Κύριος στόχος ήταν η αποσταθεροποίηση της Ρωσίας

Κανείς στο ΝΑΤΟ δεν είχε το παραμικρό ενδιαφέρον για την Ουκρανία

Ο Ελβετός στρατιωτικός και πρώην σύμβουλος του ΝΑΤΟ, Ζακ Μπωντ επανέρχεται, μιλώντας για την σημερινή γεωπολιτική κατάσταση, όπως διαμορφώνεται, από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ως σήμερα.

Σε αυτή τη διεισδυτική συνέντευξη, ο Ζακ Μπωντ εμβαθύνει στη γεωπολιτική για να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τι συμβαίνει πραγματικά στην Ουκρανία, καθώς πρόκειται τελικά για έναν ευρύτερο αγώνα για παγκόσμια κυριαρχία, στον οποίο ηγούνται οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ και οι πολιτικοί ηγέτες της Δύσης, εναντίον της Ρωσίας.

Όπως πάντα, ο συνταγματάρχης Μπωντ μεταφέρει μιαν καλά ενημερωμένη ανάλυση, μοναδική λόγω του βάθους και της βαρύτητάς της. Είμαστε σίγουροι ότι θα βρείτε αυτή τη συζήτηση κατατοπιστική, διορατική και κρίσιμη στη σύνδεση των γεγονότων.

The Postil (TP): Χαιρόμαστε πολύ που σας έχουμε μαζί μας για αυτή τη συζήτηση. Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για τον εαυτό σας, για το παρελθόν σας;

Ζακ Μπωντ (JB): Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση! Όσον αφορά την εκπαίδευσή μου, έχω μεταπτυχιακό στην Οικονομετρία και μεταπτυχιακά διπλώματα στις Διεθνείς Σχέσεις και στη Διεθνή Ασφάλεια από το Μεταπτυχιακό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων της Γενεύης (Ελβετία). Εργάστηκα ως αξιωματικός στρατηγικών πληροφοριών στο Υπουργείο Άμυνας της Ελβετίας και ήμουν επικεφαλής επί θεμάτων των ενόπλων δυνάμεων του Συμφώνου της Βαρσοβίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αναπτύχθηκαν στο εξωτερικό (όπως το Αφγανιστάν, η Κούβα, η Αγκόλα κ.λπ.). Συμμετείχα σε επιμορφώσεις, σε θέματα μυστικών υπηρεσιών, στη Βρετανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αμέσως μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, διηύθυνα, για κάποια χρόνια, μονάδα της Ελβετικής Υπηρεσίας Αμυντικής Έρευνας και Προμηθειών. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ρουάντα, λόγω του στρατιωτικού μου παρελθόντος και του παρελθόντος μου στις υπηρεσίες πληροφοριών, με απέστειλαν στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό ως σύμβουλο ασφαλείας, για να αποτρέψω την εθνοκάθαρση στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Ρουάντα.

Κατά τη διάρκεια της θητείας μου στην υπηρεσία πληροφοριών, ήμουν σε επαφή με το Αφγανικό κίνημα αντίστασης του Αχμέντ Σαχ Μασούντ και έγραψα ένα μικρό εγχειρίδιο για να βοηθήσω τους Αφγανούς στην αποναρκοθέτηση και την εξουδετέρωση μικρών Σοβιετικών βομβών. Στα μέσα του 1990, ο αγώνας εναντίον των ναρκών κατά προσωπικού έγινε προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής της Ελβετίας. Πρότεινα τη δημιουργία ενός κέντρου που θα συλλέγει πληροφορίες για τις νάρκες ξηράς και τις τεχνολογίες αποναρκοθέτησης, για τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία του Διεθνούς Κέντρου της Γενεύης για την Ανθρωπιστική Αποναρκοθέτηση. Αργότερα, μου προτάθηκε και ανέλαβα επικεφαλής της Μονάδας Πολιτικής και Δόγματος του Τμήματος Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων του ΟΗΕ. Μετά από δύο χρόνια στη Νέα Υόρκη, πήγα στο Ναϊρόμπι για μια παρόμοια δουλειά για την Αφρικανική Ένωση.

Στη συνέχεια διορίστηκα στο ΝΑΤΟ για την αντιμετώπιση της διάδοσης φορητών όπλων. Η Ελβετία δεν είναι μέλος της Συμμαχίας, αλλά αυτή η συγκεκριμένη θέση είχε συζητηθεί ως ελβετική συνεισφορά στη Σύμπραξη για την Ειρήνη με το ΝΑΤΟ. Το 2014, καθώς εκτυλισσόταν η κρίση στην Ουκρανία, παρακολουθούσα τη ροή φορητών όπλων στο Ντονμπάς. Αργότερα, την ίδια χρονιά, συμμετείχα σε ένα πρόγραμμα του ΝΑΤΟ για να βοηθήσω τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις να αποκαταστήσουν τις δυνατότητές τους και να βελτιώσουν τη διαχείριση του προσωπικού, με στόχο την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης σε αυτές.

Τ.Π.: Έχετε γράψει δύο διορατικά άρθρα για την τρέχουσα σύγκρουση στην Ουκρανία, τα οποία είχαμε το μεγάλο προνόμιο να μεταφράσουμε και να δημοσιεύσουμε ( εδώ και εδώ ). Υπήρξε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός ή περίσταση που σας οδήγησε στο σχηματισμό αυτής της πολύ αναγκαία οπτικής;

JB: Ως αξιωματικός στρατηγικών πληροφοριών, πάντα υποστήριζα τη μεγαλύτερη ακρίβεια και αντικειμενικότητα στην παροχή πληροφοριών προς τους πολιτικούς ή στρατιωτικούς φορείς λήψης αποφάσεων. Είναι το είδος της δουλειάς τέτοιο, που πρέπει να κρατάς τις προκαταλήψεις και τα συναισθήματά σου για τον εαυτό σου, προκειμένου να καταλήξεις σε πληροφορίες που αντικατοπτρίζουν όσο το δυνατόν περισσότερο την πραγματικότητα επί του πεδίου, και όχι τα συναισθήματα ή τα πιστεύω σου. Υποθέτω, επίσης, ότι σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος η λήψη αποφάσεων οφείλει να βασίζεται στα γεγονότα. Αυτή είναι η διαφορά με τα απολυταρχικά πολιτικά συστήματα όπου η λήψη αποφάσεων βασίζεται στην ιδεολογία (όπως στα μαρξιστικά κράτη) ή στη θρησκεία (όπως στη Γαλλική προεπαναστατική μοναρχία).

Χάρη στις διάφορες αποστολές μου, μπόρεσα να έχω εκ των έσω οπτική για τις πιο πρόσφατες συγκρούσεις (όπως στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Λιβύη, στο Σουδάν, στη Συρία και, φυσικά, στην Ουκρανία). Η κύρια κοινή πτυχή όλων αυτών των συγκρούσεων είναι πως τείνουμε σε μια εντελώς διαστρεβλωμένη κατανόησή τους. Δεν καταλαβαίνουμε τους εχθρούς μας, τη λογική τους, τον τρόπο σκέψης τους και τους πραγματικούς τους στόχους. Ως εκ τούτου, δεν είμαστε καν σε θέση να αρθρώσουμε ορθές στρατηγικές για την καταπολέμησή τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα με τη Ρωσία. Οι περισσότεροι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των ανώτερων αξιωματικών, τείνουν να συγχέουν τη «Ρωσία» και την «ΕΣΣΔ». Καθώς ήμουν στο ΝΑΤΟ, δύσκολα μπορούσα να βρω κάποιον που να μπορεί να εξηγήσει ποιο είναι το όραμα της Ρωσίας για τον κόσμο ή ακόμα και το πολιτικό της δόγμα. Πολλοί πιστεύουν ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι κομμουνιστής. Μας αρέσει να τον αποκαλούμε «δικτάτορα», αλλά δυσκολευόμαστε να εξηγήσουμε τι εννοούμε με αυτό. Ως παραδείγματα, ο κόσμος σκέφτεται πάντα τη δολοφονία του τάδε δημοσιογράφου ή πρώην πρακτόρων της FSB ή της GRU, παρότι τα στοιχεία είναι εξαιρετικά αμφισβητήσιμα. Με άλλα λόγια, ακόμα κι αν είναι αλήθεια, δεν είμαστε σε θέση να διατυπώσουμε ακριβώς τη φύση του προβλήματος. Ως αποτέλεσμα, τείνουμε να απεικονίζουμε τον εχθρό όπως θα θέλαμε να είναι, παρά όπως πραγματικά είναι. Αυτή είναι η απόλυτη συνταγή αποτυχίας. Αυτό εξηγεί γιατί, μετά από πέντε χρόνια που πέρασα στο ΝΑΤΟ, ανησυχώ περισσότερο για τις Δυτικές στρατηγικές και στρατιωτικές δυνατότητες από πριν.

Το 2014, κατά την επανάσταση του Μαϊντάν στο Κίεβο, βρισκόμουν στο ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλλες. Παρατήρησα πως οι άνθρωποι δεν αξιολογούσαν την κατάσταση ως είχε, αλλά όπως θα ήθελαν να είναι. Αυτό ακριβώς περιγράφει ο Σουν Τζου ως το πρώτο βήμα προς την αποτυχία. Στην πραγματικότητα, μου ήταν ξεκάθαρο πως κανείς στο ΝΑΤΟ δεν είχε το παραμικρό ενδιαφέρον για την Ουκρανία. Ο κύριος στόχος ήταν η αποσταθεροποίηση της Ρωσίας.

Τ.Π.: Πώς αντιλαμβάνεστε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι; Ποιος είναι, πραγματικά; Ποιος είναι ο ρόλος του σε αυτή τη σύγκρουση; Φαίνεται να επιθυμεί έναν «παντοτινό πόλεμο», παρότι σίγουρα γνωρίζει ότι δεν μπορεί να κερδίσει; Γιατί θέλει να παρατείνει αυτή τη σύγκρουση;

JB: Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξελέγη με την υπόσχεση της συμφιλίωσης με τη Ρωσία, κάτι που θεωρώ πως είναι ένας ευγενής στόχος. Το πρόβλημα είναι ότι καμία Δυτική χώρα, ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν κατάφερε να τον βοηθήσει να πραγματοποιήσει αυτόν τον στόχο. Μετά την επανάσταση του Μαϊντάν, η αναδυόμενη δύναμη στο πολιτικό τοπίο ήταν το ακροδεξιό κίνημα. Δεν μου αρέσει να το αποκαλώ «νεοναζιστικό» γιατί ο «ναζισμός» ήταν ένα σαφώς καθορισμένο πολιτικό δόγμα, ενώ στην Ουκρανία, μιλάμε για μια ποικιλία κινημάτων που συνδυάζουν όλα τα χαρακτηριστικά του ναζισμού (όπως αντισημιτισμός, ακραίος εθνικισμός, βία κ.λπ.), χωρίς να ενοποιούνται σε ένα ενιαίο δόγμα. Μοιάζουν περισσότερο με συγκέντρωση φανατικών.

Μετά το 2014, η διοίκηση και ο έλεγχος των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων ήταν εξαιρετικά ανεπαρκείς και αποτελούσαν την αιτία της αδυναμίας τους να διαχειριστούν την εξέγερση στο Ντονμπάς. Οι αυτοκτονίες, τα μεθύσια και όσα επιφέρουν, οι φόνοι αυξήθηκαν ραγδαία, ωθώντας νεαρούς στρατιώτες να αυτομολήσουν. Ακόμη και η βρετανική κυβέρνηση ανέφερε πως οι νέοι [Ουκρανοί] άνδρες προτιμούσαν να μεταναστεύσουν παρά να ενταχθούν στις ένοπλες δυνάμεις. Ως αποτέλεσμα, η Ουκρανία άρχισε να στρατολογεί εθελοντές για να επιβάλει την εξουσία του Κιέβου στο ρωσόφωνο τμήμα της χώρας. Ως εθελοντές στρατολογήθηκαν (και εξακολουθούν να στρατολογούνται) κυρίως Ευρωπαίοι ακροδεξιοί εξτρεμιστές. Σύμφωνα με το Reuters, ο αριθμός τους ανέρχεται σε 102.000. Έχουν γίνει μια σημαντική και ισχυρή πολιτική δύναμη στη χώρα.

Το πρόβλημα εδώ είναι ότι αυτοί οι ακροδεξιοί φανατικοί απείλησαν να σκοτώσουν τον Ζελένσκι εάν προσπαθούσε να συμφιλιωθεί με τη Ρωσία. Ως αποτέλεσμα, ο Ζελένσκι βρέθηκε στη μέση, από τη μια ήταν οι υποσχέσεις του και από την άλλη η βίαιη αντίθεση ενός ολοένα ισχυρότερου ακροδεξιού κινήματος. Τον Μάιο του 2019, στο ουκρανικό μέσο ενημέρωσης Obozrevatel, ο Ντμίτρο Γιαρός, επικεφαλής της πολιτοφυλακής Δεξιός Τομέας (Pravy Sektor) και σύμβουλος του Αρχηγού του Στρατού, απείλησε ανοιχτά την ζωή του Ζελένσκι, εάν ερχόταν σε συμφωνία με τη Ρωσία. Με άλλα λόγια, ο Ζελένσκι φαίνεται να εκβιάζεται από δυνάμεις που πιθανότατα δεν ελέγχει.

Τον Οκτώβριο του 2021, η εφημερίδα Jerusalem Post δημοσίευσε μια ανησυχητική αναφορά σχετικά με την εκπαίδευση ουκρανικών ακροδεξιών πολιτοφυλακών από Αμερικανικές, Βρετανικές, Γαλλικές και Καναδικές ένοπλες δυνάμεις. Το πρόβλημα είναι ότι η «συλλογική Δύση» τείνει να εθελοτυφλεί σ’ αυτές τις αιμομικτικές και διεστραμμένες σχέσεις για να πετύχει τους δικούς της γεωπολιτικούς στόχους. Υποστηρίζεται από αδίστακτα ακροδεξιά, ενάντια στο Ισραήλ, μεροληπτικά μέσα ενημέρωσης , τα οποία συνήθως εγκρίνουν την εγκληματική συμπεριφορά αυτών των πολιτοφυλακών. Είναι μια κατάσταση που έχει επανειλημμένα εγείρει τις ανησυχίες του Ισραήλ . Αυτό εξηγεί γιατί τα αιτήματα του Ζελένσκι προς το Ισραηλινό κοινοβούλιο τον Μάρτιο του 2022 δεν έγιναν δεκτά θερμά και δεν ήταν επιτυχή .

Έτσι, στο Ζελένσκι δεν επιτρέπεται να επιτύχει μια πολιτική διευθέτηση για την κρίση με τη Ρωσία, παρά την πιθανή προθυμία του. Δήλωσε την ετοιμότητά του να συνομιλήσει με τη Ρωσία, την 25η Φεβρουαρίου, και μόλις δύο μέρες αργότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να παράσχει όπλα αξίας 450 εκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία. Το ίδιο έγινε και τον Μάρτιο. Μόλις ο Ζελένσκι δήλωσε ότι επιθυμούσε να διεξαχθούν συνομιλίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, την 21η Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να διπλασιάσει τη στρατιωτική της βοήθεια σε ένα δισεκατομμύριο ευρώ την 23η Μαρτίου. Στα τέλη Μαρτίου, ο Ζελένσκι έκανε μια ενδιαφέρουσα πρόταση η οποία αποσύρθηκε λίγο αργότερα.

Προφανώς, ο Ζελένσκι προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ της πίεσης της Δύσης και της ακροδεξιάς του από τη μια πλευρά και του ενδιαφέροντός του για εξεύρεση λύσης από την άλλη, και αναγκάζεται σε ένα «μπρος-πίσω», το οποίο αποθαρρύνει τους Ρώσους διαπραγματευτές.

Στην πραγματικότητα, θεωρώ πως ο Ζελένσκι βρίσκεται σε μια εξαιρετικά άβολη θέση, κάτι που μου θυμίζει τη θέση του Σοβιετικού Στρατάρχη Κονσταντίν Ροκοσόφσκι κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Ροκοσόφσκι είχε φυλακιστεί το 1937 για προδοσία και καταδικάστηκε σε θάνατο από τον Στάλιν. Το 1941 βγήκε από τη φυλακή με εντολή του Στάλιν και ανέλαβε διοικητική θέση. Τελικά προήχθη σε Στρατάρχη της Σοβιετικής Ένωσης το 1944, αλλά η θανατική του ποινή δεν άρθηκε μέχρι το 1956.

Σήμερα, ο Ζελένσκι πρέπει να κυβερνήσει τη χώρα του, με την δαμόκλειο σπάθη επικρεμάμενη, με τις ευλογίες Δυτικών πολιτικών και ανήθικων μέσων ενημέρωσης . Η έλλειψη πολιτικής εμπειρίας τον έκανε εύκολη λεία στα χέρια ακροδεξιών κινημάτων καθώς και για όσους προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν την Ουκρανία εναντίον της Ρωσίας. Όπως παραδέχεται σε συνέντευξή του στο CNN , προφανώς τον παρέσυραν, κάνοντάς τον να πιστέψει (lured into believing) ότι η Ουκρανία θα έμπαινε στο ΝΑΤΟ πιο εύκολα μετά από μια ανοιχτή σύγκρουση με τη Ρωσία, όπως επιβεβαίωσε το 2019 ο σύμβουλός του Ολέξι Αρεστόβιτς.

TP: Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η μοίρα της Ουκρανίας; Θα είναι όπως όλα τα άλλα πειράματα «διάδοσης της δημοκρατίας» (Αφγανιστάν, Ιράκ, Λιβύη κ.λπ.); Ή είναι η Ουκρανία μια ειδική περίπτωση;

JB: Σίγουρα δεν έχω κρυστάλλινη μπάλα… Σε αυτό το στάδιο, μπορούμε μόνο να μαντέψουμε τι θέλει ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Πιθανότατα θέλει να πετύχει δύο βασικούς στόχους. Ο πρώτος είναι η διασφάλιση της κατάστασης της ρωσόφωνης μειονότητας στην Ουκρανία. Παραμένει ανοιχτό το ερώτημα για το πως θα το καταφέρει. Θέλει να να δημιουργήσει ξανά τη Νεορωσία (Novorossiya) που επιδιώχθηκε να αναδυθεί από τις ταραχές του 2014; Είναι μια «οντότητα» που δεν υπήρξε ποτέ στην πραγματικότητα, και αποτελούνταν από τις βραχύβιες Δημοκρατίες της Οδησσού, του Ντονέτσκ, του Ντνιεπροπετρόφσκ, του Χάρκοβου και του Λουγκάνσκ, από τις οποίες «επέζησαν» μόνο οι Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ. Το δημοψήφισμα για την αυτονομία που έχει προγραμματιστεί για τις αρχές Μαΐου στην πόλη της Χερσώνας μπορεί να αποτελεί μια ένδειξη αυτής της επιλογής. Μια άλλη επιλογή θα ήταν η διαπραγμάτευση ενός αυτόνομου καθεστώτος για αυτές τις περιοχές, και η επιστροφή τους στην Ουκρανία σε αντάλλαγμα για την ουδετερότητά της.

Ο δεύτερ&omi