Το Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στην Αγροκηπιά

Κτισμένο στην κοιλάδα Αχεράς

Το Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα είναι κτισμένο στην κοιλάδα της Αχεράς, βορειοδυτικά της Επαρχίας Λευκωσίας και συγκεκριμένα στο χωριό Αγροκηπιά.

Ιστορικά στοιχεία

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον Εθνικό απελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955 – 1959, αλλά και κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974.

Φωτογραφία: Spiros Georgiades B

Η Αρχιτεκτονική του Μοναστηριού

O Πέτρος Στυλιανού, παραπέμπει σε διάφορα έγγραφα και έρευνες, που μαρτυρούν πως ο ναός της Μονής είναι παλαιότερος του 18ου αιώνα. Όπως μαρτυρεί επιγραφή που υπάρχει στη δυτική είσοδο του ναού, το μοναστήρι ανακαινίσθηκε το 1770.

Η ανακαίνιση κρίθηκε απαραίτητη γιατί ο παλαιότερος ναός ήταν έτοιμος να καταρρεύσει. Από τον παλιό ναό δεν σώζονται κατάλοιπα, ούτε τα αρχικά κτίσματα του μοναστηριού. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Nέαρχο Κληρίδη, το μοναστήρι αναγέρθηκε το 15ο αιώνα και αρχικά ήταν αντρικό, ενώ αργότερα τη δεκαετία του 1970 έγινε γυναικείο και έτσι παρέμεινε μέχρι σήμερα.

Κατά την ανοικοδόμηση του ναού, χτίστηκε ο γυναικωνίτης. Το 1774, το εικονοστάσι του ναού επιχρυσώθηκε, ενώ φιλοτεχνήθηκαν οι εικόνες του Χριστού, της Παναγίας, του Αγίου Παντελεήμονα και του Αγίου Νικολάου από το ζωγράφο Μιχάλη Θεταλλό.

Το παλαιό μοναστηριακό συγκρότημα αποτελείτο από ναό και κτήρια που σχηματίζουν Γ στη βόρεια και στην ανατολική πλευρά. Το 1989 προστέθηκε άλλη μια πτέρυγα στα νότια. Στο ισόγειο του βόρειου τμήματος του ναού, βρίσκονταν αποθηκευτικοί χώροι, το πλυσταριό, δωμάτια με ζυμωτήρια και φούρνους, αλλά και χώροι παρασκευής γλυκών.

Σήμερα, ο ναός του μοναστηριού διατηρεί επικλινή στέγη, ενώ εξωτερικά κοσμείται με σκαλισμένες οξυγώνιες καμαρωτές πόρτες και στο εσωτερικό με ένα επίχρυσο εικονοστάσι.