Πωμός

Στη περιοχή του Πωμού υπάρχει αρχαιολογικός χώρος των προϊστορικών χρόνων

Ο Πωμός βρίσκεται 60 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πόλης της Πάφου στη γεωγραφική περιφέρεια της Τηλλυρίας. Το χωριό Πωμός είναι κτισμένο δίπλα στη θάλασσα και σε μέσο υψόμετρο 10 μέτρων.Στα βόρεια του χωριού σε απόσταση 2 χιλιομέτρων βρίσκεται το Ακρωτήρι του Πωμού, που πήρε το όνομά του από το χωριό. Η διαδρομή από τη Πόλη μέχρι το Άκρον Πωμού θεωρείται η πιο γραφική διαδρομή στη Κύπρο. Στην τελευταία απογραφή που έγινε το 2001 οι κάτοικοι της κοινότητας ανήλθαν στους 568.

Το χωριό Πωμός υπήρχε με την ίδια ακριβώς ονομασία κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια. Σε παλαιούς χάρτες βρίσκεται σημειωμένο ως Pomo. Μάλιστα, μερικοί ερευνητές και μελετητές γράφουν το χωριό στον τύπο Πομός, πράγμα όμως που δεν εξηγείται ετυμολογικά. Αντίθετα, ορθή φαίνεται να είναι η γραφή Πωμός, γιατί η ονομασία του χωριού θεωρείται ότι έχει αρχαία ελληνική προέλευση, από τη λέξη βωμός. Είναι πολύ πιθανό λοιπόν κατά την αρχαιότητα να υπήρχε στην περιοχή ναός ή τέμενος κάποιας θεότητας, πιθανότατα της Αφροδίτης με φημισμένο βωμό.

Στην περιοχή του χωριού Πωμός καλλιεργούνται εσπεριδοειδή, μπανάνες, αμυγδαλιές, αβοκάντο, καρυδιές, ελιές, λίγα λαχανικά και φιστίκια. Επίσης στην περιοχή υπάρχουν πολλές ακαλλιέργητες εκτάσεις που καλύπτονται από φυσική βλάστηση όπως πεύκα, ξισταρκές και θυμάρι. Τα νότια του χωριού περιλαμβάνονται στο κρατικό δάσος της Πάφου.

Ακόμα, στη περιοχή του Πωμού υπάρχει αρχαιολογικός χώρος των προϊστορικών χρόνων που δεν έχει ακόμη διερευνηθεί και μελετηθεί πλήρως. 

Ο Πωμός τιμά ιδιαίτερα η Παναγία. Υπάρχει μάλιστα στην περιοχή μικρό μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία Χρυσοπατερίτισσα . Το μοναστήρι βρίσκεται περίπου 5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του σημερινού οικισμού. Σήμερα (2018) σώζεται μόνο η ομώνυμη εκκλησία του, που ανακαινίστηκε από το τμήμα αρχαιοτήτων.

Η παράκτια θέση του χωριού συνέβαλε στην ανάπτυξη της αλιείας. Στην παραθαλάσσια περιοχή δίπλα στο άκρον Πωμού, λειτουργεί αλιευτικό καταφύγιο. Με κρατικά έξοδα από το 1983 το λιμάνι της περιοχής αναπτύχθηκε σημαντικά.