Πάφος
Το 2017 ψηφίστηκε ως πολιτισμική πρωτεύουσα της Ευρώπης λόγω της ευρείας πολιτισμικής της κληρονομιάς
Η Πάφος είναι πόλη στο νοτιοδυτικό τμήμα της Κύπρου. Ήταν διάσημη και ως κέντρο λατρείας της θεάς Αφροδίτης. Η πόλη χωρίζεται σε δύο επίπεδα: Στην πάνω Πάφο, γνωστή και ως Κτήμα που είναι το εμπορικό κέντρο της πόλης και την Κάτω Πάφο πού βρίσκεται χαμηλότερα και παραλιακά και είναι ο κατ' εξοχήν τουριστικός προορισμός του νησιού. Όλος ο αρχαιολογικός χώρος της Πάφου βρίσκεται υπό την προστασία της UNESCO από το 1980.
Το όνομα της Πάφου συνδέεται με τη θεά Αφροδίτη, δεδομένου ότι Πάφος ήταν το όνομα της μυθολογικής κόρης της Αφροδίτης και του Πυγμαλίωνα.
Η πολύ μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά που άφησαν στην πόλη και την περιοχή της Πάφου τα 4000 σχεδόν χρόνια ύπαρξής της, κατέστησαν την Πάφο ουσιαστικά ένα μεγάλο, ανοικτό μουσείο. Για αυτό τον λόγο η UNESCO πρόσθεσε απλά ολόκληρη την πόλη στον κατάλογο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της. Πραγματικός θησαυρός θεωρούνται τα ψηφιδωτά που ανευρέθησαν μετά από ανασκαφές στην Κάτω Πάφο, στην Οικία του Διονύσου, την Οικία του Αιώνος και την Οικία του Θησέως, και τα οποία διατηρήθηκαν σε πάρα πολύ καλή κατάσταση κάτω από την γη για 16 αιώνες μέχρι την τυχαία ανακάλυψή τους στα τελευταία χρόνια και αποκάλυψή τους μετά από πολλών χρόνων ανασκαφές.
Στην ίδια περιοχή βρίσκονται και οι Τάφοι των Βασιλέων, που πιστεύεται ότι αποτελούν νεκροταφείο πλούσιων κατά την Ρωμαϊκή εποχή. Οι τάφοι χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα. Επίσης η στήλη του Αποστόλου Παύλου, οπού ο Απόστολος βασανίστηκε και μαστιγώθηκε με «σαράντα παρά μία» ως τιμωρία για την εισαγωγή «καινών δαιμονίων» στον τόπο κατά την Ιεραποστολική του δράση. Στην ίδια περιοχή βρίσκονται, κάτω από την επιφάνεια της γης οι κατακόμβες της Αγίας Σολομωνής και του Αγ. Λαμπριανού όπου γίνονταν οι πρώτες θρησκευτικές τελετές από τους Χριστιανούς όταν διώκονταν. Στην πρώτη μάλιστα, αυτή της Αγίας Σολομωνής σώζονται και τοιχογραφίες.
Επίσης στην ευρύτερη περιοχή των ψηφιδωτών βρίσκονται και τρία αρχαία θέατρα από τα οποία διατηρούνται μόνο τα δύο, το γνωστότερο από τα οποία είναι το «Αρχαίο Ωδείο» της Πάφου. Πρόκειται για ρωμαϊκό ωδείο το οποίο χρησιμοποιείται και σήμερα για παραστάσεις. Σώζονται επίσης κοντά στο Αρχαίο Ωδείο μέρος των τειχών της Πάφου, χαλάσματα της Ρωμαϊκής Αγοράς όπως και του Ασκληπιείου.
Πιο σύγχρονα μνημεία όπως το κάστρο «Σαράντα Κολώνες» απόμεινάρι της εποχής των Λουζινιανών, όπως και το σήμα κατατεθέν της Πάφου, το περίφημο κάστρο που βρίσκεται στο λιμανάκι της Πάφου και είχε κτιστεί για προστασία του λιμανιού από επιδρομείς αρχικά από τους Βυζαντινούς, και έπειτα από τους Λουζινιανούς τον 13ο αιώνα.
Όλα τα πιο πάνω εντάχθηκαν σε ένα αρχαιολογικό πάρκο, που καλύπτει την περιοχή από το λιμάνι της πόλης μέχρι και τους τάφους των Βασιλέων, προσβάσιμο μόνο από πεζούς, ενώ ακόμα και σήμερα πολλές αποστολές από διάφορα πανεπιστήμια του εξωτερικού καταφθάνουν στην περιοχή για ανασκαφές αφού ένα πολύ μικρό ποσοστό της έχει ανασκαφεί πλήρως.
Το 2017 ψηφίστηκε ως πολιτισμική πρωτεύουσα της Ευρώπης φυσικά όχι τυχαία, λόγω της ευρείας πολιτισμικής της κληρονομιάς.