Τραχανάς: Αποτελεί την Αρχαιότερη υγιεινή τροφή

Η προέλευση της λέξης Τραχανάς και τα οφέλη για την υγεία μας

Ο Τραχανάς, αποτελεί την Αρχαιότερη πρόχειρη, αλλά πλήρως Υγιεινή Τροφή, μία τροφή η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παιδική ηλικία μας και μία κατεξοχήν τροφή που παρασκευάζεται ως σούπα και την καταναλώνουμε κυρίως τους χειμερινούς μήνες.

Δεν νοείται να μην υπάρχει στην πλειοψηφία κάθε οικογενειακού τραπεζιού και μία τροφή η οποία ταυτίστηκε με τις παιδικές μας αναμνήσεις και με τις αξιολάτρευτες γιαγιάδες μας.

Ο Tραχανάς, είναι φτιαγμένος από αλεύρι και γάλα και ουσιαστικά τον έφτιαχναν για να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα το γάλα χωρίς να χαλάσει. Το αλεύρι μουσκευόταν με γάλα και ύστερα αποξεραινόταν στον ήλιο. Φτιάχνεται κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, όπου η υψηλή θερμοκρασία προκαλεί ευκολότερα ζύμωση στο γάλα και στεγνώνει γρήγορα στη συνέχεια το μείγμα.

Ο Τραχανάς, είναι ζυμαρικό φτιαγμένο από αλεύρι και γάλα και έχει σχήμα κοκκώδες και ακανόνιστο. Οι κόκκοι έχουν διάμετρο περίπου 2-3 χιλιοστά. Υπάρχει σε διάφορες ποικιλίες: ξινός και γλυκός, χοντρός και ψιλός. Ο ξινός τραχανάς ζυμώνεται με γιαούρτι. Μαγειρεύεται σαν σούπα είτε με αρκετό νερό, είτε πιο πηχτή. Ο χρόνος μαγειρέματος του τραχανά είναι συνήθως μικρός, περίπου 15-20 λεπτά. Ορισμένες φορές μαγειρεύεται και με ντομάτα.

Κατά την παρασκευή του τραχανά, το τελευταίο στάδιο είναι το στέγνωμά του. Για να γίνει αυτό ο τραχανάς απλώνεται ώστε να έχει τη μέγιστη δυνατή επιφάνεια.

Η διαδικασία αυτή, το άπλωμα του τραχανά, έχει παραμείνει και ως λαϊκή έκφραση, που αναφέρεται σε κάποιον που αργοπορεί χαρακτηριστικά.

Στην Κύπρο ο τραχανάς φτιάχνεται από ψιλοαλεσμένο σιτάρι (λέγεται και κονάρι κατά την Κυπριακή διάλεκτο) και ζυμώνεται σε κυλινδρική μορφή με, περίπου, λιγότερο από ένα εκατοστό διάμετρο και "απλώνεται" στον ήλιο για να ξεραθεί. Φτιάχνεται επίσης σε σούπα, συνήθως πιο πηχτή από άλλες σούπες. Δεν χρησιμοποιείται ντομάτα αλλά αυγολέμονο και, συνήθως, περιέχει κάποιο είδος κρέατος.

Ωστόσο μπορεί να μας τον μαγείρευε η γιαγιά μας και για εκείνη να αποτελούσε το τέλειο χορταστικό φαγητό και γιατρικό για ό,τι μας ενοχλούσε.

Αν και αποτελεί κατεξοχήν Παραδοσιακό πιάτο, δεν σερβίρεται στις ελληνικές ταβέρνες, αλλά τον βρίσκουμε στα πιο γκουρμέ εστιατόρια.

Οφέλη του Τραχανά στην Υγεία μας:

• Ο Τραχανάς έχει ισχυρή θρεπτική αξία και γι’ αυτό καταναλώνεται σήμερα. Είναι πλούσιος σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνη, φυτικές ίνες και συγκεκριμένα βήτα-γλυκάνη που παρέχει ενέργεια, αυξάνει τον κορεσμό και βοηθά στη διατήρηση των χαμηλών επιπέδων χοληστερίνης.
• Το ξινόγαλα επίσης περιέχει γαλακτοβάκιλλους που ενισχύουν την διαδικασία της πέψης και την πεπτική υγεία.
• Επιπλέον, ο τραχανάς είναι καλή πηγή βιταμινών, όπως βιταμίνη Α, Β1 και ριβοφλαβίνης (Β2), η οποία έχει αντιγηραντικές, αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και τονώνει τον μεταβολισμό και την εγκεφαλική λειτουργία.
• Τέλος, είναι πλούσιος σε καροτενοειδή, ουσίες με ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες που δρουν ενάντια στις ελεύθερες ρίζες. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι ο Ιπποκράτης «συνταγογραφούσε» τον τραχανά, καθώς θα λέγαμε ότι μπορεί επάξια να λάβει την ιδιότητα της υπερτροφής.

Προέλευση του Τραχανά

Οι Χιλ και Μπράιαρ , υποστηρίζουν ότι ο τραχανάς σχετίζεται με την ελληνική λέξη τρακτόν. Στην αντίπερα όχθη Ο Ντόλμπι ,τον συνδέει με την ελληνική λέξη τραγός/τραγανός .Τέλος Ο Γουίβερ , θεωρεί επίσης τη λέξη ως Δυτικής προέλευσης.

Ο Πέρι, από την άλλη πλευρά, πιστεύει ότι η εξέλιξη από το τραγανός στο τραχανά/ταρχανά είναι απίθανη, και ότι η λέξη πιθανώς προέρχεται από το περσικά: ترخوانه‎ ταρχανέ. Επίσης θεωρεί την ομοιότητα με τραγανός και το τραχύς 'χοντρή' σύμπτωση, αν και ο ίδιος εικάζει ότι το τραχύς ενδέχεται να έχει επηρεάσει τη λέξη από τη λαϊκή ετυμολογία.

Στην περσική γλώσσα ,ο αλ-Ζαμαχσαρί ανέφερε για πρώτη φορά το φαγητό τον 11ο αιώνα, με τη μορφή ταρχανά στο λεξικό του.

Το ταρ تر στα περσικά σημαίνει "υγρό, μουσκεμένο", και το χουάν خوان (προφέρεται χαν) σημαίνει "μέρος φαγητού/τραπέζι, φαγητό, μεγάλο ξύλινο μπολ". Έτσι στα περσικά σημαίνει "ποτισμένο ή εμποτισμένο τρόφιμο", η οποία ταιριάζει με τον τρόπο που παρασκευάζεται η σούπα: ο τραχανάς πρέπει να έχει εμποτιστεί με νερό και άλλα πιθανά συστατικά προστίθενται στη συνέχεια και μαγειρεύονται για κάποιο χρονικό διάστημα.