Ελληνικά
English
Русский
Λευκωσία
Η Λευκωσία είναι η μόνη εναπομένουσα διχοτομημένη πρωτεύουσα στον κόσμο.
Η Λευκωσία είναι η πρωτεύουσα της Κύπρου. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Λευκωσία ήταν σειρήνα και μία από τις κόρες του Αχελώου και της Μελπομένης. Το όνομά της μεταφράζεται ως "Λευκή Ουσία".
Η Λευκωσία είναι χτισμένη πάνω στον Πεδιαίο ποταμό και αποτελεί την έδρα της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο πληθυσμός του Δήμου Λευκωσίας ανέρχεται στους 55.014 κατοίκους ενώ η αστική περιοχή έχει γύρω στους 244.500 κατοίκους και η μητροπολιτική περιοχή της πρωτεύουσας 330.000 κατοίκους.
Η πρωτεύουσα του νησιού προσφέρει ένα από τα υψηλότερα βιοτικά επίπεδα στον κόσμο. Στη Λευκωσία εδρεύει το Πανεπιστήμιο Κύπρου, που είναι δημόσιο και ακόμη άλλα 4 πανεπιστήμια.
Στην αρχαιότητα η πόλη της Λευκωσίας ονομαζόταν Λήδρα και ήταν ένα από τα αρχαία βασίλεια της Κύπρου. Ως πρωτεύουσα της Κύπρου για περισσότερο από 1000 χρόνια, η Λευκωσία καταλήφθηκε στην πορεία των χρόνων από τους Φράγκους, τους Ενετούς, τους Οθωμανούς και τους Βρετανούς. Από αρχαιοτάτων χρόνων η πόλη της Λευκωσίας υπήρξε το κέντρο της Κύπρου, τόσο από γεωγραφικής πλευράς, όσο και από συγκοινωνιακής αλλά και οικονομικής. Το γεγονός αυτό κατέστησε την Λευκωσία τη διοικούσα πόλη της Κύπρου, αφού αργότερα έγινε και πρωτεύουσα του νησιού.
Σήμερα το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας βρίσκεται μέσα στα μεγάλα μεσαιωνικά τείχη που έκτισαν οι Ενετοί. Τα τείχη αυτά αποτελούν σήμα κατατεθέν της πρωτεύουσας, με τους προμαχώνες και τις πύλες να αξιοποιούνται για να στεγάσουν σημαντικά κτίρια όπως το Δημαρχείο της πόλης και άλλα κτίρια. Τα τείχη έχουν κυκλικό σχήμα και περίμετρο 3 μίλια, είναι κατασκευασμένα από χώμα και επενδυμένα με πλίνθους. Ο Ενετός μηχανικός έδωσε στους 11 προμαχώνες ονόματα της οικογένειας του, Μπαρμπάρο, Μούλα, Τρίπολι, Νταβίλα, Κωνστάντζα, Ρόκκας, Καράφα, Ποδοκάτορο, Λορεντάνο, Φλάτρο, και Γκουερίνι. Οι ονομασίες αυτές παραμένουν και σήμερα. Το κάστρο είχε την Πύλη της Πάφου, την Πύλη της Κερύνειας και την Πύλη της Αμμοχώστου ή Πύλη Τζουλιάνα προς τιμήν του αρχιτέκτονα, η οποία ήταν και η μεγαλύτερη από τις τρεις .
Πολιτικά διοικείται από τον εκάστοτε δήμαρχο. Το Δημαρχείο της πόλης βρίσκεται κτισμένο πάνω στον προμαχώνα Ντ'Αβίλα, δίπλα από την Πλατεία Ελευθερίας. Στη Λευκωσία εδρεύει επίσης η εκτελεστική, η νομοθετική και δικαστική εξουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Φώτο: Δήμος Λευκωσίας
Νότια του κέντρου της πρωτεύουσας βρίσκεται το Προεδρικό Μέγαρο όπου μένει ο εκάστοτε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και όπου έμενε επί αποικιοκρατίας και ο Άγγλος κυβερνήτης της Κύπρου. Στη Λευκωσία βρίσκονται και όλα τα υπουργεία, η Βουλή των Αντιπροσώπων και το Ανώτατο Δικαστήριο.
Το βόρειο μέρος της Λευκωσίας εξακολουθεί να βρίσκεται υπό την τουρκική κατοχή από το 1974 και αυτό κάνει την Λευκωσία να είναι η μόνη εναπομένουσα διχοτομημένη πρωτεύουσα σε όλο τον κόσμο. Οι κατεχόμενες και οι ελεύθερες περιοχές της Λευκωσίας χωρίζονται από τη Γραμμή Κατάπαυσης του Πυρός. Πολλές φορές, αυτή λέγεται και "Πράσινη Γραμμή". Η Πράσινη Γραμμή πήρε το όνομά της από τη γραμμή πράσινου χρώματος που σχεδιάστηκε πάνω στο χάρτη της Κύπρου το 1963 για να δείξει τα όρια των ελληνικών και τουρκικών τομέων. Εφαπτόμενη της πράσινης γραμμής προς τα ελεύθερα εδάφη, υπάρχει μια ζώνη η οποία ονομάζεται νεκρή ζώνη. Πρόκειται για μια ζώνη στην οποία η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει παραχωρήσει δικαίωμα ελέγχου στα Ηνωμένα Έθνη για διατήρηση του status quo το οποίο έχει προκύψει από την εισβολή της Τουρκίας το 1974. Η Γραμμή Κατάπαυσης του Πυρός εκτείνεται ανατολικά και δυτικά της Λευκωσίας, διασχίζοντας όλη την Κύπρο.
Η πόλη της Λευκωσίας είναι το διοικητικό αλλά και το εμπορικό κέντρο του νησιού και σε αυτή λειτουργούν αρκετές βιομηχανίες που παράγουν κεραμικά, πλαστικά προϊόντα, ρουχισμό, δερμάτινα, κλπ. Επίσης τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε κέντρο υπηρεσιών ιδιαίτερα χρηματοοικονομικής αλλά επίσης και εκπαιδευτικής φύσης.
Στην πόλη της Λευκωσίας, μέσα από τα Ενετικά Τείχη, υπάρχει το Μέγαρο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Η Λευκωσία αν και πιο παλιά είχε δικό της Επίσκοπο, τον Άγιο Τριφύλλιο Επίσκοπο Λήδρας, σήμερα ανήκει εκκλησιαστικά στην περιφέρεια της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου.
Η Λευκωσία είναι σημαντικός οικονομικός πόλος, με πολλά καταστήματα, 3 σύγχρονα εμπορικά κέντρα, εστιατόρια και πολλά κέντρα ψυχαγωγίας. Κατατάσσεται διεθνώς ως η πλουσιότερη, σε κατά κεφαλήν εισόδημα, πόλη της Ανατολικής Μεσογείου και η 10η πλουσιότερη πόλη στον κόσμο σύμφωνα με την αγοραστική δύναμη. Η πρωτεύουσα φιλοξενεί τα κεντρικά γραφεία 5 κυπριακών τραπεζών, ενώ υπάρχουν πάνω από 15 ξενοδοχεία στην επαρχία της.
Σημαντικά μνημεία της Λευκωσίας είναι τα πιο κάτω:
- Κήποι στην Ιερά Μονή Αγίου Προκοπίου, Μετόχιο της Ιεράς Μονής Κύκκου
- Το Εθνικό Δασικό Πάρκο Αθαλάσσας το οποίο αποτελεί μια όαση πρασίνου σε μια έκταση 840 στρεμμάτων, με πολλά δέντρα, θάμνους και βότανα.
- Η Λαϊκή Γειτονιά που είναι ο παραδοσιακός πεζόδρομος της Λευκωσίας, το πιο υπέροχο και γοητευτικό σημείο της παλιάς πόλης.
Παραδοσιακά σπίτια, καταστήματα, εστιατόρια και γκαλερί, όλα έχουν αποκατασταθεί και αναδυκνείουν την αίγλη της παλιάς κυπριακής αρχιτεκτονικής. - Τα Ενετικά τείχη που σχεδιάστηκαν από τον Τζούλιο Σαβορνιάνο και θεωρούνται πρότυπο αναγεννησιακής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής. Έχουν έντεκα προμαχώνες με σχήμα καρδιάς και έτσι ήταν εύκολος ο έλεγχος από τους υπερασπιστές της πόλης. Τα τείχη έχουν τρεις πύλες, την πύλη της Πάφου, της Κερύνειας και την πύλη της Αμμοχώστου που ήταν και η πιο μεγάλη από τις τρεις και που ονομάστηκε Πύλη Τζουλιάνα προς τιμήν, του αρχιτέκτονα.
- Ο Ιερός Ναός Φανερωμένης που είναι ο μεγαλύτερος ορθόδοξος ναός εντός των ενετικών τειχών της πόλης.
- O Ιερός Ναός Αγίων Βαρνάβα και Ιλαρίωνα που μαζί με την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη Γεροσκήπου, αποτελούν τις μοναδικές πεντάτρουλες εκκλησίες της Κύπρου.
- Το Δημαρχείο, το παλαιό και το νέο δημαρχείο όπου στεγάζεται ο δήμαρχος της πόλης.
- Το Στάδιο Γ.Σ.Π. Υπάρχει το Παλιό Στάδιο Γ.Σ.Π. και το Νέο Στάδιο Γ.Σ.Π. τα οποία ανήκουν στο Γυμναστικό Σύλλογο Λευκωσίας "Τα Παγκύπρια" (Γ.Σ.Π.).
- Το Μακάρειο Στάδιο που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο γήπεδο της Λευκωσίας.
- Το Κυπριακό Μουσείο (Αρχαιολογικό Μουσείο Κύπρου) όπου στεγάζει μερικά από τα σημαντικότερα στοιχεία της Κυπριακής ιστορίας.
- Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Κύπρου το οποίο στεγάζεται σε ένα κτήριο του 15ου αιώνα, γοτθικό με μεταγενέστερες προσθήκες, το οποίο υπήρξε αρχικά μοναστήρι και στην συνέχεια το αρχιεπισκοπικό μέγαρο της Κύπρου. Στις συλλογές τους μπορείτε να δείτε έργα αγγειοπλαστικής, υφαντικής, μεταλλοτεχνίας, κεντητικής, ξυλογλυπτικής, καλαθοπλεκτικής, δερματοτεχνίας, λαϊκής ζωγραφικής, φορεσιές, δαντέλες, γεωργικά εργαλεία, εργαλεία υφαντικής και άλλα.
- Το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας
- Το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο
Άλλα σχετικά άρθρα
