, Cyprus

Η ιστορία του χωριού
Η ακριβής ημερομηνία ίδρυσης του Πολύστυπου, είναι άγνωστη και οι διάφοροι ερευνητές δεν έχουν καταλήξει σ’ένα ασφαλές συμπέρασμα. Θεωρείται όμως σίγουρο, ότι το χωριό υπήρχε από τα μεσαιωνικά χρόνια. Ο γάλλος ιστορικός Ντε Μας Λατρί, αναφέρει το χωριό  Πολύστυπος ως Polistipia και τον περιλαμβάνει μεταξύ των βασιλικών κτημάτων της περιόδου της Φραγκοκρατίας.

Σύμφωνα με άλλους, παλαιοτέρους ερευνητές, το χωριό Πολύστυπος ονομαζόταν αρχικά "Απόστολος Ανδρέας" όπως μαρτυρούν μεσαιωνικά έγγραφα και συγκεκριμένα ένας χάρτης του 1573, του μεγάλου Ολλανδού χαρτογράφου Abraham Ortelius. Ο Ortelius έχει σημειωμένο ένα οικισμό με τ’ όνομα «Απόστολος Ανδρέας Πολύστυπος», ενώ στο χειρόγραφο του Μουσείου, ο Πολύστυπος αναφέρεται στα ορεινά χωριά του Saint Rinc.

Σύμφωνα με την παράδοση, η ίδρυση του χωριού σχετίζεται με ένα διπλανό οικισμό κτισμένο κοντά στο μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, με την ονομασία «Αυλωνίτης». Έτσι λοιπόν, εικάζεται ότι η λέξη Πολύστυπος πιθανόν αρχικά ν’ αποτελούσε επίθετο του Μοναστηριού του Αποστόλου Ανδρέα, εξου και η ονομασία «Απόστολος Ανδρέας ο Πολύστυπος» και αργότερα αποτέλεσε την ονομασία του οικισμού που ιδρύθηκε κοντά στο Μοναστήρι. Μια άλλη θεωρία αναφέρει ότι, ο οικισμός με το όνομα Αυλωνίτης εγκαταλείφθηκε και δημιουργήθηκε ένας άλλος σε κοντινή απόσταση, στο σημείο που σήμερα (2018) είναι κτισμένος ο Πολύστυπος, χωρίς βέβαια να αποκλείεται το γεγονός ότι υπήρχαν δύο οικισμοί και οι κάτοικοι του ενός εγκατέλειψαν τον οικισμό τους και εγκαταστάθηκαν στον άλλο που ήδη υπήρχε.
Φωτογραφία: Πολύστυπος Πιτσιλιάς Fan Club - Polystypos, Cypruς

Η ονομασία του Χωριού 
Το όνομα του χωριού είναι σύνθετο και αποτελείται από τις λέξεις «πολύ» και «στύπες» που σημαίνει πολλά φυτά αμπελιού. Συνεπώς Πολύστυπος σημαίνει, τοποθεσία με πολλά αμπέλια. Σύμφωνα με την ιστορία του χωριού, παλαιότερα ήταν κατάφυτο από αμπέλια, τα οποία λιγόστεψαν σημαντικά κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, τον 18ο αιώνα, εφόσον τα περισσότερα εγκαταλείφθηκαν ως ασύμφορα όταν επιβλήθηκε ειδική φορολογία στην παραγωγή κρασιού.

Οι Εκκλησίες του Πολύστυπου
Στον Πολύστυπο θα συναντήσει κάνεις τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου, κτίσμα του 1908 - 1912, σε Φραγκοβυζαντινό ρυθμό. Ο προηγούμενος ναός του Αγίου Νικολάου βρισκόταν ακριβώς στο ίδιο σημείο και οι διαστάσεις του ήταν περίπου 14 μέτρα μήκος, 5 μέτρα πλάτος και 8 μέτρα ύψος. Μετά την κατεδάφιση του παλαιού ναού, το τέμπλο του και όλες οι εικόνες του τοποθετήθηκαν στον νέο και αποτέλεσαν το τέμπλο του νέου ναού. Ο παλαιός ναός κτίστηκε μεταξύ του 1832 και του 1834.Φωτογραφία: Πολύστυπος Πιτσιλιάς Fan Club - Polystypos, Cyprus

Επιπρόσθετα, στον Πολύστυπο θα συναντήσει κανείς το μοναδικό ξωκλήσι που έχει επιζήσει στον Πολύστυπο από τα πολλά που υπήρχαν στα αρχαία χρόνια, το εξωκλήσι του Αποστόλου Ανδρέα. Πρόκειται για ένα μονόκλιτο ναό με ξύλινη στέγη και αγκιστρωτά κεραμίδια. Το εξωκλήσι του Αποστόλου Ανδρέα είναι κτισμένο έξω από το χωριό και αποτελεί το τελευταίο κατάλοιπο μιας πανάρχαιας μονής του Αποστόλου Ανδρέα του Πολυστύπου όπως ήταν γνωστός. Το ξωκλήσι σήμερα (2018) λειτουργεί 4 φορές τον χρόνο και σαν αρχαίο Βυζαντινό μνημείο είναι κάτω από την προστασία και την επίβλεψη του Τμήματος Αρχαιοτήτων.

Αξιοθέατα του χωριού Πολύστυπος
Στον Πολύστυπο μπορεί να επισκεφτεί κανείς το κοινοτικό πάρκο του χωριού στην τοποθεσία  «Λαούδα» με την ονομασία «Πάνθεον», που αποτελεί καθημερινά πόλο έλξης πολλών επισκεπτών. Πρόκειται για ένα καταπράσινο παράδεισο. Δίπλα από την παιδική χαρά, υψώνεται το μνημείο ηρώων του χωριού αφιερωμένο στους δύο ήρωες του Πολυστύπου που έπεσαν στον απελευθερωτικό αγώνα του 1955-1959, Χρίστου Τσιάρτα και Ανδρέα Παναγιώτου.
Φωτογραφία: Πολύστυπος Πιτσιλιάς Fan Club - Polystypos, Cyprus

Η κοινότητα με την βοήθεια του κράτους καθιέρωσε ένα πανάρχαιο μονοπάτι που διασχίζει το φυντουκοδάσος σαν μονοπάτι της φύσης, μήκους 1300 μέτρων, το οποίο διαπερνά μέσα από αξιόλογα σημεία του χωριού, όπως η κάτω βρύση, πηγές, ρυάκια, αμπέλια, άγρια βλάστηση και πολύχρωμα λουλούδια. Σε όλη την έκταση του μονοπατιού το καταπράσινο της φύσης και ο καθαρός αέρας είναι κυρίαρχα. 
Φωτογραφία: Πολύστυπος Πιτσιλιάς Fan Club - Polystypos, Cyprus

Το μονοπάτι φύσης του χωριού Πολύστυπου μήκους 1,7 χλμ είναι μέρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Προστασίας της Φύσης Natura 2000. 

Φωτογραφία: Χριστίνα Νικολάου

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ