Γιατί η Κύπρος, παραδοσιακά, τρώει χορτοφαγικά

- σχεδόν χορτοφαγικά, 90 ημέρες το χρόνο

Ήταν Νοέμβριος μήνας. Βρισκόμασταν στο εστιατόριο Συμπόσιο στο Πελένδρι, ένα μικρό χωριό τους Τρόοδους.

Είχαμε επισκεφθεί το Μουσείο Κουμανδαρίας στη Ζωοπηγή και σταματήσαμε να φάμε πριν να επισκεφτούμε το οινοποιείο Τσιάκκα.

«Νηστίσιμο;» ρώτησε η σερβιτόρα όταν παραγγείλαμε ένα μεζέ. Τον συνηθισμένο απαντήσαμε, παραδοσιακά οι Έλληνες κάνουν νηστεία 40 μέρες πριν τα Χριστούγεννα και 50 μέρες πριν από το Πάσχα. Υπάρχουν και άλλοι περιόδοι νηστείας (όπως οι δύο εβδομάδες τον Αύγουστο πριν της Παναγιάς) αλλά αυτοί οι δύο είναι οι πιό σημαντικοί. Αυτό το παραδοσιακό έθιμο το κρατούν και οι Ρώσσοι και οι άλλοι Σλάβοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί.

«Ένας μεζές που δεν τρώμε;» θα σκέφτονται ξαφνιασμένοι οι ξένοι. Τι είδος μεζές είναι αυτός; Για να καταλάβουνε θα τους εξηγήσουμε ότι νηστεία δεν σημαίνει μόνο να μην τρώμε κανένα φαγητό και να μην πίνουμε ουτε μια γουλιά νερό όπως κάνουν οι Εβραίοι την ημέρα νηστείας του Γιόμ Κιπούρ.

Η Ορθόδοξη νηστεία των Χριστουγέννων αποφεύγει εντελώς το κρέας, όλα τα φαγητά που προέρχονται από γάλα και τα αυγά. Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή – αυτές είναι οι πιο δύσκολες μέρες γιατί αποφεύγει το κρασί (δηλαδή όλα τα αλκοολούχα) και το λάδι. Αλλά τα Σαββατοκύριακα (εκτός αμέσως πριν τα Χριστούγεννα), επιτρέπεται το ψάρι. Γι’ αυτό λέμε «σχεδόν» χορτοφαγικά στο τίτλο του άρθρου.

Τέτοια νηστεία είναι και αποτοξίνωση που βοηθά στην υγεία. Επιπλέον, σ ’ένα κόσμο που οι άνθρωποι βασίζονται υπερβολικά στο κρέας για την καθημερινή διατροφή τους, πολλοί από τους μεγάλους αγρότες κάνουν απίστευτα βάσανα στα ζώα τους στον βωμό προς τον Θεό του χρήματος. Με αυτές της νηστείες μειώνουμε την εξάρτηση μας από το κρέας. Ο κύριος στόχος της νηστείας είναι απλός μια πνευματική άσκηση - ένας τρόπος να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Η ιδέα είναι ότι αν είμαστε συνηθισμένοι να αρνιόμαστε μικρούς πειρασμούς, μας είναι πιο εύκολο να αρνιόμαστε τους σοβαρούς πειρασμούς. Ένας Χορτοφάγος θα σκέφτεται πως το να μην τρως κρέας είναι πνευματική άσκηση, και θα ήταν ακόμα καλύτερη πνευματική άσκηση αν δεν το τρώγαμε ποτέ.

Οι Ορθόδοξες νηστείες δεν είναι υποχρέωση. Κανείς δεν είναι καταπιεσμένος να τις τηρήσει. Απλώς δείχνουν ένα επίπεδο με το οποίο μπορούμε να μετριόμαστε μάλλον όπως ένας που ακολουθά πρόγραμμα φυσικής άσκησης και προσέχει τους στόχους του. Στον τωρινό κόσμο που όλοι τρέχουμε εδώ και εκεί με τις δουλειές μας σαν τρελοί, πιθανόν λίγοι να είναι που κάνουν μια νηστεία 100 τα 100. Αλλά πιθανόν οι περισσότεροι να την ακολουθούν εν μέρη – μπορεί και την τελευταία ή τις τελευταίες δύο εβδομάδες.

Το να μην τρώμε το κρέας και κάποια άλλα φαγητά δεν είναι λόγος να μην απολαμβάνουμε το φαγητό μας. Τόσα λαχανικά μεταχειριζόμαστε στην Ελληνική κουζίνα. Πολλές παραδοσιακές συνταγές είναι ήδη Βέγκαν όπως τα Λαδερά. Τα φασόλια μπορεί να είναι τα πιο συνιθισμένα αλλά και οι μπάμιες έτσι είναι πολύ ωραίες. Η Μυρτιά μας δείχνει πως τα ετοιμάζουμε. Άλλες συνταγές μπορούμε να τις αλλάξουμε λίγο και να γίνουν Βέγκαν όπως τα γεμιστά που δείχνω στις φωτογραφίες πιο πάνω.

Έχουμε την τύχη να έχουμε άφθονα λαχανικά στον τόπο μας.