Monday 01/11/2021
Τα υπερπολυτελή ξενοδοχεία κλείνουν τις παραλίες στον κόσμο
περιοχές-«φιλέτα» από τις οποίες θησαυρίζουν τα υπερπολυτελή ξενοδοχεία
Το παραλιακό μέτωπο της Λεμεσού και του Αγίου Τύχωνα βρίθει περιπτώσεων όπου έχει παραχωρηθεί κρατική γη σε υπερπολυτελή ξενοδοχεία, κλείνοντας την πρόσβαση στις παραλίες στο ευρύ κοινό, δημιουργώντας έτσι ουσιαστικά ιδιωτικές παραλίες. Στο ερώτημά μας, κατά πόσο αυτό είναι νόμιμο, η απάντηση ήρθε αβίαστα από όσους γνωρίζουν: Η κρατική γη παραχωρείται με μακροχρόνιες συμβάσεις στα ξενοδοχεία, από τον Δήμο του Αγίου Τύχωνα, υπό άγνωστες συνθήκες και με άγνωστες προϋποθέσεις και κυρίως με άγνωστο αντίτιμο για τον Δήμο.
Σύμφωνα με τα όσα γνωρίζουμε, το κομμάτι της κρατικής γης, το οποίο αποφέρει εκατομμύρια ευρώ στα υπερπολυτελή ξενοδοχεία, όπως για παράδειγμα το Four Seasons, ενοικιάζεται χωρίς να γνωρίζουν οι δημότες του Αγίου Τύχωνα το αντίτιμο ή άλλα ανταποδοτικά οφέλη που λαμβάνει ο Δήμος. Για παράδειγμα, μας αναφέρθηκε ότι σε πολλές περιπτώσεις τα ξενοδοχεία αναλαμβάνουν την καθαριότητα της παραλίας και της θάλασσας μπροστά στην παραλία που εκμεταλλεύονται, κάτι που είναι όντως αρκετά κοστοβόρο για τον κάθε Δήμο και κοινότητα. Αλλά, όταν η ενοικίαση ενός προνομιακού χώρου γίνεται έναντι μη ανταγωνιστικής τιμής με αδιαφανείς διαδικασίες, τότε προφανώς το κάθε ξενοδοχείο μπορεί να προσφέρει ανταποδοτικές υπηρεσίες, που ούτε κατ’ ελάχιστον δεν προσεγγίζουν τα κέρδη που αποκομίζει.
Το θέμα της πρόσβασης στις παραλίες είναι πολλαπλό. Από τη μία, οι πολίτες έχουν κάθε δικαίωμα να διαμαρτύρονται και να καταγγέλλουν ότι ενώ βάσει νομοθεσίας δεν μπορούν να υπάρχουν ιδιωτικές παραλίες και η ανώτατη τιμή ανά τεμάχιο για τα κρεβατάκια είναι €2,5, πολλές φορές τα ξενοδοχεία ζητούν υπέρογκα ποσά και αν ο πολίτης δεν γνωρίζει τη νομοθεσία καταλήγει να πληρώνει 20 και πλέον ευρώ για ένα κρεβατάκι.
Πέρα, όμως, από το οικονομικό θέμα, τίθεται και το θέμα της ασφάλειας, ειδικά μετά τα όσα έγιναν στην Ραφήνα. Αποδείχτηκε ότι η πρόσβαση στην παραλία πρέπει να είναι ξεκάθαρη και ανοιχτή, σε περίπτωση φυσικής καταστροφής, κάτι που δεν συμβαίνει στις πλείστες παραλίες της Λεμεσού, αφού όσοι θέλουν να τις επισκεφτούν πρέπει να περάσουν είτε μέσα από το ξενοδοχείο, είτε από δύσβατο παραλιακό δρόμο, που είναι μόνο για πεζούς. Φυσικά, ο ΚΟΤ ορίζει ότι για κάθε παραλία το 50% του χώρου θα πρέπει να είναι ελεύθερο για να μπορεί ο καθένας να απλώνει την πετσέτα του και να στήνει την ομπρέλα του όπου θέλει, αλλά στις παραλίες μπροστά από τα ξενοδοχεία, κάτι τέτοιο μοιάζει με όνειρο απατηλό.
Η κοινωνική πλευρά της έλλειψης πρόσβασης στις παραλίες
Περάν των οικονομικών επιπτώσεων από τις ουσιαστικά «ιδιωτικές παραλίες», ένα μέγα θέμα έθιξε και η Επίτροπος Διοικήσεως, Μαρία Στυλιανού Λοττίδη σχετικά με την πρόσβαση των ΑμεΑ στις παραλίες, η οποία έχει καταστεί προβληματική, καθώς το γραφείο της Επιτρόπου δέχτηκε σωρεία παραπόνων για τις παραλίες που έχουν χαρακτηριστεί προσβάσιμες σε ΑμεΑ, αλλά κάθε άλλο παρά προσβάσιμες είναι.
Στην έκθεση της κ. Στυλιανού Λοττίδη, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τετάρτη, επισημαίνεται ότι μπορεί να έχουν βήματα προόδου, αλλά υπάρχουν αρκετά που πρέπει να γίνουν για να βελτιωθεί η κατάσταση.
Σύμφωνα με την έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως, σε σχετική ανακοίνωση του ΚΟΤ ημερομηνίας 14 Ιουνίου 2017, στην Κύπρο είχαν καταγραφεί 40 προσβάσιμες παραλίες για ΑμεΑ. Παρ’όλα αυτά, τον Ιούλιο του 2017, ο αριθμός των προσβάσιμων παραλιών για ΑμεΑ ανερχόταν στις 47, εκ των οποίων οι 26 ήταν πλήρως προσβάσιμες και οι 21 μερικώς. Κατόπιν αναθεώρησης του καταλόγου, τον Μάρτιο του 2018 ο αριθμός των παραλιών που είναι προσβάσιμες από ΑμεΑ ανέρχεται πλέον σε 48, από τις οποίες οι 27 είναι πλήρως προσβάσιμες και οι 21 παρέχουν μερική προσβασιμότητα.
Όπως διαπιστώνει η Επίτροπος Διοικήσεως, με βάση και την ετήσια καταγραφή των προσβάσιμων παραλιών στην οποία προβαίνει ο ΚΟΤ, προκύπτει ότι ο αριθμός των εν λόγω παραλιών αυξάνεται ανά έτος. Περαιτέρω, ο ΚΟΤ προέβαινε και εξακολουθεί να προβαίνει σε επιχορήγηση της εκτέλεσης έργων και αγοράς εξοπλισμού για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των παραλιών από ΑμεΑ. Επιπλέον, διαφαίνεται ότι έχουν συντελεστεί σημαντικά βήματα για τη διεύρυνση της προσβασιμότητας των παραλιών από ΑμεΑ από τη διαμόρφωση χώρων στάθμευσης και υγιεινής για ΑμεΑ, στην κατασκευή ραμπών/διαδρόμων πρόσβασης και την τοποθέτηση Seatrac και floating wheelchairs σε συγκεκριμένες παραλίες.
Παράλληλα, όπως προκύπτει από τη διερεύνηση παραπόνων που έφτασαν στο γραφείο της Επιτρόπου, αρκετές παράκτιες τοπικές αρχές προβαίνουν στις αναγκαίες διευθετήσεις ώστε στις οργανωμένες παραλίες να υπάρχουν ανά πάσα στιγμή διαθέσιμες ξαπλώστρες και ομπρέλες για χρήση αποκλειστικά από ΑμεΑ. Σε περίπτωση που η απαγόρευση, βάσει του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου, της διέλευσης μηχανοκίνητων οχημάτων ή άλλων τροχοφόρων από την παραλία, περιλαμβάνει και τα τροχοκαθίσματα (αυτόματα ή χειροκίνητα), ως η προαναφερθείσα θέση της Ο.ΠΑ.Κ., δημιουργεί, σύμφωνα και με τις πρόνοιες της Σύμβασης και τις επισημάνσεις της Επιτροπής στο Γενικό σχόλιο με αρ. 2 (2014), διάκριση εις βάρος των ΑμεΑ.
Επισημαίνεται, επίσης, η υποχρέωση με βάση τη Σύμβαση για εισαγωγή καθολικά σχεδιασμένων προϊόντων (στην υπό εξέταση περίπτωση ραμπών/διαδρόμων) που θα δύνανται να τα χρησιμοποιούν όλα τα άτομα ανεξαιρέτως, περιλαμβανομένων των ΑμεΑ, καθώς επίσης και η αναγκαιότητα που επισημάνθηκε στο Γενικό Σχόλιο της Επιτροπής, για καθορισμό πρότυπων προσβασιμότητας που θα λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία των ΑμεΑ. Με τον τρόπο αυτό, δεν θα συντελείται διάκριση εις βάρος των ΑμεΑ που η αναπηρία τους δεν είναι κινητική, καθότι δεν θα στερούνται της ευχέρειας για αυτόνομη και αξιοπρεπή πρόσβαση στο φυσικό περιβάλλον (όπως για παράδειγμα στις παραλίες). Άλλες λύσεις, όπως η τοποθέτηση χειρολισθήρα κατά μήκος των υφιστάμενων ραμπών/διαδρόμων ή κατασκευή βυθιζόμενων αποβάθρων που θα επιτρέπουν την είσοδο των ΑμεΑ και των ΑΜΚ στη θάλασσα, είναι προφανώς χαμηλού κόστους και πιο εύκολα υλοποιήσιμες, αλλά επίσης διευκολύνουν και την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες πέραν της κινητικής. Ως εκ τούτου, το προαναφερθέν ερωτηματολόγιο που απέστειλε ο ΚΟΤ προς τις παράκτιες τοπικές αρχές, συνιστά σημαντική κίνηση προς την ορθή κατεύθυνση, η οποία όμως, θα συνεισφέρει προς τη διεύρυνση της προσβασιμότητας των παραλιών μόνο, όταν ακολουθηθεί με μέτρα για την εφαρμογή των εν λόγω λύσεων στις περιπτώσεις που θα διαπιστωθεί ότι αυτές απουσιάζουν ή/και είναι ανεπαρκείς.
Η έκθεση της Επιτρόπου καταλήγει τονίζοντας ότι ο KOT σε συνεργασία με τις παράκτιες τοπικές αρχές, πρέπει να εξακολουθήσουν να προβαίνουν στις αναγκαίες ενέργειες για αύξηση των προσβάσιμων παραλιών, καθώς και για διασφάλιση ότι οι υφιστάμενες αλυσίδες προσβασιμότητας είναι ολοκληρωμένες και πλήρεις. Επιπλέον, να διασφαλίζεται η ύπαρξη διαθέσιμων χώρων στάθμευσης για ΑμεΑ πλησίον της ράμπας/διαδρόμου πρόσβασης και ότι ανά πάσα στιγμή θα είναι εφικτή η πρόσβαση των ΑμεΑ από το χώρο στάθμευσης μέχρι την παραλία και τη θάλασσα αλλά και στους χώρους υγιεινής για ΑμεΑ.
Η περιοχή του Four Seasons, όπου έχει ουσιαστικά δημιουργήσει την δική του ιδιωτική παραλία
Η περιοχή με το ροζ χρώμα είναι η κρατική γη, που όπως φαίνεται στην εικόνα έχει παραχωρηθεί στο Four Seasons και έχει μετατραπεί σε ιδιωτική παραλία
Πηγη:24h