Το Άννοιμαν του πιθαρκού

Στο χωριό Κοιλάνι-Λεμεσού

Απολαμβάναμε τον Κυπριακό ήλιο του Νοεμβρίου ενώ τρώγαμε το σουβλάκι μας και πίναμε σιγά- σιγά το ωραίο Κυπριακό κρασάκι μας. Το Κοιλάνι βρίσκετε σε υψόμετρο 820 μέτρων στην οροσειρά του Τροόδους και είχα προβλέψει λίγη ψύχρα. Έφερα μαζί μου και άφησα στο αυτοκίνητο τρία σακάκια. Άδικα ανησύχησα και αισθανόμουν απολύτως άνετα με το καλοκαιρινό μου T-shirt. Είχαμε την ιδανική θερμοκρασία για να φάμε στην ύπαιθρο.

H Ελληνική ορχήστρα έπαιζε και μας τραγουδούσε τραγούδια που προέρχονταν από διάφορες πόλεις της Κύπρου. Τα τραπέζια γεμίζαν. Το συγκεκριμένο πιθάρι περίμενε μπροστά τους μουσικούς. Πάνω από τον στρογγυλό λίθο που σκέπαζε το πιθάρι ήταν μια κολοκύθα σκαλισμένη σε φόρμα κουτάλας. Κάθε τόσο ερχόταν κάποιος από την μαζεμένη παρέα, έβαζε το ποτήρι του δίπλα στην κολοκύθα και τραβούσε μια φωτογραφία. Μία από τις παρούσες γυναίκες άρχισε να χορεύει και οι θαμώνες χτυπούσαν παλαμάκια με το ρυθμό. Ένα χαρούμενο Αγγλόφωνο ζευγάρι απολάμβανε το κρασάκι τους στην σκιά μίας όμορφης ελιάς.

Κατα την άφιξη μας, είχα αναρωτηθεί για τα ποτήρια που ήταν στρωμένα σε ένα τραπέζι. «Κοστίζουν 2 ευρώ το καθένα» είπε η κοπέλα. Είναι για να πιείτε το δωρεάν ποτηράκι κρασί μετά. Δίπλα από εκεί που ετοίμαζαν τα σουβλάκια ήταν μία δεξαμενή από την οποία γεμίζαν μπουκάλες 375ml κρασιού. Έδωσα το ποτήρι στον κύριο που γέμιζε τα κρασιά. Μου το γέμισε και μου έδωσε το μπουκάλι με το υπόλιπο του κρασιού. «Για σένα,» είπε. Αλήθεια θαυμάσια ευκαιρία – προπάντος όταν είδα πως ο κόσμος πήγαινε και γέμιζε το μπουκάλι του όσες φορές ήθελε.

Σε διάφορους μπάγκους πωλούσαν νόστιμα παραδοσιακά προϊόντα. Μας πρόσφεραν να δοκιμάσουμε τους λουκουμάδες. Τέλιοι! Σ’ εκείνο το πάγκο πωλούσαν και Κοιλανιότικα γλυκά (γλυτσίστικα) - γλυκά που φτιάχνονται μόνο στο Κοιλάνι. Σε άλλο πάγκο φτιάχνανε παλούζε, παραδοσιακό γλυκό της Κύπρου το οποίο αναφέρω στο άρθρο μου για τα σπεσιαλιτέ της Κύπρου https://www.cyprusalive.com/en/10-gastronomic-specialities-of-cyprus. 

Πλησίαζε η ώρα για το άνοιγμα του πιθαριού. Όμορφες κοπέλες ντυμένες με παραδοσιακή φορεσιά καθησαν σε ένα τραπέζι δίπλα από το πιθάρι. Ένας κύριος περνούσε από το τραπέζι μας. Τον σταμάτησα και τον ρώτησα πως ονομάζονται τα τραγούδια που τραγουδούν δύο τραγουδιστές και ένας απαντά στον άλλον. Μου εξήγησε ότι ονομάζονται τσιαττιστά. Κάναμε μία μικρή κουβέντα και συνέχισε προς τους μουσικούς. Κατάλαβα πως ήταν ο Κοινοτάρχης Κοιλανίου, ο κύριος Απόστολος Γιάννακας. Πήρε το μικρόφωνο, μας καλωσόρισε και μας εξήγησε πως στον παλιό καιρό, πριν να έχουμε δεξαμενές από ασήμι, μετά τον τρύγο, κρατούσαν το χυμό του σταφυλιού σε πιθαριές (σαν αυτήν που είχαμε μπροστά μας) για να γίνει η ζύμωση. Το Νοέμβριο καλούσαν φίλους και οικογένεια να γιορτάσουν το άνοιγμα του πιθαριού και να δοκιμάσουν το κρασί.
Σήμερα στο Κοιλάνι, ανανέωναν αυτό το έθιμο με ειδικό φεστιβάλ για το ανοιγμα του πιθαριού. Θυμάμε πως σε μία από τις εκδρομές που διοργανώνω για το Wines and Tours ο ιδιοκτήτης του οινοποιειου Αγία Μαύρη, ο ιατρός Ιωάννης Ιωαννίδης, μας είχε πει πως ο παππούς του είχε εκατό τέτοιες πιθαριές για την ζύμωση του χυμού σταφιλιού. Η Αγία Μαύρη είναι ένα από τα οινοποιεία που αναφέρω στο άρθρο μου για τα 12 καλύτερα κρασιά της Κύπρου.https://www.cyprusalive.com/el/the-12-best-wines-of-cyprus-wine-cyprus-wines-great-wines .

Αλλά φεύγω από το θέμα… Άλλες δύο-τρεις ομιλίες και οι κοπέλες με την παραδοσιακή φορεσιά αγίασαν το πιθάρι με καπνιστήρι, θυμίζοντας τελετές των Αρχαίων Ελλήνων. Η ώρα έφθασε. Ο Πρόεδρος του Ομίλου Κοιλανιωτών, κύριος Δημήτρης Διαμαντής, σήκωσε τον στρογγυλό λίθο από το πιθάρι. Στο μικρόφωνο κάλεσαν τους παρόντες να πλησιάσουν το πιθάρι με τα ποτήρια τους να δοκιμάσουν το κρασί.

Οι μουσικοί συνέχισαν να παίζουν και οι κοπέλες με τις παραδοσιακές φορεσιές άρχισαν να χορεύουν, σιγά-σιγά οι καλεσμένοι πήγαν να χορέψουν μαζί τους. 

Το κρασί που ήπιαμε με το σουβλάκι μας ήταν πολύ γευστικό. Ήταν του Βλασίδη, οινοποιός κι αυτός της περιοχής και για τον οποίο είχα μιλήσει επίσης στο άρθρο μου για τα 12 καλύτερα κρασιά της Κύπρου https://www.cyprusalive.com/el/the-12-best-wines-of-cyprus-wine-cyprus-wines-great-wines .

Όταν φεύγαμε πήγα να δω αν μπορούσαμε να αγοράσουμε δύο μπουκάλια από αυτό το κρασί που πίναμε. «Δεν έχουμε να πωλήσουμε, αλλά δώστε τα μπουκάλια σας να τα γεμίσουμε.» ήταν η απάντηση που μας έδωσαν! 

Φύγαμε ευχαριστημένοι!