Ποταμιά

Μια μεσαιωνική έπαυλη δεσπόζει στην Ποταμιά η οποία λέγετε ότι ήταν το παλάτι της Αικατερίνης Κορνάρο

Η Ποταμιά είναι μια κοινότητα της επαρχίας Λευκωσίας η οποία απέχει 22 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα. Πρόκειται για μια μικτή κοινότητα, Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων, στην οποία συμβιώνουν αρμονικά. Το χωριό απλώνεται στην ανατολική όχθη του ποταμού Γιαλιά. Φωτογραφία: Doros ATheodorou

Η Ιστορία της Ποταμιάς
Αρχίζει τα προϊστορικά χρόνια, όπως καταδεικνύουν τα κατάλοιπα οικισμού της εποχής αυτής. Η Ποταμιά ανήκε στο βασίλειο του Ιδαλίου, όπως μαρτυρούν οι αρχαιολογικοί χώροι του χωριού.

Το 1933, με την ανασκαφή του Π. Δίκαιου στην περιοχή «Έλληνες» ήρθαν στο φως σημαντικά ευρήματα όπως ένα αρχαίο ιερό του 6ου-5ου π.Χ. αιώνα το οποίο πιθανολογείται ότι ήταν αφιερωμένο στον Απόλλωνα. Επίσης πολλά κινητά ευρήματα, όπως η στεφανωμένη κεφαλή του θεού Απόλλωνος η οποία ξεχωρίζει βρίσκεται σήμερα (2018) στο Κυπριακό Μουσείο και αποτελεί το σύμβολο της κοινότητας.

Όπως αναφέρει η Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, η Ποταμιά υπήρχε και τα βυζαντινά χρόνια, ενώ κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας ανήκε στη βασιλική οικογένειας των Λουζινιανών.

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας (1570-71),  η Ποταμιά που αποτελούσε βασιλικό κτήμα κατασχέθηκε και πολλά μεσαιωνικά οικοδομήματα καταστράφηκαν. Το μόνο οικοδόμημα που δεν καταστράφηκε ήταν ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στην Αγία Μαρίνα, το οποίο κι αυτό καταστράφηκε μετά από την προσπάθεια σύλησής του από ένα Τούρκο. 
Φωτογραφία: Chrystalla Tziakouri‎

Η Ονομασία της Ποταμιάς
Η ονομασία του χωριού συνδέεται με την τοποθεσία του. Είναι ένα χωριό κτισμένο δίπλα από τον ποταμό Γιαλιά, τον δεύτερο μεγαλύτερο ποταμό του νησιού. Αρά σύμφωνα με την ονομασία του είναι χωριό κτισμένο αναμεσά σε δύο «ποτάμια».

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως η Ποταμιά ήταν γνωστή με την ίδια ονομασία από τα μεσαιωνικά χρόνια. Το χωριό είναι σημειωμένο στους παλαιούς χάρτες ως Potamia και Petamo ενώ από τον γάλλο περιηγητή Μας Λατρί το αναφέρει ως  La Potamie.

Αργότερα, κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, το χωριό αναφέρεται από τους τούρκους κατοίκους ως Botamy και Derely.
Φωτογραφία: Yiannis Makriyianni

Τα Αξιοθέατα της Ποταμιάς
Περιδιαβαίνοντας κανείς τα δρομάκια του χωριού θα συναντήσει την ξακουστή εκκλησιά του Τιμίου Σταυρού κτίσμα του 18ου αιώνα και το εξωκλήσι του Αγίου Σωζόμενου κτίσμα του 15ου ή του 16ου αιώνα μαζί με τον τάφο του. Επίσης θα συναντήσει και το Σπήλαιο της Παναγίας.
Φωτογραφία: Panicos Stylianou

Μια μεσαιωνική έπαυλη δεσπόζει στην Ποταμιά η οποία λέγετε ότι ήταν το παλάτι της Αικατερίνης Κορνάρο.
 Φωτογραφία: Yiannis Makriyianni

Επίσης πέτρινοι νερόμυλοι, παλιά αρχοντικά, το μουσουλμανικό τέμενος της κοινότητας όπως και αιωνόβιες ελιές.

Ο Πληθυσμός του χωριού
Το χωριό Ποταμιά μέχρι το 1973 αριθμούσε 314 Ελληνοκύπριους και 158 Τουρκοκύπριους. Το 2002, σύμφωνα με το περιοδικό «Η Φωνή των Κοινοτήτων», η Ποταμιά είχε 445 Ελληνοκύπριους και 35 Τουρκοκύπριους. Ο αριθμός των Τουρκοκυπρίων, μειώθηκε σημαντικά, μετά το 1964, λόγω των δικοινοτικών ταραχών, και το 1975, λόγω της τουρκικής εισβολής του 1974. 

Οι καλλιεργείς στην Ποταμιά
Στην Ποταμιά θα δει κανείς ψηλούς ευκάλυπτους, μεγάλες εκτάσεις με ελιές, εσπεριδοειδή, λαχανικά και σιτηρά. Αξίζει να σημειωθεί ότι, στο χωριό κατά την δεκαετία του 1950 φυτευόταν καπνός. Εξακολουθεί μάλιστα να διασώζεται στο χωριό το «Καπνιστήριο», η αίθουσα όπου τύγχανε επεξεργασίας ο καπνός.

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ