Τσάδα

Ορεινό χωριό της Επαρχίας Πάφου, στην γεωγραφική περιφέρεια των αμπελοχωριών

Η Τσάδα είναι ορεινό χωριό της Επαρχίας Πάφου, στην γεωγραφική περιφέρεια των αμπελοχωριών Λεμεσού-Πάφου. Η κοινότητα της Τσάδας είναι χτισμένη, σε μέσο υψόμετρο 600 μέτρων. Η αμπελοκαλλιέργεια, υπήρξε από τα παλιά χρόνια, η κύρια απασχόληση και η βασική πηγή εισοδήματος, για τους περισσότερους κατοίκους της κοινότητας. Εκτός από τα αμπέλια, στην περιοχή καλλιεργούνται τα σιτηρά, τα νομευτικά φυτά, οι χαρουπιές, οι ελιές, οι καρυδιές, οι αμυγδαλιές, λίγα φρουτόδεντρα, (μηλιές, αχλαδιές και πορτοκαλιές) και ελάχιστα λαχανικά και όσπρια. 

Η κοινότητα βρίσκεται, σε μια απόσταση περίπου 10χλμ από την πόλη της Πάφου. Λόγω του υψομέτρου της, η Τσάδα διακατέχεται από ένα σχετικά ήπιο κλίμα. Αρκετά ψυχρή το Χειμώνα και δροσερή το καλοκαίρι. Η Κοινότητα, αποτελείται από περίπου 1000 κατοίκους, ντόπιους και αλλοδαπούς. Από συγκοινωνιακής απόψεως, η Τσάδα, συνδέεται στα βορειοανατολικά, με τα χωριά Καλλέπεια, (3,5 χλμ) Λετύμπου, (6 χλμ) και Πολέμι (8 χλμ.) Συνδέεται επίσης στα δυτικά, με τον κύριο δρόμο Πάφου-Πόλης από τον οποίο, απέχει μόλις 1 χιλιόμετρο. Στα νότια συνδέεται, με το χωριό Άρμου (6 χλμ). Στα νοτιοδυτικά συνδέεται με την Τάλα και το μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου.

Στην απογραφή του 2001, οι κάτοικοι της κοινότητας ανέρχονταν στους 680. Οι κάτοικοι του χωριού με βάση τα στατιστικά δεδομένα του 2011, ανέρχονται στους 1043 συμπεριλαμβανομένων των κοινοτικών.

Δεν υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με το όνομα του χωριού. Υπάρχουν διάφορες ερμηνείες που λένε οι κάτοικοι. Ωστόσο, το πιο επικρατέστερο και το άλλο που λέγεται από τις παλαιότερες γενιές είναι ότι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας το χωριό, το οποίο στη συνέχεια κτίστηκε στις κατώτερες περιοχές (η περιοχή "Κουρκά"), συχνά υπέστη παρενόχληση από τους Τούρκους. Για το λόγο αυτό, οι κάτοικοι αποφάσισαν να μεταφέρουν το χωριό «Τσα-ντα» όπως έλεγαν τότε, δηλαδή "λίγο περισσότερο", αποκτώντας έτσι το σημερινό όνομα του χωριού, Τσάδα.

Ο ήρωας του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα του 1955-59, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ήταν από τη Τσάδα.