Άγιος Παντελεήμονας - Παλαιά Χολέτρια

Ένα ιερό σύμβολο στην δίνη του εγκέλαδου... Μια ιστορική αναδρομή

10 Σεπτεμβρίου 1953. Ολόκληρη η επαρχία Πάφου σείεται ανελέητα στους ρυθμούς του εγκέλαδου. Το μένος της αδάμαστης φύσης καταστροφικό!

Στα Παλιά Χολέτρια οι κάτοικοι μετρούν τις πληγές τους. Τα σπίτια τους μισογκρεμισμένα και σχεδόν αδύνατον να επιδιορθωθούν. Το ίδιο και η εκκλησία της κοινότητας, κτισμένη κοντά στις όχθες του ποταμού και κάπως αποκομμένη από το υπόλοιπο χωριό.

Μετά από επίπονες προσπάθειες και μελέτες για συντήρηση και αποκατάσταση των ζημιών που είχαν προκληθεί από τον σεισμό ανυπολόγιστες!

Με προτροπή του τότε Μητροπολίτη Πάφου Φώτιου οι κάτοικοι πήραν την απόφαση να προχωρήσουν στην ανοικοδόμηση νέου ναού σε τοποθεσία στο κέντρο του χωριού. Θα την αφιέρωναν στον Άγιο Παντελεήμονα, προστάτη άγιο των αναπήρων!

Οι μελέτες ολοκληρώθηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα και πλέον η ανοικοδόμηση έπαιρνε σάρκα και οστά. Κτισμένη με σύγχρονο τρόπο και εξ ολοκλήρου από μπετόν με αρχιτεκτονική 3 επιπέδων έγινε το σήμα κατατεθέν για την κοινότητα των Παλαιών Χολετριών.

Ένα χρόνο αργότερα και συγκεκριμένα στις 20 Ιουλίου 1954 εγκαινιάζεται ο Ιερός Ναός του Αγίου Παντελεήμονα με μέγα αρχιερατικό εσπερινό. Οι κάτοικοι πλέον του χωριού είχαν έναν νέο χώρο για να εκκλησιάζονται, να προσεύχονται και να τελούν τα διάφορα μυστήρια της πίστης.

Ο καιρός περνούσε ειρηνικά μέχρι και το 1967 όπου το υδρολογικό έτος έφερε μεγάλες ποσότητες βροχής να βρίσκουν το νησί! Τα προβλήματα δεν άργησαν να εμφανιστούν. Το άλλοτε στέρεο οικοδόμημα του ιερού ναού άρχισε να δείχνει τις κατασκευαστικές του κακοτεχνίες.

Αντιμετώπιζε για άλλη μια φορά την δύναμη της φύσης. Λόγω των ισχυρότατων βροχοπτώσεων υπήρξε σοβαρή διάβρωση του εδάφους με αποτέλεσμα την μετακίνηση των θεμελίων του Αγίου Παντελεήμονα. Οι τοίχοι ράγισαν, μεγάλες ρωγμές σχηματίστηκαν την καμαρόσκεπη στέγη και το νερό της βροχής άρχισε να εισρέει εντός της οπλισμένης τοιχοποιίας.

Οι κάτοικοι του χωριού προσπάθησαν με πρόχειρο τρόπο να επισκευάσουν τις ζημιές. Ο χειμώνας του επόμενου έτους όμως, δηλαδή το 1968, αποδείχθηκε ακόμα πιο καταστροφικός. Τα θεμέλια αποσαθρώθηκαν ακόμη περισσότερο προξενώντας πλέον μη αναστρέψιμες και ανεπανόρθωτες βλάβες.

Ο Άγιος Παντελεήμονας επί δύο χρόνια δεχόταν το ανελέητο σφυροκόπημα της φύσης. Το ίδιο και τα υπόλοιπα κτίσματα του χωριού με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να προσπαθούν με κάθε τρόπο να προστατεύσουν τις περιουσίες τους, αφήνοντας την τύχη του Ιερού Ναού του Αγίου Παντελεήμονα στα χέρια του Παπαλάζαρου Νεόφυτου.

Το ημερολόγιο έδειχνε 25 Δεκεμβρίου 1974. Ανήμερα Χριστουγέννων. Ολόκληρο το νησί μετρούσε τις πληγές του από την εθνική προδοσία και τελικά την Τουρκική εισβολή στο νησί. Εκείνη η μέρα έμελλε να είναι και η τελευταία όπου αντηχούσε ο ήχος της καμπάνας του Αγίου Παντελεήμονα.

Μετά την πρωινή χαρμόσυνη θεία λειτουργία για την γέννηση του θεανθρώπου όλοι είχαν πάει στα σπίτια τους και ετοίμαζαν το γιορτινό τραπέζι. Στην εκκλησία παρέμεινε μόνο ο Παπαλάζαρος μαζί με ένα μικρό παιδάκι και έκαναν τις απαραίτητες καθαριότητες, για να ετοιμάσουν την εκκλησία να υποδεχθεί τους πιστούς για τον πανηγυρικό εσπερινό και με τον ιερέα να νουθετεί τον μικρό με διηγήσεις και παραβολές από την ζωή του Χριστού.

Καθώς μονολογούσε ξαφνικά σταμάτησε ότι έκανε. Πήρε το μικρό παιδί στην αγκαλιά του και έτρεξε προς την εξώπορτα του ναού. Μόλις δρασκέλισε το κατώφλι της, τότε ένας εκκωφαντικός θόρυβος ακούστηκε και ο τόπος γέμισε με σκόνη και χώματα.

Το θέαμα που αντίκρυσε όταν καθάρισε η ατμόσφαιρα από τις σκόνες και με το μικρό παιδί ακόμα στην αγκαλιά του, ήταν φρικτό.

Η άλλωτε αντισεισμική κατασκευή σωριάστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου καταστρέφοντας τα πάντα στο εσωτερικό της. Μαζί με την σκεπή κατέρρευσε και η ψυχή του Παπαλάζαρου.

Ο τότε αντισεισμικός σχεδιασμός και η κακή συντήρηση του Ιερού Ναού του Αγίου Παντελεήμονα αποδείχθηκε λανθασμένα και ανεπαρκή. Τα ακατάλληλα δομικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν σε συνάρτηση με τα ακραία καιρικά φαινόμενα που χτύπησαν τον ναό στην συνέχεια, συνέτειναν στην ολοκλήρωση της καταστροφής.

Μοναδικά επιζήσασα μέρη και που στέκουν αγέρωχα μέχρι και σήμερα είναι τα δύο σημεία όπου βρίσκονται οι δύο μαρμάρινοι σταυροί. Ο ένας στην κορυφή του καμπαναριού και ο άλλος στο ύψος του δυτικού τοίχου.

Σημείωση: Το άρθρο αυτό δεν αποτελεί προϊόν φανταστικής αρθρογραφίας αλλά μαρτυρίες των κατοίκων του χωριού που έζησαν τα γεγονότα αυτά και μας τα διηγήθηκαν.

Για όλους όσους γνωρίζουν την περιοχή ή και όλοι όσοι θέλουν να επισκεφθούν το μέρος αυτό, εμείς απλά σας το συστήνουμε ανεπιφύλακτα. Τόσο για την υπέροχη θέα που θα αντικρύσει κανείς όσο και για την μακραίωνη ιστορία όχι μόνο του Ιερού Ναού του Αγίου Παντελεήμονα αλλά και για το σύνολο της ιστορίας της περιοχής.

Πως να πας: Τα Παλιά Χολέτρια βρίσκονται στην Επαρχία Πάφου. Για να τα επισκεφθεί κανείς πρέπει να ακολουθήσει τον δρόμο που οδηγεί από τον φράκτη του Ασπρόγκρεμμου προς την κοινότητα Αγίου Νικολάου Πάφου. Από εκεί και πέρα οι οδικές σημάνσεις θα σας καθοδηγήσουν κατάλληλα.