Holiday blues

Η μελαγχολία των γιορτών

Ακούγοντας τη λέξη «Χριστούγεννα», οι περισσότεροι φέρνουν στο νου τους εικόνες από δώρα, φώτα και αστραφτερές γιρλάντες, φανταστικά ρεβεγιόν, ιδανικές σχέσεις, οικογενειακά τραπέζια όπου όλοι είναι χαρούμενοι και ξεφαντώνουν. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που αυτές οι εικόνες δε συνάδουν με τον εσωτερικό συναισθηματικό μας κόσμο. Τα συναισθήματα θλίψης ή άγχους που διαρκούν καθ' όλη τη διάρκεια των εορτών, αναφέρονται ως μελαγχολία ή κατάθλιψη των εορτών. Τα παραπάνω συναισθήματα ποικίλουν σε κάθε άτομο και ίσως υπάρχει αίσθημα κόπωσης, έντασης, απογοήτευσης, ενοχής, αλλαγή στις συνήθειες ύπνου και κατανάλωσης φαγητού.

Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στη μελαγχολία των γιορτών;
Η μελαγχολία των γιορτών (Ηoliday blues) είναι μια μορφή εποχικής κατάθλιψης, η οποία μπορεί να οφείλεται σε πολλούς διαφορετικούς αιτιολογικούς παράγοντες, όπως μοναξιά, δύσκολα παιδικά χρόνια ή και κάποιο παιδικό τραύμα. Επίσης, κατά την διάρκεια της ζωής μας βιώνουμε ολοένα και περισσότερες απώλειες όπως ο θάνατος αγαπημένων ανθρώπων και τα συναισθήματα που προκαλεί είναι πολύ πιο έντονα κατά την διάρκεια των εορτών, ένας χωρισμός, η συνειδητοποίηση του χρόνου που περνάει και η αίσθηση της απώλειας που προκύπτει από τις μεταβάσεις στον κύκλο της ζωής μας, πυροδοτούν συναισθήματα θλίψης.
Έναν εξίσου σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η κοινωνική πίεση που ασκείται καθώς τα Χριστούγεννα έχουν συνδεθεί με την ατελείωτη χαρά κάτι που "επιβάλλεται" κοινωνικά και μέσα από τα ΜΜΕ, το πλήθος δώρων και τις αμέτρητες κοινωνικές υποχρεώσεις, καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν άγχος και θλίψη. Έχουμε την πεποίθηση ότι όλοι περνούν καλά, είναι χαρούμενοι και διασκεδάζουν.
Ένας ακόμη λόγος είναι και ο απολογισμός της χρονιάς που τελειώνει και η αυτοκριτική για τα επιτεύγματα μας, τους στόχους που είχαν τεθεί και πραγματοποιήθηκαν και κυρίως όσα σχέδια δεν υλοποιήθηκαν συχνά έχει ως επακόλουθο αρνητικές σκέψεις, αίσθηση απογοήτευσης και λύπης.
Άλλος ένας παράγοντας, είναι οι οικογενειακές συγκρούσεις και οι εντάσεις γύρω από τα χριστουγεννιάτικα οικογενειακά τραπέζια, όταν έχουν έναν χαρακτήρα καταναγκαστικό.

Τρόποι αντιμετώπισης

•    Υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ
Το αλκοόλ λειτουργεί κατασταλτικά και η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να επιδεινώσει τα αρνητικά συναισθήματα που ήδη μπορεί να έχετε. Περιορίστε την κατανάλωσή του και αποφύγετε να το χρησιμοποιείτε ως τρόπο αντιμετώπισης ή αποφυγής δύσκολων συναισθημάτων.

•    Αποφύγετε την κοινωνική απομόνωση
Η κοινωνική απομόνωση μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση κατάθλιψης. Το πρόβλημα είναι ότι η θλίψη συχνά σας κάνει να θέλετε να απομονωθείτε. Αναζητήστε τρόπους με τους οποίους μπορείτε να απολαμβάνετε τις κοινωνικές επαφές, επικοινωνήστε με κάποιον φίλο, γίνετε μέλος ενός συλλόγου ή προσφέρετε εθελοντική δράση σε μία τοπική οργάνωση που ίσως χρειάζεται βοήθεια.

•    Η σωματική άσκηση βοηθάει
Η τακτική σωματική δραστηριότητα συμβάλλει στην πρόληψη και τη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Δεν χρειάζεται απαραίτητα να πάτε στο γυμναστήριο, ακόμη και μια περιστασιακή δραστηριότητα όπως ένας σύντομος περίπατος κάθε μέρα μπορεί να είναι αρκετός για να σας βοηθήσει να κρατήσετε μακριά τη μελαγχολία των εορτών.

•    Μάθετε να λέτε «Όχι»
Οι διακοπές συχνά σημαίνουν ότι υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που αναζητούν τη βοήθειά σας και έχουν απαιτήσεις από εσάς. Θέστε εξ αρχής τα όρια σας και πείτε ‘όχι’ σε προσκλήσεις για γιορτινές εκδηλώσεις αν θεωρείτε πως μπορεί να σας προκαλέσουν πίεση και άγχος. Είναι δικαίωμά σας.

•    Βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας
Βεβαιωθείτε ότι αφιερώνετε αρκετό χρόνο στον εαυτό σας για να χαλαρώσετε. Ακόμη και 15-20 λεπτά την ημέρα για να απολαύσετε λίγη ησυχία, να διαβάσετε ένα βιβλίο, να ακούσετε μουσική, να κάνετε διαλογισμό ή κάποια άλλη χαλαρωτική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους.

•    Ορίστε ρεαλιστικές προσδοκίες
Είναι ωραίο να είστε ενθουσιασμένοι με τις γιορτές και να κάνετε σχέδια για τα πράγματα που θέλετε να κάνετε αλλά είναι εξίσου σημαντικό να διατηρείτε τις προσδοκίες σας ρεαλιστικές και εφικτές. Επικεντρωθείτε στην απόλαυση της εμπειρίας και του χρόνου που περνάτε με τους αγαπημένους σας και όχι στην επίτευξη ενός τέλειου αποτελέσματος. Οι διακοπές δεν χρειάζεται να είναι τέλειες για να είναι ξεχωριστές. Δεν χρειάζεται να μοιάζουν ακριβώς με τις διακοπές του παρελθόντος για να είναι το ίδιο σημαντικές και αξέχαστες.

Ακόμη και οι άνθρωποι που αγαπούν τις διακοπές των Χριστουγέννων μπορεί να βιώσουν τη μελαγχολία κατά τη διάρκεια αυτής της πολυάσχολης περιόδου. Ας μην πανικοβαλλόμαστε και ας αποδεχτούμε το συναίσθημα της θλίψης ως φυσιολογικό και ανθρώπινο. Ας επιτρέψουμε στον εαυτό μας να το βιώσει ώσπου να κάνει τον κύκλο του, όπως τα υπόλοιπα συναισθήματα. Πολλές φορές, για να βιώσουμε τη χαρά, χρειάζεται να βιώσουμε τη θλίψη, ώστε να συγκεντρωθούμε στον εαυτό μας και στις ανάγκες του, να σκεφτούμε τι πήγε καλά και τι όχι, να βρούμε νέες λύσεις και να θέσουμε νέους στόχους.