Αγία Κυριακή (Παναγία Χρυσοπολίτισσα)

και η στήλη του Αποστόλου Παύλου.

Η Αγία Κυριακή ή Παναγία Χρυσοπολίτισσα είναι μια όμορφη μικρή εκκλησία με υψωμένα μονοπάτια γύρω από αυτή. Εάν πηγαίνετε προς τους Τάφους των Βασιλέων από το λιμάνι είναι καλά σηματοδοτημένο και θα το βρείτε εύκολα. Η είσοδος είναι ελεύθερη και υπάρχουν πολλά να δείτε. Είναι σίγουρα ένα από τα μέρη που πρέπει να δείτε κατά την επίσκεψή σας στην Πάφο και η ιστορία θα σας πάρει πίσω στο 45 μ.Χ. και μετέπειτα σε σημαντικά γεγονότα, όταν οι Άγιοι Παύλος και Βαρνάβας ήρθαν στην Κύπρο.


Η εκκλησία της Αγίας Κυριακής είναι κτισμένη πάνω σε ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής του 5ου αιώνα που έφεραν στο φως τα ερείπια της απο πρόσφατες ανασκαφές του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Χτίστηκε κατά την περίοδο του εκχριστιανισμού στο νησί και τελικά έγινε ο πρώτος καθεδρικός ναός στην Πάφο. Είναι μία από τις μεγαλύτερες παλαιοχριστιανικές βασιλικές στην Κύπρο. Σχεδόν ολόκληρη η περιοχή είναι επικαλυμμένη με ψηφιδωτά δάπεδα και διακοσμημένα με γεωμετρικά μοτίβα.


Δίπλα από την εκκλησία υπάρχει η στήλη του Αποστόλου Παύλου. Σύμφωνα με τις Πράξεις των Αποστόλων, όταν ο Παύλος είχε έρθει για να διδάξει τον Χριστιανισμό εδώ, οι Ρωμαίοι στρατιώτες τον έδεσαν σε μια στήλη και τον χτύπησαν 39 φορές, προτού ο Ρωμαίος κυβερνήτης Σέργιος Παύλος ασπαστεί τον Χριστιανισμό.

Υπήρξε επίσης ο πρώτος επισκοπικός ναός στη Νέα Πάφο από τα τέλη του 4ου αιώνα έως ότου που εγκαταλείφθηκε στα μέσα του 7ου αι. μ.χ. Εκεί υπάρχουν αρχαιότερα ρωμαϊκά οικοδομήματα, που είναι χτισμένα πάνω σε αρχαιοελληνικά οικοδομήματα, γεγονός οτι για την κατασκευή της χρησιμοποιήθηκαν αρχιτεκτονικά μέλη και πέτρες, κυρίως απο το γειτονικό θέατρο, το οποίο είχε ηδη εγκαταλειφθεί. Η κάτοψη της Βασιλικής είναι ακανόνιστη, που ίσως οφείλεται σε προϋπάρχοντες πολεοδομικούς άξονες.


Στα μέσα του 7ου αιώνα, πιθανότατα κατά τη διάρκεια των πρώτων αραβικών επιδρομών, υπέστη σοβαρές ζημιές, και αργότερα προς το τέλος του 7ου αιώνα, η πρώιμη βασιλική εγκαταλείφθηκε. Η δραστηριότητα των αραβικών εισβολέων υποδεικνύεται από κάποια αραβική επιγραφή που σώζεται σε μερικές από τις στήλες του κυρίου ναού. Οι επιγραφές ήταν επικλήσεις στον Αλλάχ για τους πεσόντες μουσουλμάνους πολεμιστές. Οι κίονες αν και μετά τις καταστροφές στέκονταν ακόμα, όταν κατεδαφίστηκαν πλήρως πιθανότατα από τους σεισμούς του 685 μ.χ


Μετά την εγκατάλειψη της περιοχής μετατράπηκε σε λατομείο. Οικοδομικά υλικά επαναχρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή για την κοσμική και εκκλησιαστική οικοδομή. Ασβεστοκάμινοι κατασκευάστηκαν για την ανακύκλωση των αρχιτεκτονικών μαρμάρινων κομματιών σε ασβέστη. Μια πολύ μικρότερη εκκλησία κτίστηκε στα ερείπια της παλαιοχριστιανικής βασιλικής που δεν είναι ορατή σήμερα. Μετατράπηκε και ξαναχτίστηκε πολλές φορές κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων ύπαρξης της. Τελικά κατεδαφίστηκε γύρω στο 1500, όταν η υπάρχουσα εκκλησία της Αγίας Κυριακής κατασκευάστηκε.


Παράπλευρα της Καθολικής εκκλησίας είναι τα ερείπια ενός επισκοπείου που αρχικά ήταν ένα διώροφο οικοδόμημα. Το κτίριο αυτό ήταν πιθανότατα η κατοικία του Επισκόπου της Πάφου.


Μετά την καταστροφή της βασιλικής, μια βυζαντινή εκκλησία χτίστηκε τον 11ο αιώνα. Μια άλλη εκκλησία την διαδέχθηκε το 1500 μ.χ. Σήμερα η νέα εκκλησία χρησιμοποιείται ως Ρωμαιοκαθολική εκκλησία. Φυσικά, όλοι οι Χριστιανοί μπορούν να προσευχηθούν εκεί.


Η είσοδος είναι δωρεάν.