Πρωινός Πονοκέφαλος: Ένα ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο

Οι συνηθέστερες αιτίες που τον πυροδοτούν

Ο Πονοκέφαλος, πόσο μάλλον με το καλημέρα είναι μία κατάσταση που μας ταλαιπωρεί και επιβραδύνει την ομαλή ροή της καθημερινότητας μας.

Ως πονοκέφαλος ορίζεται ο πόνος οπουδήποτε στην περιοχή της κεφαλής (στο πίσω μέρος, στους κροτάφους, στον αυχένα, στο μέτωπο).

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ιατρικού περιοδικού «Archives of Internal Medicine», ένας στους δεκατρείς ανθρώπους έχει συχνά πονοκεφάλους το πρωί.

Ο πρωινός πονοκέφαλος επηρεάζει έναν στους 13 ανθρώπους παγκοσμίως. Πολλές φορές οφείλεται σε στρες, κακή διατροφή ή αφυδάτωση, όμως διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να οφείλεται σε πιο σοβαρά αίτια.

Σύμφωνα με τον καθηγητή ύπνου στο Πανεπιστήμιου του Στάνφορντ, Μορίς Οχάιον, οι χρόνιοι πρωινοί πονοκέφαλοι αποτελούν ένδειξη κατάθλιψης ή άγχους. Ο καθηγητής και η ομάδα του πραγματοποίησαν έρευνα σε πάνω από 19.000 ανθρώπους στην Ευρώπη και βρήκαν ότι όσοι είχαν κατάθλιψη ή κάποια μορφή αγχώδους διαταραχής είχαν διπλάσιες πιθανότητες να ξυπνήσουν με πονοκέφαλο.

Ωστόσο η έρευνα πάντως σπεύδει να σημειώσει ότι κι άλλοι παράγοντες, όπως το αλκοόλ, οι διαταραχές ύπνου και η υψηλή αρτηριακή πίεση, επίσης συνδέονται με τους χρόνιους πονοκεφάλους.

Το «κλειδί» για την οριστική αντιμετώπιση των πονοκεφάλων, είναι να εντοπίσετε την αιτία που τους προκαλεί.

Οι συνηθέστεροι λόγοι για τους πρωινούς πονοκεφάλους:

1. Άπνοια ύπνου. Πρόκειται για μια διαταραχή που συμβαίνει κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου. Στην ουσία, διακόπτεται η αναπνοή (άπνοια) μεταξύ επεισοδίων με έντονο ροχαλητό. Τα επεισόδια αυτά διαρκούν περίπου 10-15 δευτερόλεπτα. Κατά τη διάρκεια, λοιπόν, της άπνοιας ύπνου ο εγκέφαλος έχει ανάγκη από περισσότερο οξυγόνο. Εφόσον δεν το προσλαμβάνει καταλήγεις εσύ να ξυπνάς με πονοκέφαλο.

2. Έλλειψη ύπνου: Σύμφωνα με τους ειδικούς, θα πρέπει όλοι να κοιμόμαστε έξι με οκτώ ώρες κάθε βράδυ. Μήπως εσύ έχεις αγνοήσει αυτήν την οδηγία; Τότε, δεν είναι καθόλου περίεργο που ξυπνάς με πονοκέφαλο και τρέχεις απελπισμένα να βρεις μια κούπα καφέ για να συνέλθεις. Δοκίμασε να κοιμάσαι νωρίτερα και ίσως το πρόβλημά σου να λυθεί.

3. Υπερβολικός Ύπνος: Παν μέτρον άριστον. Το μέτρο χρειάζεται παντού στη ζωή και ο ύπνος δεν αποτελεί εξαίρεση. Ο ύπνος για περισσότερες από 9 ώρες οδηγεί σε μείωση των επιπέδων σεροτονίνης (η σεροτονίνη είναι η επονομαζόμενη «ορμόνη της χαράς») στον εγκέφαλο. Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης με τη σειρά τους μπορεί να προκαλέσουν μειωμένη αιμάτωση στον εγκέφαλο και αυτή στη συνέχεια να πυροδοτήσει τον πονοκέφαλο. Ο πονοκέφαλος λόγω υπερβολικού ύπνου είναι συνηθέστερος τα Σαββατοκύριακα.

4. Έχουν πέσει οι ενδορφίνες σας: Η παραγωγή ενδορφινών (όπως και η σεροτονίνη, οι ενδορφίνες είναι ορμόνες που προωθούν το αίσθημα της ευφορίας) βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα τις πρωινές ώρες και σε ορισμένους ανθρώπους αυτό είναι αιτία πονοκεφάλου ή ημικρανίας. Μια καλή λύση είναι η πρωινή γυμναστική, καθώς οποιαδήποτε μορφή σωματικής άσκησης συμβάλλει στην απελευθέρωση ενδορφινών.

5. Ήπιατε πολύ το προηγούμενο βράδυ: Το γνωστό και μη hangover είναι φυσικά μια πολύ συνηθισμένη αιτία του πρωινού πονοκεφάλου και δεν χρειάζεται η κατανάλωση αλκοόλ να είναι πολύ μεγάλη για να συμβεί. Ακόμη και ένα με δύο ποτά είναι αρκετά για να αφυδατώσουν τον οργανισμό και επομένως να οδηγήσουν σε μειωμένη ροή αίματος στον εγκέφαλο –άρα και πονοκέφαλο. Επίσης, το αλκοόλ μάς εμποδίζει να απολαύσουμε ποιοτικό ύπνο, οπότε και αυτή η παράμετρος παίζει ρόλο στον πονοκέφαλο. Η ενυδάτωση του οργανισμού αμέσως μετά το πρωινό ξύπνημα –με νερό, με άφθονα φρούτα ή με κάποιο αθλητικό ποτό που περιέχει ηλεκτρολύτες– θα βοηθήσει να υποχωρήσει ο πόνος, ενώ και ένα συμπλήρωμα βιταμίνης C είναι ευεργετικό, αφού η συγκεκριμένη βιταμίνη συμβάλλει ώστε το συκώτι να επεξεργαστεί και να απομακρύνει ταχύτερα το αλκοόλ από τον οργανισμό.Αυτό συμβαίνει, διότι το αλκοόλ περιέχει αιθανόλη, που προκαλεί αφυδάτωση στον οργανισμό και εν συνεχεία οδηγεί σε πονοκέφαλο.

6. Κατάθλιψη: Σε έρευνα που έγινε το 2004 στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Stanford, βρέθηκε μια σύνδεση ανάμεσα στους χρόνιους πρωινούς πονοκεφάλους και την κατάθλιψη. Οπότε, αν νιώθεις θλίψη, έχεις πέσει ψυχολογικά εδώ και καιρό και παρατηρείς ότι ξυπνάς καθημερινά με πονοκέφαλο… μήπως να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό;

7. Ανεβασμένη Πίεση: Η ανεβασμένη πίεση, κοινώς υπέρταση, συγκεκριμένα πάνω από 140/90 mm Hg, συνεπάγεται ότι είναι αυξημένη η ενδοκρανιακή πίεση. Αρκετοί άνθρωποι έχουν υπέρταση χωρίς να το γνωρίζουν –αφού η πάθηση δεν εκδηλώνεται με σαφή και έντονα συμπτώματα– οπότε οι πονοκέφαλοι μπορεί να αποτελέσουν τη μόνη ένδειξη και αφορμή για να ελεγχθεί η πίεση και να προκύψει η διάγνωση. Η υπέρταση αντιμετωπίζεται με έναν συνδυασμό μεθόδων, πρωτίστως την καλή διατροφή και τη συστηματική γυμναστική, σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή.

8. Τρίξιμο των δοντιών: Συμβαίνει σε πολλούς ανθρώπους να κοιμούνται και να τρίζουν τα δόντια στον ύπνο τους. Μήπως κάνεις κι εσύ κάτι τέτοιο; Όλη αυτή η κίνηση του πηγουνιού προκαλεί ένταση στο σημείο, η οποία μετατρέπεται σε πονοκέφαλο την ώρα που θα ξυπνήσεις το πρωί. Τσέκαρέ το με τον οδοντίατρό σου, ο οποίος σίγουρα θα βρει έναν τρόπο να σε βοηθήσει.

9. Ροχαλίζετε: Το έντονο ροχαλητό που συνδυάζεται με μία ή και περισσότερες διακοπές της αναπνοής μέσα στη νύχτα υποδεικνύει υπνική άπνοια, μια διαταραχή του ύπνου που έχει ως συνέπεια να μην οξυγονώνεται επαρκώς ο εγκέφαλος. Σε περίπτωση που τελικά η άπνοια είναι η αιτία των πονοκεφάλων, μπορεί να αντιμετωπιστεί με ειδική συσκευή οξυγόνου στον ύπνο.

10. Δεν ήπιατε καφέ: Η καφεΐνη είναι ουσία που διεγείρει το νευρικό σύστημα. Αν πίνετε καθημερινά καφέ και μια μέρα παραλείψετε αυτή σας τη συνήθεια είναι πολύ πιθανό να εμφανίσετε πονοκέφαλο. Γιατί συμβαίνει αυτό; Το «στερητικό σύνδρομο» έχει σαν αποτέλεσμα να διαστέλλονται τα αιμοφόρα αγγεία στον εγκέφαλο κι έτσι η μεγαλύτερη ροή αίματος οδηγεί σε αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση και αυτή με τη σειρά της προκαλεί τον έντονο πόνο. Ο πρωινός πονοκέφαλος λόγω έλλειψης καφεΐνης είναι συνηθέστερος στα άτομα που πίνουν πολύ καφέ ή που συνηθίζουν να πίνουν τον πρώτο τους καφέ μια συγκεκριμένη ώρα κάθε πρωί. Στην περίπτωση αυτή, ένα φλιτζάνι καφέ είναι αυτό που χρειάζεστε. Αν πάλι προσπαθείτε να μειώσετε την πρόσληψη καφεΐνης (π.χ. επειδή έχετε αϋπνίες ή εκδηλώνετε νευρικότητα), καλύτερα να το κάνετε σταδιακά σε διάστημα μίας με δύο βδομάδων αντί να την κόψετε «μαχαίρι».

*Να σημειωθεί ότι θα πρέπει οπωσδήποτε να συμβουλευτούμε το θεράποντα γιατρό μας αν εμφανίζουμε ανεξήγητους πονοκεφάλους συχνότερα από δύο φορές την εβδομάδα για περισσότερο από τρεις μήνες. Και αν τα συμπτώματα είναι έντονα κι όχι μόνο.