Μαρία Παΐση

Συνέντευξη με την ταλαντούχα συγγραφέα

1.    Μαρία μου, σε καλωσορίζω στην CyprusAlive. Θα ήθελα αρχικά να μας πεις λίγα λόγια για την Μαρία. Πού γεννήθηκε, πού μεγάλωσε και οτιδήποτε άλλο επιθυμείς να μας παρουσιάσεις για τον εαυτό σου.
     Καταρχήν θα ήθελα Κυριάκο μου να σε ευχαριστήσω για την κουβέντα που θα κάνουμε και για τη φιλοξενία στη CyprusAlive. Το εκτιμώ πάρα πολύ. Λοιπόν, για να δούμε πώς θα συστηθώ με λίγα λόγια. 
   Είμαι παιδί εκτοπισμένης οικογένειας από το χωριό Δίκωμο Κερύνειας. Γεννήθηκα στη Λευκωσία και μεγάλωσα στην επαρχία μαζί με τα δυο μικρότερα μου αδέλφια. Ανέμελα χρόνια. Παρόλες τις οικονομικές δυσκολίες μπορώ να πω με βεβαιότητα πως δεν μας έλειψε τίποτα απολύτως. Κύριο συστατικό στο διάβα της ζωής μου ήταν το ότι πήρα και έδωσα πολλή αγάπη. 
   Είμαι αρκετά ευαίσθητη, αλλά με την ελπίδα να βασιλεύει στον θρόνο της. Δεν τα βάζω ποτέ κάτω. Επίσης, ήμουν και εξακολουθώ να είμαι ομαδικός παίχτης. Απολαμβάνω τις σχέσεις μου με τους γύρω μου αν και την ώρα που γράφω προτιμώ να είμαι μόνη και να υπάρχει ησυχία, (πράγμα σπάνιο). Εκείνες τις στιγμές απολαμβάνω το να κάνω παρέα με τους ήρωες που ξεπηδούν στο κεφάλι μου από το πουθενά. 
   Εκ φύσεως είμαι πράο άτομο. Ξέρω να κάνω ένα βήμα πίσω ακόμα και αν έχω δίκαιο. Λέω ευχαριστώ και ζητώ συγγνώμη αν έκανα λάθος, αλλά και στην περίπτωση που έφταιξε ο άλλος. Γενικά, θέλω να τα πηγαίνω καλά με τους ανθρώπους γύρω μου. Αυτό, όμως, να μην παρερμηνευτεί. Δεν καταπατώ τα συναισθήματά μου και ξέρω να διαλέγω τους φίλους μου και το κάνω πολύ προσεχτικά. 
   Όταν τέλειωσα το λύκειο αποφάσισα να σπουδάσω κομμωτική. Στο σπίτι υπήρχαν διαμαρτυρίες διότι ήμουν άριστη μαθήτρια. Σεβάστηκαν, όμως, την επιλογή μου και με στήριξαν. Πήρα το δίπλωμά μου και μετά άλλο ένα και άλλο ένα και αρκετά διπλώματα σε Κύπρο και από Αγγλία με το τελευταίο της εξετάστριας-επιθεωρήτριας διδασκαλίας. Δεν σταμάτησα να μαθαίνω ποτέ. Άνοιξα το δικό μου κομμωτήριο και το 2017 διορίστηκα ως εκπαιδευτικός σε κολλέγιο διδάσκοντας στο ανώτερο δίπλωμα κομμωτικής. 
   Ακόμα κάτι για μένα. Ε… δεν θα σας το κρύψω. Θέλω τα πάντα στην εντέλεια. Είμαι, όμως, συνειδητοποιημένη. Καταλαβαίνω πως με τέτοιες απαιτήσεις κάποτε βασανίζω τον εαυτό μου, αλλά και τους γύρω μου. Χα χα… Τέλος πάντων. Καθώς περνά ο χρόνος βελτιώνομαι…   
   Γενικά θα με χαρακτήριζα ως ανήσυχο πνεύμα. Μου αρέσει να είμαι δημιουργική και να μαθαίνω. Κοιτάζοντάς το βιογραφικό μου θα καταλάβετε. Θα δείτε διπλώματα που ίσως σκεφτείτε πως δεν συνάδουν με τη ζωή μιας κομμώτριας/συγγραφέας. Αυτή είμαι, όμως. Ό,τι μου κάνει κλικ, οτιδήποτε με ελκύσει το κατακτώ.  
   Σε κάποια στιγμή γνώρισα τον σύζυγό μου, παντρευτήκαμε και απεκτήσαμε τρία παιδιά. Η αγάπη βασίλεψε. Η συγγραφή πήρε τη δεύτερη θέση και η οικογένεια έγινε προτεραιότητα. Δεν κοιτάω πίσω. Στο κάτω κάτω, η καρδιά είναι απύθμενη. Όλα τα χωράει. Το μυαλό είναι αυτό που πρέπει να μπαίνει σε τάξη. Αυτό πρέπει να κουμαντάρω. Αυτά νιώθω και εξακολουθώ να χαμογελώ.

2.    Σε ποια ηλικία ξεκίνησες να γράφεις και ποιο ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσεις;
     Θα απαντήσω στην ερώτηση σου αγαπητέ Κυριάκο λέγοντας πως δεν θυμάμαι σε ποια ηλικία άρχισα να γράφω. 
   Σίγουρα ήμουν πολύ μικρή, κάπου στην εποχή του δημοτικού. Η οσμή του μολυβιού ανέκαθεν με μάγευε. Στην αγκαλιά μου πάντα χωρούσαν τετράδια, βιβλία, κόλες, μολύβια, ξύστρες, γόμες. Απλά και αβίαστα, ένα σωρό ήρωες εμφανίζονταν οι οποίοι στην πορεία έπαιρναν μορφή και γίνονταν φίλοι μου. Όταν οι σκέψεις ξεχείλιζαν από μέσα μου, το χαρτί τις συγκρατούσε και τις έβαζε σε τάξη. Γραμμένες λέξεις και άλλες λέξεις που κάποτε σχημάτιζαν ένα τετράστιχο ποίημα. Άλλοτε οργανώνονταν και γίνονταν στοίχοι με την ελπίδα πως κάποτε θα παντρεύονταν με μια συναρπαστική μελωδία. Μπαλάντα κατά προτίμηση. Στίχοι με απόλυτη ομοιοκαταληξία και μέτρο, πήραν φόρα τότε στην εφηβεία με το ραδιόφωνο να παίζει στο ζενίθ τα σουξέ της εποχής. Σε μια άλλη εποχή όπου τα τετράδια στολίζονταν με φιλιά από βαμμένα χείλια, ρουζ από φτηνιάρικο πινέλο και αρωματισμένες σελίδες με λίγες σταγόνες από γυναικείο άρωμα.  
   Όταν οι ήρωες ζωντάνευαν στις σελίδες ζούσα κάτι συναρπαστικό! Οι ιστορίες αποτυπώνονταν στο χαρτί χωρίς σταματημό. Τα χρόνια πέρασαν και το μολύβι αντικαταστάθηκε από το στυλό και στη συνέχεια τη θέση του πήρε το πληκτρολόγιο ενός υπολογιστή.
   Αυτό ίσως ήταν και είναι ανέκαθεν το πρόβλημά μου. Η όρεξη για γράψιμο δεν έφτανε και δεν φτάνει ποτέ σε κορεσμό. Πάντα έγραφα και γράφω για εμένα. Ίσως αυτό ακούγεται και φαίνεται εγωιστικό. Αλαζονικό! Ίσως και να είναι… Αυτή είναι, όμως, η αλήθεια. Γράφω πρώτα για εμένα και όταν δω ξανά το κείμενο τότε σκέφτομαι τον αναγνώστη. Τις πλείστες φορές δεν χρειάζεται να αλλάξω πράγματα. Αν ως αναγνώστρια των δικών μου κειμένων (και όχι ως συγγραφέας) είμαι ικανοποιημένη τότε η ιστορία μου είναι έτοιμη για έκδοση. 
   Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σου, ποιο ήταν το έναυσμα, αν αγαπητέ Κυριάκο εννοείς την πρώτη δουλειά που εκδόθηκε, η απάντηση είναι το βιβλίο μου, «Τα μυστικά της κομμωτικής τέχνης», το οποίο χρησιμοποιείται ως μέσον διδασκαλίας σε σχολές, ακαδημίες και κολλέγια στο νησί μας. Είναι, επίσης, εγκεκριμένο από το υπουργείο παιδείας για τις βιβλιοθήκες των τεχνικών σχολών. 
   Αν η ερώτησή σου είναι γενική, ποιο ήταν το έναυσμα τότε θα απαντήσω πως δεν θυμάμαι. Σε πολύ νεαρή ηλικία είχα γράψει ποιήματα, στοίχους, κείμενα, θεατρικά και σκετς σε διαγωνισμούς για τη χαρούμενη Κυριακή του Ρικ.

3.    Πρόσφατα κυκλοφόρησε το καινούργιο σου βιβλίο από τις εκδόσεις Ευγνώμων. Τίτλος του, «επιχείρηση Λάζαρος». Πες μας μερικά λόγια.
     Αχ… αυτή η ιστορία, ρίζωσε μέσα μου για τα καλά. Ξύπνησα ένα πρωί λοιπόν και αυτός ο τύπος στριφογύριζε στο κεφάλι μου. Είχε αμνησία και το μόνο που θυμόταν ήταν ένας τετραψήφιος αριθμός. Ήταν τόσο πονεμένος και αδικημένος που έπρεπε να τον δικαιώσω. Δεν είναι κακομοίρης, όμως. Είναι διεκδικητής με εμφάνιση, άντρακλα. Αυτό ζήτησα από τις εκδόσεις Ευγνώμων και αυτό μου έδωσε στο εξώφυλλο. Έναν αρρενωπό τύπο που τρέχει.  
   Το βιβλίο μου, «επιχείρηση ΛΑΖΑΡΟΣ», είναι ένα μυθιστόρημα 671 σελίδων. Η ιστορία διαδραματίζεται στο σήμερα σε Ελλάδα και Κύπρο, με αναδρομές στο 1946 και στη δεκαετία του 1990. 
   Θα παρατηρήσετε πως τα πρώτα δέκα κεφάλαια παρουσιάζονται με εναλλαγές. Κατόπιν ο μύθος συνεχίζει στο σήμερα. Αρχικά συναντάμε την εξιστόρηση μιας ηλικιωμένης η οποία αποκαλύπτει στον ακροατή της μυστικά. Του μιλά για μια οικογένεια που είναι ένοχη για πολλά εγκλήματα και ένα έγγραφο το οποίο παραπέμπει σε έναν θησαυρό. 
   Στο επόμενο κεφάλαιο ο βασικός ήρωας ξυπνά στο νοσοκομείο με αμνησία. Ο νεαρός στο διπλανό κρεβάτι τον αποκαλεί Λάζαρο για πλάκα. Δεν είναι το πραγματικό του όνομα, αλλά σίγουρα θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας. 
   Προσπαθώντας να μάθει την αλήθεια, τη δική του αλήθεια βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα σωρό μυστικά. Κάποια από αυτά είναι βρόμικα και επικίνδυνα. Αρχίζει ένα ανελέητο κυνηγητό, όπου άνθρωποι ξεφυτρώνουν από το πουθενά. Η αδικία, η εγκατάλειψη, η ανθρώπινη αλαζονεία και οι δολοφονίες είναι στο προσκήνιο. Ένας τετραψήφιος αριθμός, ένα κλειδί, ένας χαμένος θησαυρός και ένα σωρό αποκαλύψεις βλέπουν το φως. Μπορεί ο έρωτας να τον λυτρώσει; Αυτό θα το ανακαλύψετε μόνοι σας. 
   Αυτό που μπορώ να υποσχεθώ στον αναγνώστη είναι πως όταν διαβάσει το βιβλίο θα το κάνει απνευστί. Θα ζήσει στιγμές αγωνίας οι οποίες καθηλώνουν και συνεπαίρνουν. 
Η αγωνία, η συγκίνηση και τα χτυποκάρδια θα χτυπήσουν κόκκινο.

4.    Πώς ένιωσες όταν διαπίστωσες ότι το βιβλίο σου είναι υποψήφιο στα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας Κύπρου;
     Επειδή, λέω πάντα την αλήθεια… η απάντηση είναι, τρελάθηκα! Χάρηκα! Πώς δεν χάρηκα; 
   Είναι καλό οι δουλειές που γίνονται να αξιολογούνται και να βραβεύονται. Μια διάκριση ίσως αναδείξει τη δουλειά ενός συγγραφέα, αλλά και τον ίδιο. Αυτό που εγώ επιθυμώ, είναι να γνωρίσει ο κόσμος τη δουλειά μου. Τη συγγραφή μου. Όχι, κατά ανάγκη εμένα. Το ύψος μου, το χρώμα των ματιών μου, το υπόβαθρό μου, τι κάνω στην καθημερινότητα μου, τη ζωή μου γενικά. Δεν με ενδιαφέρει η αυτοπροβολή. Δεν είναι αυτός ο σκοπός. Με την υποψηφιότητα για βράβευση το όνομα Παΐση συνδέεται αυτομάτως με την καλή γραφή. Το ίδιο συμβαίνει με όλους τους συγγραφείς που είναι υποψήφιοι για βράβευση. Ο αναγνώστης αναμένει να διαβάσει ένα όμορφο κείμενο.
   Η επιβράβευση καμιά φορά λειτουργεί ως καύσιμο. Ως κινητήρια δύναμη για να πας πάρα κάτω. Όχι, πως χρειάζομαι κάτι τέτοιο για να γράφω. Αυτό δεν χρειάζεται καν σπρώξιμο. Οι ιστορίες ξεχειλίζουν από το μυαλό μου σαν χείμαρρος ανεξέλεγκτος στο πέρασμά του. Ο μύθος πάει μόνος του πάρα κάτω. Με τον ίδιο τρόπο εμφανίζονται οι ήρωες από το πουθενά. 
   Η υποψηφιότητα, όμως, επιβεβαιώνει πως βρίσκομαι σε καλό δρόμο. Γενικά μιλώντας, πιστεύω πως τα κείμενα ενός συγγραφέα δεν πρέπει να παραμένουν στον υπολογιστή. Πρέπει να εκδίδονται και να φτάνουν στους αναγνώστες. Αυτή η υποψηφιότητα για βράβευση και κάθε διαγωνισμός συγγραφής είναι μια ακόμα επιβεβαίωση πως υπάρχουν αναγνώστες εκεί έξω που περιμένουν να διαβάσουν κάτι από εμένα.

5.    Μιας και η CyprusAlive παρουσιάζει και προωθεί οτιδήποτε έχει να κάνει με την όμορφη Κύπρο μας, ποιους θα χαρακτήριζες σαν κορυφαίους προορισμούς στο νησί μας; Ποια τρία μέρη θα σύστηνες σε κάποιον που έχει στη διάθεση του μόνο μια μέρα για να εξερευνήσει την Κύπρο;
     Ωχ… Κυριάκο. Αυτή είναι πραγματικά μια δύσκολη ερώτηση. Το νησί μας είναι πανέμορφο και ίσως ένα από τα ωραιότερα μέρη της γης. Είναι ποικιλόμορφο και μια μόνο μέρα δεν φτάνει για να καταλάβει κάποιος ποια είναι η Κύπρος. Ακόμα και αν χρησιμοποιήσει όλες του τις αισθήσεις. Πόσα να δει, να ακούσει, να γευτεί, να μυρίσει και να αισθανθεί σε λίγες μόνο ώρες; Δεν πρέπει να ξεχνούμε πως υπάρχει και η κατεχόμενη γη μας που αν κάποιος το επιθυμεί και αντέχει η ψυχούλα του μπορεί να κάνει μια περιήγηση και να δει τα σκλαβωμένα μέρη μας. Θα προσπαθήσω, όμως, να συστήσω τρεις αγαπημένους προορισμούς σε κάποιον που έχει στη διάθεσή του μόνο μια μέρα για να εξερευνήσει την Κύπρο. 
   Θα σύστηνα ως πρώτο προορισμό την ακτή κυβερνήτη στη Λεμεσό. Πρόκειται για ακτογραμμή 2 περίπου χιλιομέτρων, με υπέροχες αμμώδεις παραλίες με τη γαλάζια σημαία να κυματίζει. Αποτελεί σημαντική βράβευση για τη φυσική ομορφιά και τα καθαρά νερά της περιοχής.  
   Επόμενος προορισμός η Πάφος και πιο συγκεκριμένα η περιοχή στο κάστρο της Πάφου. Πρόκειται για έναν Φράγκικο Πύργο με ενετικές προσθήκες.
   Τέλος θα σύστηνα τη Λευκωσία. Ένα μικρό μέρος της πόλης, το βόρειο εξακολουθεί να βρίσκεται υπό κατοχή και αυτό πονάει πάρα πολύ τους Κύπριους. Στην ελεύθερη, σύγχρονη πόλη, μπορεί κάποιος να γνωρίσει την ιστορία μας παρατηρώντας στο κέντρο της Λευκωσίας τα μεγάλα, μεσαιωνικά, ενετικά τείχη. Τους προμαχώνες και τις πύλες. Περπατώντας μέσα στην πόλη, θα ζήσει στιγμές που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από κάθε μεγαλούπολη στην υφήλιο. Όλα τα έχει. Πολυκοσμία, άπειρα μαγαζιά, θόρυβο, κορναρίσματα και υπάρχουν στιγμές που οι αχτίδες του ήλιου δεν φτάνουν στη γη διότι εμποδίζονται από τα πελώρια κτήρια. 
   Αυτή είναι, όμως, η χώρα μας. Το υπέροχο νησί μας. Τα ορεινά μέρη μας και οι πανέμορφες παραλίες μας. Οι μεγαλουπόλεις και τα χωριά μας. Οι πεδιάδες και τα χωράφια. Παρακαλώ… ας μην έρθει μια μέρα ο επισκέπτης. Ούτε δύο ούτε τρεις. Ποτέ οι μέρες δεν θα είναι αρκετές για να χορτάσει κάποιος αυτόν τον τόπο.

6.    Ποιους Κύπριους καλλιτέχνες -από οποιαδήποτε μορφή τέχνης- θαυμάζεις;
      Από πού να αρχίσω και πού να τελειώσω Κυριάκο μου; Θαυμάζω πολλούς Κύπριους καλλιτέχνες σε όλα τα ήδη τέχνης μπορώ να πω. Να αναφέρω ονόματα δεν θα ήθελα, μην τυχόν και αδικήσω κάποιους. Θεωρώ πως οποιαδήποτε προσπάθεια γίνεται είναι αξιέπαινη διότι εκτός του ότι είχε κάποιο κόστος, καταβλήθηκε κόπος, χρόνος και όνειρα για να πραγματοποιηθεί. Εγώ απολαμβάνω τις δουλειές που γίνονται στο νησί και μάλιστα είναι αρκετές οι φορές που Κύπριοι καλλιτέχνες αποτελούν πηγή έμπνευσης για εμένα.
  Οποιαδήποτε μορφή τέχνης με συναρπάζει. Υπάρχουν βέβαια κάποιες μορφές τέχνης που με αγγίζουν περισσότερο. Όπως η συγγραφή. Γι’ αυτό διαβάζω Κύπριους συγγραφείς και απολαμβάνω τη γραφή τους. Μπορεί να ενθουσιαστώ με ένα σενάριο ή ένα παιδικό παραμύθι. Αγαπώ επίσης την κομμωτική, τη μουσική, το τραγούδι, την ποίηση, την στιχουργία και το θέατρο. Παρακολουθώ διάφορες διοργανώσεις και σόου που διεξάγονται από Κύπριους καλλιτέχνες. Επίσης, μου αρέσει η μουσική. Θαυμάζω Κύπριους συνθέτες, στιχουργούς και τραγουδιστές. Κάτι άλλο που συνηθίζω είναι να παρακολουθώ είναι θεατρικές παραστάσεις και μου αρέσουν αρκετοί Κύπριοι ηθοποιοί. 
   Κάθε είδος τέχνης είναι καλοδεχούμενη και κάθε καλλιτέχνης είναι αξιέπαινος για την προσφορά του.

7.     Τι να περιμένουμε από τη Μαρία στο προσεχές μέλλον;
     Τι να περιμένετε από εμένα; Μμ… για να δούμε τι θα προηγηθεί… Πραγματικά δεν ξέρω... Είμαι στη συγγραφή τριών διαφορετικών ιστοριών. Και δεν αναφέρομαι ούτε σε διηγήματα ούτε σε δοκίμια. Πρόκειται για ιστορίες οι οποίες θα καταλήξουν σε βιβλία. Και από ό,τι προβλέπω θα είναι μεγάλα βιβλία για άλλη μια φορά.