Σκουριώτισσα

Το πανέμορφο καταπράσινο τοπίο με τα εγκαταλελειμμένα σπίτια προκαλούν ανάμικτα συναισθήματα

Το χωριό Σκουριώτισσα είναι ένα χωριό της επαρχίας Λευκωσίας. Βρίσκεται στο τέλος της κοιλάδας της Σολιάς (Σολέας), στην ανατολική και δυτική πλευρά του Κλάριου και δυτικά του λόφου της Φουκάσας. Σήμερα (2018) η Σκουριώτισσα υπάγεται διοικητικά στα Κατύδατα.
 Φωτογραφία: Charis Theocharous

Η Σκουριώτισσα είναι κτισμένη σε υψόμετρο 220 μέτρων με ήπιο κλίμα το χειμώνα και σχετικά ζεστό το καλοκαίρι. Πρόκειται για ένα χωριό κυριολεκτικά πνιγμένο στο πράσινο της ελιάς, του πεύκου και του ευκαλύπτου.Φωτογραφία: Charis Theocharous

Φωτογραφία: Aristeidis Viketos

Η Ιστορία του χωριού
Το χωριό Σκουριώτισσα ήταν στην πραγματικότητα ένας μεταλλευτικός οικισμός που δημιουργήθηκε δίπλα στο ομώνυμο μεταλλείο. Όλοι σχεδόν οι κάτοικοι του χωριού ήταν εργάτες στο μεταλλείο ή απασχολούνταν σε αλλά διοικητικά πόστα σε αυτό. 

H εκμετάλλευση του χαλκού άρχισε από τη περιοχή της Σκουριώτισσας, γύρω στο 1921 και συνεχίστηκε έντονα μέχρι το 1974. Για την εξόρυξη του μεταλλεύματος χρησιμοποιούνταν τόσο υπόγειες μέθοδοι εκμετάλλευσης όσο και επιφανειακές. Φωτογραφία: Gregory Piperides

Το μεταλλείο χαλκού της Φουκάσας - Σκουριώτισσας λειτουργούσε από την αρχαιότητα και εξακολουθεί να είναι το μεγαλύτερο μεταλλείο του νησιού. Στα μέσα του 1996 άρχισε ξανά τη λειτουργία του και είναι το μοναδικό ενεργό ορυχείο στην Κύπρο σήμερα που εξακολουθεί να παράγει καθόδους χαλκού. Σε κοντινή απόσταση υπάρχει επίσης ένα ενδιαφέρον μουσείο για το ορυχείο, το οποίο αναδεικνύει τη μεταλλευτική δραστηριότητα της περιοχής.
Φωτογραφία: Καστα Ευαγγελίδου‎

Αυτό μαρτυρείτε από τα πολύ ακριβά και όμορφα σπίτια με τις υπέροχες αυλές που στέγαζαν το διευθυντικό προσωπικό, δίπλα ακριβώς από το μεταλλείο, και τα πρόχειρα σπιτάκια των εργατών μισό χιλιόμετρο πιο κάτω και στην αντίπερα όχθη του Κλάριου. 

Σήμερα το χωριό είναι έδρα των ειρηνευτών που επιτηρούν τη νεκρή ζώνη. Στα αρχοντικά σπίτια του χωριού, διαμένουν οι αξιωματικοί του αποσπάσματος, ενώ τα υπόλοιπα αφέθηκαν στον χρόνο. 

Η ονομασία της Σκουριώτισσας
Η ονομασία του χωριού οφείλεται, στην «σκουριά» η οποία υπήρχε και υπάρχει άφθονη στην περιοχή, λόγω του μεταλλίου και της εκ καμίνευσης του χαλκού.

Ο πληθυσμός του χωριού
Σύμφωνα με την απογραφή του 1931 το χωριό Σκουριώτισσα αριθμούσε 963 κατοίκους από τους οποίους οι 569 ήταν Ελληνοκύπριοι και οι 394 ήταν Τουρκοκύπριοι. Ο πληθυσμός άρχισε από τότε να μειώνεται δραματικά φτάνοντας στο 1973 να αριθμεί μόνο 32 κατοίκους που όλοι ήταν ελληνοκύπριοι. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 οι κάτοικοι του χωριού ήταν μόνο 8. 
Φωτογραφία: Καστα Ευαγγελίδου‎

Οι ασχολίες των κάτοικων
Όπως είπαμε και πρωτύτερα, οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν με την εξόρυξη χαλκού στο μετάλλιο του χωριού. Πέραν όμως της μεταλλευτικής στη Σκουριώτισσα υπάρχουν και ατέλειωτοι ελαιώνες με δασωμένες ελιές. Ο μεγαλύτερος ελαιώνας ανήκει στη Μητρόπολη Μόρφου και από αυτόν παράγει βιολογικό λάδι.

Η εκκλησία του χωριού
Κάνοντας κανείς μια βόλτα στο χωριό θα συναντήσει την Μονή Παναγίας Σκουριώτισσας. Ένα αρχαίο μοναστήρι που ευδοκιμούσε κάποτε στο χωριό και από το οποίο σήμερα έχει απομείνει μόνο ο μικρός ναός του που βρίσκεται μέσα στο στρατόπεδο των ειρηνευτών.
Φωτογραφία: Maria Pavlou

Τέλος, στη Σκουριώτισσα μπορεί να επισκεφτεί κανείς το ησυχαστήριο του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ, το οποίο δημιουργήθηκε από το πάτερ Αμβρόσιο, στην περιοχή Εξήντα, μέσα σε ένα οργιώδες πράσινο. Φωτογραφία: Maria Karmiou

Για τον χάρτη της περιοχής πατήστε ΕΔΩ