Γιατί και πως νηστεύουμε

Στην Κύπρο και στην Ελλάδα

Οι Ορθόδοξοι (και όχι μόνο οι Έλληνες Ορθόδοξοι) έχουν το έθιμο να νηστεύουν σε συγκεκριμένες περιόδους του χρόνου. Η μακρύτερη περίοδος είναι η Πασχαλινή στην οποία νηστεύουμε 50 μέρες ενώ τα Χριστούγεννα νηστεύουμε 40 μέρες.

Δεν υπάρχει ένας απόλυτος γραμμένος κανόνας, αλλά περιγράφεται αρκετά καλά στην Αμερικανική ιστοσελίδα http://www.abbamoses.com/fasting.html. Σε γενικές γραμμές αποφεύγουμε ότι προέρχεται από ζώο, δηλαδή κρέας, ψάρι, αυγό, τυρί. Καθημερινώς προσπαθούμε να αποφύγουμε και το λάδι και το κρασί. Μόνο τα οστρακοειδή επιτρέπονται.

Αλλά λίγοι είναι στον σύγχρονο κόσμο που αντέχουν να ακολουθήσουν τέτοια νηστεία από την αρχή μέχρι το τέλος. Θυμάμαι έναν Πάτερ να ενθαρρύνει τους πιστούς στην Εκκλησία του να νηστεύουν όσο καλά μπορούν και με καλή καρδιά. Η νηστεία, με κάποιο τρόπο είναι ένα έθιμο που υπάρχει σε όλες τις θρησκείες και ακόμα για αυτούς που δεν έχουν θρησκεία. Το λένε αποτοξίνωση.

Η νηστεία δεν είναι κάτι για το οποίο θα μας δώσει κάποια ανταμοιβή ο Θεός, ούτε θα τιμωρηθούμε αν δεν την κάνουμε. Είναι μία πνευματική άσκηση που κάνουμε για τον εαυτό μας. Και την κάνουμε όσο καλά μπορούμε ο καθένας μας. Στον Αθλητισμό υπάρχουν άτομα που τρέχουν το Μαραθώνιο, άλλοι που τρέχουν μισό Μαραθώνιο και άλλοι που τρέχουν κάποιες μικρές κούρσες. Για τον εαυτό τους το κάνουν. Το ίδιο είναι και με την νηστεία.

Στην Ελληνική κουζίνα τα λαχανικά διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο και το μόνο δύσκολο είναι να αποφύγουμε το λάδι. Όταν τρώμε με παρέα μπορεί να μας φέρνει σε δύσκολη θέση η νηστεία, και συχνά πολλοί την ακυρώνουν σε τέτοιες περιπτώσεις.

Τα Σαββατοκύριακα είναι οι ημέρες που το λάδι επιτρέπεται. Τότε είναι πανεύκολα να τρώμε ωραία φαγητά. Αρχικά γιατί στην Ελληνική κουζίνα (στην κουζίνα ολόκληρης της Μέση Ανατολής) έχουμε άφθονες συνταγές για φαγητά με μόνο τα λαχανικά. Τέτοιες συνταγές είναι το Imάμ μπαϊλντί, το Μπρίαμ, τα Φασόλια Λαδερά, η Φασολάδα. Δεύτερον έχουμε πολλές παραδοσιακές συνταγές που κανονικά φτιάχνονται με κιμά αλλά μπορούμε εύκολα να φτιάξουμε την γέμισή μας με φακές ή ρεβίθια αντί κιμά. Έτσι μπορούμε να φτιάξουμε νηστίσιμα Γεμιστά. Επίσης σε διάφορα κοκκινιστά μπορούμε να βάλουμε κουκιά αντί κρέας. Τρίτον μπορούμε να πάρουμε συνταγές από άλλες χώρες όπως την Ινδία που έχει πολλά φαγητά για χορτοφάγους - Φαγητά που κάποτε μοιάζουν με τις συνταγές μας αλλά είναι πιο καυτερές.

Να μην ξεχνάμε και την επιλογή που έχουμε να τρώμε φρούτα.

Το δύσκολο είναι να τρώμε χωρίς λάδι καθημερινώς. Αυτό δεν είναι απλά δύσκολο αλλά είναι πολύ δύσκολο. Ελάχιστοι είναι αυτοί που θα ακολουθούν την νηστεία κατά γράμμα από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι το πρωί του Πάσχα. Εδώ παραθέτω κάποιες ιδέες για αυτούς που θα αρχίσουν τώρα νηστεία την Μεγάλη Εβδομάδα: Κατ’ αρχήν πολλές σαλάτες μπορούν να ετοιμαστούν χωρίς λάδι, και αν θέλουμε κάτι υγρό να κάνει την σαλάτα μας πιο νόστιμη, μπορούμε να βάλουμε λίγο απόσταγμα τριανταφυλλιού και ζουμί λεμονιού ή του κουμ κουατ. Μετά έχουμε προϊόντα που μπορούμε να τρώμε άψητα όπως αβοκάντο, κουλούμπρα, καρότο, λάχανο (‘κραμπί’ όπως λέγεται στην Κύπρο).

Άλλα έχουμε και αυτά που είναι ωραία βραστά όπως το παντζάρι. Επιπλέον έχουμε και συνταγές που συνήθως φτιάχνονται με λάδι αλλά μπορούμε να τις ετοιμάσουμε και μόνο με λίγο ξίδι. Σπανακόρυζο παραδείγματος χάριν.